WYKŁADY:

1. Co to jest antropologia kulturowa?

Antropologia - jest to nauka zajmująca się człowiekiem w aspektach:

1. Biologicznym;

2. Teleologicznym;

3. Fizjologicznym;

Początek XIX w. jest początkiem antropologii jako nauki. Jednym z najstarszych źródeł jest Odyseja (Illada). Początki wiążą się z Darwinem. Wyróżnia się antropologię:

1. Antropologię fizyczną - powiązana z naukami fizycznymi;

2. Etnografia - obserwacja i opis konkretnych społeczności, badania monograficzne, w zainteresowaniu etnografów zajmuje się materialnym zasobem kultury;

3. Etnologia - nauka porównawcza sumująca wiedzę o różnych kulturach.

Ewa Nowicka dzieli antropologie na cztery obszary:

1. Antropologia społeczna - obszar historyczny

2. Antropologia społeczna - obszar chłopski

3. Antropologia społeczna - obszar miejski

4. Antropologia społeczna - obszar pierwotny

Wg Janusza Gajdy antropologia kulturowa obejmuje historię kultury, studia nad procesami kultury, istotę i analizę kulturową osobowości, etos kultury, studia poszczególnych dziedzin kultury.

2. Dyscypliny naukowe współdziałające z antropologią.

1. Archeologia - dostarcza informacji na temat danej kultury, analizowane świadectwa literackie - celowe i niecelowe materiały kultury.

2. Lingwistyka:

• Lingwistyka językowa posiadających pismo

• Lingwistyka językowa niepisanych

3. Religioznawstwo - wyobrażenie o religii i odrębności religijne

4. Antropologia filozoficzna - poszukuje odpowiedzi na pytanie jaka jest istota społeczna

5. Socjologia i historia

3. Wyjaśnij etnocentryzm.

Etnocentryzm - główny wyznacznik samowartościowania grup społecznych, jest podstawą samoidentyfikacji.

4. / 1. Co to jest kultura, co oznacza wartościujące i niewartościujące określenie kultury, wzory kultury, elementy kultury? (znalezione w Internecie, nie wiem czy dobrze, nie mam o wartościującym i niewartościującym określeniu kultury oraz elementów kultury)

Kultura (z łac. colere = "uprawa, dbać, pielęgnować, kształcenie") - termin ten jest wieloznaczny, pochodzi od łac. cultus agri ("uprawa ziemi"), interpretuje się go w wieloraki sposób przez przedstawicieli różnych nauk. Kulturę można określić jako ogół wytworów ludzi, zarówno materialnych, jak i niematerialnych: duchowych, symbolicznych (takich jak wzory myślenia i zachowania).

Najczęściej rozumiana jest jako całokształt duchowego i materialnego dorobku społeczeństwa. Bywa utożsamiana z cywilizacją. Również charakterystyczne dla danego społeczeństwa wzory postępowania, także to, co w zachowaniu ludzkim jest wyuczone, w odróżnieniu od tego, co jest biologicznie odziedziczone.

Całość wiedzy na temat kultury próbuje badać dziedzina wiedzy, jaką jest kulturoznawstwo, jednak także na poszczególnych aspektach kultury uwagę skupiają: filozofia kultury, historia kultury, antropologia kulturowa, socjologia kultury, etnografia czy matematyka.

Wzór kulturowy - mniej lub bardziej ustalony sposób zachowywania się i myślenia w danej zbiorowości lub znamienny dla tej zbiorowości układ cech kulturowych. W jego skład wchodzą też wytwory kultury materialnej.

Wzór kulturowy określa, w jaki sposób jednostka powinna reagować na sytuacje uważane za ważne dla niej samej i dla grupy, do której należy, tak aby zachować się zgodnie z oczekiwaniami grupy i nie popaść w konflikt z innymi członkami społeczności.

Wzory kulturowe można rozpatrywać w dwóch aspektach:

• normatywnym (normy, wedle których ktoś powinien postępować),

• behawioralnym (wedle realizacji tej normy w konkretnym zachowaniu członków danej zbiorowości).

Ważną pracą antropologiczną dotyczącą między innymi tego zagadnienia jest książka Ruth Benedict Wzory kultury (Patterns of Culture, 1934)

5. Co oznacza określenie: wymiary kultury?

6. Co to jest cecha kulturowa, wzór kulturowy?

cecha kulturowa (element kulturowy)
najmniejsza konstytutywna część składowa- materialna lub nie materialna - kultury, stanowiąca przez związki z innymi częściami wyróżnik odrębności danej kultury, ważny dla utrzymania i rozwoju grupy. Cechą kulturową może być przedmiot, wzór zachowania, zachowanie lub idea

wzór kulturowy patrz punkt 4.

