Kolokwium z części teoretycznej i praktycznej, prezentacja, 1 nb, aktywność.

Rehabilitacja – wyćwiczenie lub przywrócenie jednostce możliwie najwyższej sprawności przez jednoczesne skoordynowane działania medyczne, socjalne, szkoleniowe oraz zawodowe. <Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 1969 r.>

Założenie i geneza koncepcji rehabilitacji:

• Aktywizacja ciała i umysłu człowieka. „Ruch” jest jedynym lekarstwem na choroby psychiczne i fizyczne – Hipokrates.

• Osoby niepełnosprawne, nie mogące poruszać się swobodnie np. ze względów architektonicznych bądź izolacji podlegają śmierci socjalnej.

Dziedziny rehabilitacji:

1. Choroby narządu ruchu (ortopedia z traumatologią, neurologia, chirurgia ogólna i neurochirurgia, reumatologia).

2. Choroby układu krążenia.

3. Choroby psychiczne.

4. Choroby pulmonologiczne.

< 1967 r. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej>

Fizjoterapia:

• Dział medycyny wykorzystujący w leczeniu środki działania kinezyterapii, fizykoterapii i masażu

• Przyrodolecznictwo – naturalne czynniki fizykalne

• Węższe pojęcie od rehabilitacji, odnosi się jedynie do leczenia somatyki (ciała) chorego bez wykorzystania środków farmakologicznych.

Rehabilitacja medyczna:

• Wiąże się w sposób nierozerwalny z fizjoterapią

• Obejmuje działania kompleksowe, prowadzone przez zespół rehabilitacyjny, także z udziałem różnorodnej grupy lekarzy, bez których rehabilitacja najbardziej uszkodzonych chorych nie jest możliwa.

Cechy szczególne rehabilitacji medycznej:

Rehabilitacja medyczna powinna być wg Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej:

• Powszechna (dostępność do wszystkich form rehabilitacji dla każdego pacjenta)

• Wczesna w przypadkach tzw. ostrych powinna być stosowana w pierwszych dobach hospitalizacji)

• Kompleksowa (wszechstronne podejście do pacjenta; pacjent podmiotem leczenia)

• Ciągła (rehabilitacja powinna trwać do momentu powrotu do czynnego życia zawodowego i społecznego).

Uwarunkowania skuteczności rehabilitacji:

• Akceptacja (pogodzenie się osoby niepełnosprawnej i jego rodziny z nieodwracalnością swojego kalectwa)

• Bariery (postawa społeczeństwa, bariery architektoniczno-urbanistyczne i komunikacyjne; legislacyjno-prawne).

Infekcja:

1. Obojętność

2. Nadmierna reakcja – wykorzystujemy wszystkie znane sposoby leczenia razy 2

3. Depresja – przedawkowane leki + osłabienie = poddane się

4. Akceptacja – racjonalne planowanie.

Uraz kręgosłupa:

1. Obojętność

2. Nadmierna reakcja – ćwiczenie ponad swoje możliwości

3. Depresja – może trwać bardzo długo

Depresja strukturalna – leczenie psychologiczne.

Uszkodzony odcinek szyjny kręgosłupa – najlepszy do rehabilitacji. Możliwość siedzenia.

Odcinek piersiowy – najtrudniejszy do rehabilitacji. Unerwia mięsnie brzucha – niemożliwa pozycja stojąca ani siedząca.

Udar mózgu – osoby starsze.

Proces akceptacji – szybszy. Mają 6 miesięcy na uzyskanie sprawności. Kolejne 6 miesięcy – stabilizacja efektów.

Definicje:

• Odpoczynek

• Regeneracja

• Hiperkompensacja

• Odnowa biologiczna

Odpoczynek – czas, w którym dochodzi do regeneracji sił utraconych w czasie wysiłku fizycznego bądź psychicznego.

