MACERATY, NAPARY, ODWARY

MACERATY(MACERATIONES):

Płynne postaci leku otrzymane przez wytrawianie surowców śluzowych wodą w temperaturze pokojowej. Śluz z surowców łatwo przechodzi w tej temperaturze do roztworu. Użycie gorącej wody powoduje wytrawienie skrobi, która tworzy kleik o brzydkim, mętnym wyglądzie.

Jeśli w przepisie recepty nie ma informacji do ilości surowca do sporządzenia maceratu, to należy użyć 1 cz. surowca na 20 cz. maceratu.

Praktycznie wykonuje się tylko maceraty z nasion lnu (Lini semen) – całe nasiona i korzenia prawoślazu (Althae radix) – rozdrobniony.

WYKONIANIE:

->Surowiec należy umieścić na lejku z gazą opłukać wodą oczyszczoną (pozbywamy się pyłu)

-> surowiec umieszcza się w naczyniu (zlewce) i zalewa przepisaną objętością wody o temp. Pokojowej.

-> pozostawia się na 30 min od czasu do czasu mieszając

->macerat przecedza się przez kilkukrotnie złożoną gazę, popłukuje wodą i dodaje wody do przepisanej masy.

-> jeśli na recepcie poza maceratem zapisane są substancje lecznicze rozpuszczalne w wodzie, to należy rozpuścić je w maceracie, a jeśli substancje te nie rozpuszczają się w wodzie, to wykonać zawiesinę, w której macerat stanowi fazę rozpraszającą.

-> jeśli na Rp. Poza maceratem znajdują się nalewki lub syropy, to należy je dodać NA KOŃCNU!!

NAPARY (INFUSA) i ODWARY (DECOCTA)

Są to płynne, świeżo sporządzone wyciągi wodne z surowców roślinnych charakteryzujących się małą trwałością. Otrzymuje się je przez krótkotrwałe wytrawienie wysuszonego surowca w podwyższonej temperaturze. SPORZĄDZENIE NAPARÓW:

Surowiec stanowić mogą różne części roślin: liście, kwiaty, kłącza, korzenie, nasiona…

SPORZĄDZENIE NAPARÓW:

->Rozdrobniony surowiec zalewa się w ogrzanej infuzorce przepisaną ilością gorącej wody i wstawia do łaźni wodnej na 15 min często mieszając.

-> infuzorkę zdejmuje się z łaźni wodnej na 15 min często mieszając

-> otrzymany napar cedzi się przez gazę i surowiec popłukuje się gorącą wodą, uzupełniając wodę do przepisanej ilości

NAPARY SPORZADZA SIĘ WYŁĄCZNIE Z SUROWCÓW ZAWIERAJĄCYCH GLIKOZYDY NASERCOWE

SPORZĄDZANIE ODWARÓW:

->Surowiec zalewa się w infuzorce wodą o temperaturze pokojowej, miesza, przykrywa i wstawia do wrzącej łaźni wodnej

Podczas ogrzewania temperatura w infuzorce powinna się utrzymywać powyżej 90°C przez 30 min.

Jeśli w infuzorce znajduje się 100 – 200 g wody, to całość należy ogrzewać przez 45 min.

->zawartość infuzorki cedzi się przez gazę, surowiec przepłukuje gorącą wodą i uzupełnia odwar do przepisanej ilości

Jeśli nie podano stosunku surowca do wody, to należy użyć 1 cz surowca słabo działającego do sporządzenia 10cz odwaru, lub 1 cz surowca silnia działającego do sporządzenia 100 cz odwaru (wody).

ODWARY SPORZĄDZA SIĘ WYŁĄCZNIE Z SUROWCÓW, KTÓRYCH SKŁADNIKICZYNNE NIE SĄ WRAŻLIWE NA TEMTERATURĘ (są termostabilne)

!!!Podczas sporządzania odwarów zawierających alkaloidy dodaje się kwasu cytrynowego w ilości 0,5 g na każde 100 g wody. Powoduje to zwiększenie rozpuszczalności alkaloidów. Uzyskany gorący odwar zobojętnia się przez dodanie 25 kr 10% r-ru amoniaku na każde 100 g wody (odwaru).

!!!podczas sporządzania odwarów zawierających saponiny kwaśne (korzeń wymiotnicy) dodaje się 0,1 g wodorowęglanu sodu na każdy gram użytego surowca. Pozwala to utrzymać pH ok. 7

Odwar z korzenia mydlnicy nie wymaga zobojętniania środowiska.

ZE WZGLĘDU NA MAŁĄ TRWAŁOŚĆ WYTRAWIONYCH ZWIĄZKÓW W ROZTWORZE, NAPARY, ODWARY I MACERATY POWINNY BYĆ SPORZĄDZONE EX TEMPORE.

PREPARATY TE NIE MOGĄ BYĆ STOSOWANE DO 7 DNI PO SPORZĄDZENIU, PRZY PRZECHOWYWANIU W TEMP 15°C.