7. Czym jest instytucja?

Instytucja -  zespół dążeń ludzkich mających na celu zaspokojenie określonych potrzeb.

8. Pojęcie etos, eidos

9. Co to jest ewolucja, dyfuzja, akulturacja, synkretyzm kulturowy? (nie ma ewolucji)

Dyfuzja - proces przenikania elementów między co najmniej dwiema kulturami, lub wewnątrz kulturowo zróżnicowanego społeczeństwa, poprzez kontakty członków kultury dawców i kultury odbiorców. Pojęcie wprowadzone zostało do nauki przez Edwarda Burnetta Tylora

Możliwa jest ona m.in. dzięki bezpośredniemu kontaktowi poprzez migracje, ale także bez przemieszczania się w przestrzeni grup ludności, np. poprzez media. Sama komunikacja międzykulturowa nie wymusza jednak procesów dyfuzji. Jest ona dwukierunkowa, chociaż niekoniecznie symetryczna. Jej przedmiotem mogą być przedmioty materialne, jak i idee. W ujęciu XIX-wiecznych dyfuzjonistów kultura miała kształtować się przede wszystkim poprzez przenikanie się elementów kulturowych społeczeństw żyjących w bezpośredniej styczności

Procesy dyfuzji mogą wynikać ze świadomego oddziaływania kultury dawców, zainteresowania się danym elementem lub elementami przez kulturę odbiorców lub też dokonywać się w sposób spontaniczny. Przyjmowany element staje się innowacją dla przyjmującego go społeczeństwa.

Akulturacja - ogół zjawisk powstałych w wyniku bezpośredniego lub pośredniego kontaktu (zderzenie kultur) dwóch grup kulturowych, prowadzący do zmian wzorów kulturowych jednej, drugiej lub obu kultur. Końcowym efektem tego procesu może być unifikacja wzorów kulturowych obu grup, bądź przejęcie wzorów jednej grupy przez drugą. Przez akulturację rozumie się szczególnie proces rozwiązywania problemów związanych ze znalezieniem się w kulturze odmiennej od tej, w której nastąpiła pierwotnie enkulturacja.

Obecnie w etnologii powszechnie przyjmuje się cztery możliwe rezultaty procesu akulturacji:

• asymilację,

• integrację,

• separację

• marginalizację.

Synkretyzm - połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów; wyznawanie zasad lub wierzeń obejmujących odległe od siebie elementy pozornie lub rzeczywiście wzajemnie sprzecznych.

1. W ideologii synkretyzm polega na łączeniu różnych poglądów filozoficznych i religijnych. Takie podejście jest typowe szczególnie dla wywodzącej się z filozofii konfucjanizmu postawy społeczeństw Dalekiego Wschodu sprzyjającej tolerancji religijnej i panteistycznemu wyznawaniu różnych kultów, włącznie z najbardziej powszechnym kultem przodków uznawanych za opiekuńczych duchów rodu.

2. W kulturze synkretyzm polega na wiązaniu w jednorodne całości elementów pochodzących z różnych, genetycznie i historycznie odrębnych kultur.

3. W muzyce starożytnej połączenie tańca, muzyki i śpiewu.

4. W literaturze synkretyzm to połączenie ze sobą różnych gatunków literackich w jedną całość. Synkretyzm jest cechą charakterystyczną dla epoki romantyzmu. Synkretyzm dzieli się na:

• Synkretyzm rodzajowy - polega na połączeniu elementów liryki (pisanie wierszem), epiki (fabuła, narracja, świat przedstawiony) oraz dramatu (bohaterowie w działaniu i sytuacji)

• Synkretyzm gatunkowy - połączenie kilku gatunków literackich w jednym utworze np. hymnu, ballady, pieśni i powieści (np. w jednym utworze może być zawarta ballada, w formie wypowiedzi jednego z bohaterów).

10. Czym są filary islamu, co to jest Koran, kim był Mahomet, podziały polityczne islamu - suizm, szyizm, trzy podstawowe prawdy wiary islamu.

Filary islamu:

Muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu (Arkan ad-din, Arkan-al-Islam). Są one traktowane bardzo poważnie przez wyznawców głównego nurtu tej religii (sunnitów, szyitów i charydżytów), natomiast wiele ugrupowań religijnych pochodzenia szyickiego (np. alewiciczy alawici) uważa je tylko za zalecenia, symbole i niekoniecznie się do nich stosuje.

