BADANIA MARKETINGOWE – WYKŁADY
9.04.2014
1. Obserwacja kontrolowana – prowadzona z użyciem karty obserwacji. Technika używana najczęściej w warunkach laboratoryjnych. Bodźce wywołujące zachowanie muszą być ujednolicone.
2. Karta obserwacji – pełni funkcję dyspozycji do obserwacji a jednocześnie spełnia rolę sprawozdania z obserwacji.
3. Funkcje karty obserwacji:
- Instruuje obserwatora jakie zachowania podlegają obserwacji,
- Pełni funkcję miejsca zapisu uzyskanych rezultatów obserwacji.
4. Każda karta zawiera:
- Określenie jednostek obserwacji,
- Kategorie do których te jednostki można zaliczyć,
- Sprecyzowane zasady doboru jednostek obserwacji i zachowań, które podlegają obserwacji,
- Ujednolicony sposób zapisu.
5. W ramach przygotowania obserwacji należy:
- Przygotować kartę obserwacji,
- Sprawdzić karty w badaniu próbnym,
- Dobór i przeszkolenie obserwatorów,
- Przeprowadzenie obserwacji próbnej i eliminacja słabych obserwatorów.
6. Słaby obserwator:
- Osoba, która nie notuje wszystkich wyników, które powinna mieć w dyspozycji,
- W niewłaściwy sposób dostosowuje się do dyspozycji,
- Nie nadąża,
- Nad interpretuje uzyskane wyniki.
7. Ankieta – w przeciwieństwie do wywiadu, odpowiedzi badanego są zapisywane przez ankietera, nie ma ustnej odpowiedzi.
a) Zawartość ankiety:
- Może być audytoryjna, telefoniczna, bezpośrednia, internetowa,
- Zawsze zaczyna się od nagłówka,
- Cel ankiety,
- Prośba o wzięcie udziału,
- Dyspozycje na temat udzielania odpowiedzi (np. zaznaczyć tylko jedną odpowiedź),
- Zaczyna się od pytań ogólnych do szczegółowych,
- Pierwsze pytanie ma zachęcić do wypełnienia ankiety,
- Muszą znaleźć się pytania metryczkowe – zawsze na końcu (sytuacja respondenta – wiek, płeć, zamieszkanie),
- Należy po kolei wyczerpać każda kwestię,
- Jedno pytanie to jedna kwestia,
- Pytania muszą być jednoznaczne i zrozumiałe.
b) Rodzaje pytań:
- Pytania kontrolne – cel to sprawdzenie prawdomówności,
- Pytania odsyłające,
- Pytania sugerujące,
- Pytania otwarte – respondent ma dowolność odpowiedzi,
- Pytania zamknięte – pytania z zaproponowanymi opcjami odpowiedzi,
- Pytania półotwarte/półzamknięte – zaproponowane opcje odpowiedzi + możliwość zaproponowania czegoś innego przez badanego,
- Pytania alternatywne – jedna z dwóch możliwych odpowiedzi,
- Kafeteria – kilka/kilkanaście odpowiedzi i określenie jaka jest możliwość wyboru:
* Koniunktywna – dwie lub więcej odpowiedzi,
* Desjunktywna – tylko jedna odpowiedź.
c) Skalowanie:
- Skala Likerta – 5 lub 7 propozycji (całkowicie się nie zgadzam, raczej się nie zgadzam, nie mam zdania, raczej się zgadzam, całkowicie się zgadzam),
- Skala sumowanych ocen – prośba o rozdzielenie 100 punktów między jakieś kategorie,
- Skalowanie wymuszające – skala 1-4 lub 1-6, bez możliwości odpowiedzi „Nie mam zdania”,
- Skala jednobiegunowa – np. Niedrogi-drogi, niesympatyczny-sympatyczny,
- Skala dwubiegunowa – np. Odpychający-sympatyczny, tani-drogi,
- Cztery rodzaje skali Kaczmarczyka:
* Nominalna – każda kategoria odpowiedzi jest różna,
* Porządkowa – można uporządkować kategorie odpowiedzi,
* Przedziałowa – np. w jakim przedziale wiekowym znajduje się respondent,
* Stosunkowa.
8. Wywiad – stosowany kiedy mamy do czynienia z badaniem jakościowym. Jeśli jest zbliżony do rozmowy to istnieje możliwość dopytywania.
a) Czynniki, które ujemnie wpływają na odpowiedzi respondenta:
- Całkiem nowa sytuacja,
- Drażliwa tematyka wywiadu,
- Podmiotem badań mogą być osoby, które nie lubią się wysilać,
- Rozmówcy mogą podejrzewać, że udzielenie wywiadu może mieć dla nich negatywne konsekwencje,
- Badacz może być postrzegany jako osoba oceniająca.
b) Techniki wywiadu:
- Indywidualny – w cztery oczy,
- Grupowy – przeprowadzający to moderator wywiadu,
- Wywiad sfokusowany – koncentracja na określonym problemie/kwestii,
- Wywiad pogłębiony – indywidualny lub grupowy, kiedy chcemy o jednej kwestii dowiedzieć się więcej,
- Wywiad ustrukturyzowany/ustrukturowany – kiedy jest jakiś plan, zestaw pytań,
- Wywiad swobodny/nieustrukturowany – swobodne zadawanie pytań.
c) Kodowanie odpowiedzi – zestaw uzyskanych odpowiedzi, które grupujemy, następnie wyliczamy im statystyki, analizujemy, komentujemy. Należy wyciągnąć szereg wniosków, napisać jakieś rekomendacje, zalecenia, określić przy wnioskach warunki brzegowe i na koniec streszczenie kierownicze, które zawiera krótką notkę o tym co jest przedmiotem badań, kto, hipotezy, problem badawczy, wnioski i rekomendacje.