Zmęczenie – przejściowe zmniejszenie zdolności do pracy spowodowane przez brak rezerw energetycznych, wyczerpanych w wyniku wysiłku fizycznego lub psychicznego.

Zmęczenie obwodowe - dotyczące poszczególnych grup mięśniowych. Odczuwamy tu: zakwas krótkoterminowy – związany z dużym stężeniem kwasu mlekowego i innych substancji przemiany materii.

Zakwas długoterminowy – utrzymujący się powyżej 2 dni, będący bardziej uszkodzeniem włókien mięśniowych i ścięgnistych. Wskazany odpoczynek czynny. W trakcie odpoczynku dochodzi do odbudowy zużytego materiału energetycznego.

Dochodzi do zjawiska hiperkompensacji zwanej także przyrostem siły mięśniowej i psychicznej. W trakcie odpoczynku do trenowania się organizmu.

Hiperkompensacja

Wysiłek (F, I, P), który narusza zapasy energetyczne i uszkadza struktury kolagenowe w trakcie odpoczynku zostaje uzupełniony w nadmiarze. Jest to reakcja obronna na naruszenie znacznym stopniu zapasów.

Dotyczy substancji energetycznych, mineralnych, witaminowych, hormonalnych.

Pozwala na przyrost siły mięśniowej jedynie w 30%.

Zdolność hiperkompensacji szybko się wyczerpuje, dalszy przyrost siły i wytrzymałości odbywa się na bazie rekrutacji nowych, nie używanych włókien mięśniowych neuronalnych. Do tego potrzeba czasu – około 3 miesięcy.

Odnowa biologiczna – czasookres powrotu do stanu równowagi zapasów energetycznych. Nauka opierająca się na efektywnym i krótkim w czasie powrocie do stanu równowagi energetyczno-mineralnej. Obejmuje czynniki wspomagające efektywny odpoczynek.

Rodzaje odpoczynku:

Bierny – odpoczynkiem biernym nazywamy taki, podczas którego nie wykonujemy wysiłku fizycznego. Możemy czytać książkę, oglądać telewizję, słuchać radia, czy rozmawiać ze znajomymi siedząc z laptopem na kolanach.

Odpoczynek czynny – to ruch dla relaksu tj. długotrwały wysiłek fizyczny o niskiej częstotliwości, angażujący duże grupy mięśniowe. Zaliczamy tu: spacery, jogging, jazda na rowerze i inne – oczywiście bez przemęczania się i dla relaksu.

Regeneracja fizyczna

Odbudowa zmagazynowanego w komórkach mięśniowych ATP.

Odbudowa stężenia glukozy we krwi – odczucie głodu.

Odbudowanie substancji przemiany materii.

Odbudowa struktury mięśniowej: wzrost aktyny i miozyny w komórkach mięśniowych, wzmocnienie szkieletu kolagenowego i ścięgien.

Regeneracja neurologiczna

Wzrost ilości połączeń neurosomalnych w mózgu podczas nauki – więcej skojarzeń neuronowych przez co więcej zapamiętujemy.

Wyrównywanie i zwiększanie poziomu hormonów, zwłaszcza adrenaliny i noradrenaliny (neuroprzekaźników) – szybkość myślenia.

Zdolność skupienia.

Wzrost glukozy we krwi i płynie mózgowordzeniowym.

Regeneracja psychiczna

Obniżenie pobudzenia układu współczulnego.

Podwyższenia działania układu przywspółczulnego.

Nauka odpowiedniego reagowania na bodźce stresowe pod kątem ich siły i/lub czasu trwania.

Poziom odczuwani lęku i radzenia sobie z sytuacjami stresowymi.

Czynniki odnowy biologicznej:

• Wysiłek o niskiej częstotliwości

• Fizykoterapia (termoterapia)

• Zmiana rodzaju wysiłku i intensywności (wczasy)

• Psychoterapia i relaksacja

• Rozrywka (taniec, śpiew, zabawa)

• Sztuka (tworzenie i oglądanie)