Pierwszy filar - szahada - włącza formalnie do wspólnoty. Często wymagana jest jednak obecnie obecność imama (choć przyjęcie islamu jest wyłącznie sprawą między wiernym a Bogiem), jednak jeśli to nie jest możliwe (np. na łożu śmierci) - nie ma takiego obowiązku. Na niektórych stronach internetowych proponuje się przyjęcie islamu przez internet poprzez przeczytanie szahady i kliknięcie potwierdzenia. Olbrzymia większość autorytetów religijnych nie zgadza się jednak z tym podejściem. Ponadto islam (według większości teologów) przyjmuje każdy przed narodzeniem - dopiero po nim ludzie się od niego odwracają - szahada jest więc formalnym potwierdzeniem wiary dla muzułmanina i powrotem na łono islamu dla konwertyty.

Pozostałe cztery filary powinny być wypełniane przez każdego muzułmanina i są formą okazywania wiary. Tylko osoby, które przyjęły islam tuż przed śmiercią, nie muszą ich wypełnić. Czasem jako nieoficjalny, szósty filar podaje się dżihad. Z tą interpretacją nie zgadza się większość teologów - szczególnie jeśli chodzi o „mały dżihad” - wojnę z niewiernymi (ponadto znaczna część z nich twierdzi, że nie ma żadnych podstaw do niego po okresie podbojów islamskich w VII wieku. Co do „dużego dżihadu” - walki z własnymi słabościami - nie jest on filarem wiary, ale głównie na jego podstawie Bóg będzie sądził muzułmanów w dniu Sądu Ostatecznego.

Filary islamu:

1. Wyznanie wiary (szahada) - Nie ma bóstwa oprócz Boga jedynego, a Mahomet jest Jego prorokiem. Dla szyitów często również: Alijest przyjacielem Boga (co część sunnitów uważa za bałwochwalstwo). Pojawiają się też tłumaczenia, gdzie słowo "bóstwo" zastąpione jest przez słowo "Bóg", a "Boga jedynego" zastąpione jest słowem "Allaha". Są to błędne tłumaczenia szahady. Słowa Allah (oznaczające Boga w religii monoteistycznej) używają też chrześcijanie mówiący językiem arabskim.

2. Modlitwa (salat) - odprawiana pięć razy dziennie z twarzą zwróconą w stronę Mekki.

3. Jałmużna (zakat) - określoną część swych dochodów muzułmanin ma obowiązek oddawać biednym.

4. Post (saum) - w ciągu dziewiątego miesiąca roku muzułmańskiego (ramadanu), muzułmanie muszą powstrzymywać się od jedzenia i picia od wschodu do zachodu słońca.

5. Pielgrzymka do Mekki (hadżdż) - muzułmanin musi ją odbyć przynajmniej raz w życiu, jeśli pozwala mu na to sytuacja materialna.

Koran - święta księga islamu. Muzułamnie wierzą, że Bóg (Allah) objawiałMahometowi, za pośrednictwem archanioła Gabriela, tekst będący odbiciem Matki Księgi znajdującej się w niebiosach. Treść Koranu nie jest spójną całością, to raczej zbiór przepisów dogmatycznych, zawierających całą ideologię życia jednostkowego i społecznego wiernych, doktrynę religijną, prawną i moralną, ogólne zasady ustroju państwowego, a nawet wykładnie sposobu zachowania.
Księga dzieli sie na 114 sur, czyli rozdziałów, te z kolei dzielą się na wersety, tzw. ajat. Jest ich w sumie 6226. Sury ułożone sa mechanicznie według długości, mogą mieć od 2 do 286 ajatów. Wyjątek stanowi pierwsza sura tzw. Otwierająca. Sury koraniczne przyjęto dzielić na mekkańskie (90) i medyńskie (24). Sury mekkańskie, datowane na czas pobytu Mahometa w Mekce, zawierają wyznanie wiary, określają przymioty etyczne, obowiązki człowieka wobec Boga oraz niektóre sprawy dotyczące życia pozagrobowego. W surach medyńskich, pochodzące z okresu jego życia w Medynie sformułowano teologiczne dogmaty oraz przepisy rytualne dotyczące modlitw, postu, pielgrzymki itp. W Koranie odnajdujemy liczne zapożyczenia z judaizmu, pochodzące z ustnej tradycji żydowskiej i Hagady. Z tradycji judaizmu na czoło wysuwa się główny "dogmat" islamu: rygorystyczny monoteizm.
Arabskie słowo al-Qur'an oznacza przede wszystkim recytację. Początkowo idee głoszone przez Mahometa nie były zapisywane. Dopiero po śmierci Proroka postanowiono zebrać jego nauki i spisać je. Z inicjatywą taką wyszedł już pierwszy kalif Abu Bakr, dzieła dokonano jednak za trzeciego kalifa Osmana. Specjalna komisja pod przewodnictwem Zajda ibn Sabita po ponad pięciu latach pracy, zakończyła dzieło w 651. Koran był i nadal jest recytowany i studiowany przez wiele milionów muzułmanów w różnych częściach świata, a przede wszystkim na obszarach Azji i Afryki.
Koran jest doskonałym pomnikiem języka arabskiego, a zarazem arcydziełem literackim. Obfituje w liczne porównania, metafory i symbole zaczerpnięte ze świata pojęć konkretnej społeczności i konkretnego środowiska, które w Koranie użyte są do wyrażania prawd wiecznych, Bożych nakazów i napomnień. Koran poprzez doskonałość i piękno języka stał się wzorcem dla klasycznego języka arabskiego, nauki i literatury.

