29.06 Wykład VI
Sprawność grafomotoryczna
Ogólny obraz dziecka
Sposób poruszania się
Napięcie mięśniowe
Postawa
Pozycje w jakich przebywa, bawi się
Wzorce postawy i ruchu
Kontrola głowy
Ułożenie barków i kontrola tułowia
Symetrie i asymetrie
Przykurcze i deformacje
Ruchomość kończyn górnych
Współ ruchy
Kończyny górne
Podpory ( pozycja czworacza)
Wyprost łokci
Sięganie
Chwytanie
Rozluźnianie chwytu
Nawyki ruchowe ( ssanie palców, wyciąganie palców)
Możliwość dysocjacji ruchu
Sprawność dłoni/manipulacja
Zabawa celowa ( manipulacja specyficzna)
Ruchomość nadgarstka
Precyzyjne ruchy palców dłoni
Chwyt pęsetkowy
Dysocjacja palców
Umiejętności grafomotoryczne
Uchwyt narzędzia pisarskiego
Analiza stylu pisania:
Kształt liter
Płynność połączeń między literami
Proporcje (w stosunku do siebie, zagęszczenie)
Położenie pisma (kierunek zapisu, utrzymanie w liniaturze, rozplanowanie na stronie)
Tempo pisania
Siła nacisku ręki
ĆWICZENIA
Rozmachowe
Manualne
Ruchy precyzyjne
Relaksujące
LATERALIZACJA
Istota tego procesu Olega na ustalaniu się funkcjonalnej dominacji w obrębie parzyście występujących narządów ruchu.
Proces lateralizacji związany jest z względną przewagą rozwoju obu półkul mózgowych.
Funkcjonalna przewaga jednej półkuli mózgowej nad drugą wiąże się z czynnościową prawo- i lewostronnością, czyli dominacja w zakresie sprawności jednych narządów nad drugimi.
Rozwój lateralizacji zależy także od oddziaływań środowiska które w sposób zamierzony i nie zamierza lny wpływa na kształtowanie się przewagi stronnej u dziecka.
Proces ten u większości dzieci zostaje zakończony między 7 a 10 rokiem życia.
Większość ludzi jest zdominowania prawostronnie; mają oni sprawniejsze prawe oko, prawą rękę i prawą nogę. Pewien odsetek jest zlateralizowany po stronie lewej.
Jeśli wyraźnie prawostronne lub lewostronne wskazują lateralizację jednostronną.
Zdarzają się jednak przypadki lateralizacji niejednorodne zwanej skrzyżową uznaną w sytuacji szkolnej za niekorzystną .
Drugim rodzajem niekorzystnej lateralizacji jest lateralizacja nieustalona ( brak dominacji).
Szczególnie negatywny wpływ na naukę szkolną dziecka ma skrzyżowanie lateralizacji w zakresie oka i ręki, ponieważ utrudnia kształtowanie się koordynacji wzrokowo-manualnej.
Lateralizacja nieustalona manifestuje się obniżeniem sprawności w zakresie obu rąk , powoduje opóźnienia w rodzaju orientacji przestrzennej oraz wzrokowo-ruchowej.
DO najczęstszych trudności dziecka na tle zaburzeń procesu lateralizacji należą trudności w opanowywania umiejętności czytania i pisania.
W czytaniu i pisaniu występują symptomy zaburzeń orientacji kierunkowej, jak liter i cyfr o podobnym kształcie a innym ułożeniu w przestrzeni : b-d, b-p itp. 6-9 oraz odwracanie kształtów liter i cyfr.
Zjawisko to nazywamy inwersją statyczną. Występuje ona głównie podczas czynności pisania, lecz także w czytaniu.
Występuje też inwersja dynamiczna która polega na przestawianiu kolejności liter i cyfr np. kot-tok, sok-kos, 12-21 itp.. przestawieniu liter w dwuznakach: sz-zs, zmianie kolejności sylab w wyrazach i mata-tama lub zmianie kolejności cały wyrazów.
Połączenie obu zjawisk ( inwersji statycznej i dynamicznej) powoduje w szczególnych przypadkach pismo lustrzane, które polega na odwróceniu zarówno kształtu, kolejności, jak i kierunku kreślenia liter ( od strony prawej ku lewej).
Niezliczona ilość kreśleń i poprawek świadczy o refleksji i kontroli wzrokowej, nie zawsze skutecznej.
Trudnościom tym towarzyszy zwykle obniżony poziom graficzny pisma.
Jeśli nawet sprawność manualna jest w normie, koncentracja na sprawności zapisu nie pozwala dziecku skupić się na estetyce pisma.
Lateralizacja lewostronna jednorodna jest więc korzystniejsza przy uczeniu się pisania i czytania ale nastręcza trudności natury technicznej, związanej z koniecznością pisania lewą ręką od strony lewej do prawej. Jest to pozycja niewygodna i męcząca.