13.04. Wykład II

M. Bogdanowicz wyróżnia:

• Terapię psychomotoryczną – usprawniającą jednocześnie funkcje psychiczne i ruchowe, które uczestniczą w procesie czytania oraz ich współdziałanie

• Terapię psychodydaktyczną – ćwiczenie czynności nabytych w toku nauczania np. czytania

• Psychoterapię – leczącą zaburzenia emocjonalne

• H. Spionek jest zwolenniczką stosowania wszystkich wymienionych form terapii równocześnie, określając je jako szeroko zakresową terapię wyrównawczą a postawą terapeuty jako maksymalistyczną

• Uzasadnia to słabym transferem (brakiem przenoszenia się wprawy) z zakresu ćwiczonych czynności na inne, zwłaszcza w odniesieniu do czynności angażujących zaburzone funkcje

• „ na przykład ćwiczenia w czytaniu z alfabetem łacińskim niewiele pomagają w opanowaniu innych alfabetów. Jedynie wszechstronne ćwiczenia zaburzonych funkcji na wszelkim dostępnym materiale i we wszystkich możliwych czynnościach przyczyniają się do przedsięwzięcia.”

• M. Tyszkowa , uważa , że celem terapii jest

- usuwanie bezpośrednich przyczyn niepowodzeń szkolnych

- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach

- przywrócenie prawidłowych postaw uczniów wobec nauki

Redukcja czy zajęcia korekcyjno –kompensacyjne?

• Redukcja to termin przyjęty z literatury zachodniej

• Jest to ” działalność wychowawcza” i nauczanie osoby, która z nieznanych powodów utraciła pełne posiadane poprzednio umiejętności czy wiadomości, albo stała się nieprzystosowana do środowiska

• Pochodzi z łacińskiego reeducare – czyli uczyć na nowo, jest zatem nieadekwatny do treści

Zajęcia korekcyjno – wyrównawcze

• Określenie to zawiera w swej treści elementy pracy korekcyjnej tj. „usprawnianie deficytów rozwojowych i wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach szkolnych

Zajęcia kompensyjno – korekcyjne

• Drugi człon może być interpretowany dwojako kompensacja –wyrównywanie braków lub też zastąpienie jakiegoś braku innym czynnikiem

• A także jako wspieranie rozwoju funkcji zaburzonej przez sprawną lub mniej zaburzoną

• Zdaniem K. Kirejczyka

- „kompensacja” oznacza zarówno wyrównywanie braków przez przejmowanie funkcji narządów zniszczonych lub poważnie uszkodzonych przez inne narządy

- oraz jako wyrównywanie braków przez wzmożoną działalność i ćwiczenia funkcji uszkodzonych lub innych w istotny sposób związanych z funkcjami uszkodzonymi w celu doprowadzenia, jeśli nie do usunięcia lub zmniejszenia samych braków, to do pomniejszenia ich ujemnych konsekwencji.”

Kompensacja

• W tym znaczeniu kompensacja odpowiada charakterowi pracy terapeutycznej, która ma na celu:

• Usprawnianie działalności funkcji zaburzonych,

• Wytwarzanie prawidłowych mechanizmów kompensacyjnych, w których funkcje sprawne wspierają uszkodzone we wzajemnej integracji

• Jak i pomniejszaniu ujemnych konsekwencji zaburzeń w postaci niedoborów w wiadomościach i umiejętnościach oraz niepożądanych zmian osobowości

• Można zatem uważać obydwa te terminy za bliskoznaczne, jakkolwiek drugi jest bardziej adekwatny do tego co robimy

• Inne określenia, jako praca dydaktyczno- wyrównawcza, reedukacyjno – wyrównawcza itp. Są bardziej ogólnikowe i mniej precyzyjne

• Obecnie coraz szerzej przyjmuje się termin terapia pedagogiczna (lub terapia wychowawcza) jako bardziej odpowiedni.

• Zasady terapii pedagogicznej jako działalności dydaktycznej wynikają z :

• Zasad dydaktyki ogólnej i metodyki nauczania początkowego

• Jednak muszą też uwzględniać specyfikę pracy z dzieckiem o nieharmonijnym rozwoju, jego warunki rozwojowe, możliwości poznawcze i potrzeby

• Terapia stanowi także formę działalności wychowawczej , a zatem jej zasady powinny respektować:

• Ogólne prawidłowości przebiegu procesu wychowania

• Sposoby postępowania w przypadkach zaburzonej sfery poznawczej, emocjonalnej, motywacyjnej i społecznej

Główne zasady :

1. Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego

2. Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania, uwzględniającego złożoność tych czynności i możliwości percepcyjne dziecka.

3. Zasada korekcji zaburzeń ; ĆWICZENIA PRZEDE WSZYSTKIM FUNKCJI NAJGŁĘBIEJ ZABURZONYCH I NAJSŁABIEJ OPANOWANYCH UMIEJĘTNOŚCI

4. Zasada kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych w celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych

5. Zasada systematyczności

6. Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego

Czynniki wpływające na jakość i skuteczność działań psychoterapeutycznych

• Związek terapeutyczny –między terapeutą a pacjentem musi zaistnieć więź polegająca na wzajemnej akceleracji, zaufaniu i sympatii

• Osobowość terapeuty – powodzenie psychoterapii w dużym stopniu zależy od walorów osobowościowych terapeuty, jak empatia, życzliwość, wyrozumiałość, opanowanie oraz konsekwencja w postępowaniu

• Atmosfera zajęć – pełna bezpieczeństwa, tolerancji, serdeczności i szerokości