Podziały polityczne islamu:

Sunnizm - jeden z trzech głównych ortodoksyjnych odłamów islamu (pozostałe to szyizm i charydżyzm) wierny ortodoksyjnej tradycji Sunny, uznający wszystkich kalifów do 1258 r. za prawowitych następców Mahometa. Stanowią oni 75-90% wszystkich muzułmanów. Sami siebie określają jako "ludzie tradycji i wspólnoty". Po upadku Kalifatu w 1924 r. sunnici stracili władzę zwierzchnią. Duże znaczenie wśród wielu sunnitów, głównie pochodzenia arabskiego, zdobył fundamentalistyczny ruch Wahhabitów (związany ze szkoła hanbalicką).

Szyizm - obok sunnizmu i charydżyzmu stanowi jeden z trzech głównych nurtów współczesnego islamu, drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.

Szyici nie uznają trzech pierwszych kalifów. Rozdział od sunnitów dokonał się w wyniku sporu o władzę po śmierci kalifa Alego. Szyici nie uznali nowego kalifa. Prawowitymi następcami Mahometadla szyitów są jedynie potomkowie Alego i córki proroka, Fatimy, to jest Alidzi. Szyici w większości dogmatów wiary jak i praktyk religijnych nie różnią się od sunnitów, jednak (z wyjątkiem zajdytów) uważają że pełni objawienia można dostąpić jedynie za pośrednictwem imama z rodu Alidów, który na końcu świata objawi się jako mahdi.

Pierwotnie szyizm był wyznawany głównie przez muzułmanów pochodzenia arabskiego, ale za panowania dynastii Safawidów (1501-1773) doszło do nieomal całkowitej szyizacji Iranu. W chwili obecnej wpływy szyizmu utrzymują się głównie na terytorium dawnej Persji (90-96%), Azerbejdżanu (85%^[1]), w Iraku (56-61%) i Libanie (ok. 30%). Z szyizmu wywodzą się takie nurty religijne jakdruzyzm, alewizm, alawizm (nusajryzm), babizm, bahaizm i jazydyzm. Najbardziej znanym szyitą w XX wieku był ajatollah Ruhollah Chomeini.

W Polsce często używa się określenia szyizm na będący jego odłamem imamizm. Mniejszość szyicka zamieszkuje także Polskę.

Religia islamu oparta jest na trzech podstawowych prawdach wiary:

1. Jest jeden bóg - TAUHID

2. RISALA - Mahomet jako ostatni prorok i wysłannik boga. Islam akceptuje tradycję chrześcijańskich i judaistycznych objawień. Jezus potrzebny jako prorok, w Koranie jako ASSA, Joshna.

3. AKHIRA - istnienie życia po śmierci eschatologia islamu - wiara w istnienie raju

SHAHID ktoś kto poniósł śmierć męczeńską w obronie dobrego imienia boga; wykorzystywane do aktów samobójczych w islamie, w obronie wiary.

11. Co to jest judaizm, czego dotyczy, co to jest Tora, co oznacza partykularyzm i uniwersalizm Tory, z ilu przepisów składa się prawo religijne, rola świątyni jerozolimskiej i jej upadku, z jakich grup kulturowych i etnicznych składa się wilka diaspora żydowska, co to jest syjonizm?

Judaizm - religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko Stwórcą świata, ale także jego stałym „nadzorcą”, czy też „opiekunem”. Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się jego nakazom.

Judaizm ukształtował się w II tysiącleciu p.n.e.; stanowi religię narodową Żydów. Jest też pierwszą religią abrahamową. Jej wyznawcy znajdują się na całym świecie, obecnie jest ich najwięcej w Stanach Zjednoczonych - 5,6 mln i Izraelu - 4,7 mln. Z judaizmu wywodzi się chrześcijaństwo.

Tora - wskazówka, pouczenie, wtórnie prawo) - pięć pierwszych ksiąg Biblii (stąd także Pięcioksiąg, Pentateuch), najważniejszy tekst objawiony judaizmu. Głównym tematem Tory jest Przymierze pomiędzy Bogiem, a narodem Izraela za pośrednictwem Mojżesza zawarte podczas wędrówki z niewoli egipskiej do Ziemi Obiecanej. Opis kształtowania się narodu i kultu za czasów Mojżesza poprzedzony jest znajdującymi się w Księdze Rodzaju opowieściami o prapoczątkach ludzkości (od Stworzenia doPotopu i Wieży Babel) oraz pradziejach Izraela (dzieje Patriarchów: Abrahama, Izaaka oraz Jakuba i jego synów).

W szerszym znaczeniu - cała Biblia hebrajska (Tora pisana, Tanach) oraz tradycja teologiczno-prawna judaizmu (Tora ustna).

Pierwotnie słowo tora oznaczało jednostkową przestrogę lub pouczenie ojca (Prz 1,8; 4,3n i in.) lub kapłana (Ag 2,11nn). Z czasem nabrało ono znaczenia ogólnego, które obejmuje wszystkie przepisy, a ostatecznie odniesione zostało do kompleksu pięciu ksiąg przypisywanych Mojżeszowi

Partykularyzm - jest to jednostkowy punkt widzenia i działania, nie uwzględniający potrzeb ogółu. Przeciwnym stanowiskiem jest uniwersalizm. Jednostki nastawione partykularnie najczęściej nie są w stanie dostrzec problemów dotyczących ogółu.

Uniwersalizm - dążenie do ogarnięcia pewnej całości, objęcia wszystkiego, całokształt postaw i uznanie zasady dominacji całości nad częściami; powszechność. Akceptacja celów i środków stawianych sobie przez różne wyznania, uznanie, że Bóg czczony przez różne religie jest tym samym Bogiem.

Rola świątyni jerozolimskiej i jej upadku.

Główny podział grup kulturowych i etnicznych wielkiej diaspory:

1. Mizrachi (Żydzi orientalni)

2. Sfarad (Hiszpania) - w polskim Sefardyjczycy

3. Aszkenaz - użyte po to, aby określić kierunek geograficzny Niemiec.

Syjonizm -  (od nazwy wzgórza Syjon w Jerozolimie, na którym stała Świątynia Jerozolimska) - ruch polityczny i społeczny, dążący do stworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenie Palestyny. Syjonizm doprowadził do powstania Państwa Izrael w 1948 r.; współcześnie jego celem jest także utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany w końcu XIX wieku miał wiele nurtów i postaci; powszechnie utożsamiany z syjonizmem politycznym, interpretowanym w różny sposób: jako nacjonalizm żydowski, rasistowski, jako ruch narodowowyzwoleńczy, wreszcie jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska (Ahad ha-Am), odrodzenie języka hebrajskiego (Eliezer ben-Yehuda) i powstanie literatury i kultury w tym języku.

Syjonizm od początku był przedmiotem krytyki zarówno ze strony innych ruchów żydowskich, jak i nieżydowskich. Zasadniczy konflikt, nierozstrzygnięty do dziś trwa między syjonizmem a palestyńskim ruchem narodowym, nacjonalizmem arabskim oraz fundamentalizmem islamskim.

ĆWICZENIA:

3.Czym są tradycja, zwyczaje, obyczaje:

Tradycja - przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (takie jak: obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy społeczne), uznane przezzbiorowość za społecznie doniosłe dla jej współczesności i przyszłości.

Zwyczaj - termin ten w mowie potocznej używany jest często zamiennie ze słowem obyczaj, jednak w niektórych naukach (np. w socjologii) terminom tym nadaje się różne znaczenie.

Dla socjologa słowo zwyczaj oznacza ustalony w zbiorowości sposób zachowania się (jest w skali zbiorowej odpowiednikiem indywidualnego nawyku), jego istnienie jest oparte na tradycji, ma charakter nieuświadomionego naśladownictwa tego co robią inni członkowie. Zwyczaj różni się od mody o wiele większą trwałością, natomiast od obyczaju, tym że jego nieprzestrzeganie nie niesie dla członka grupy żadnych negatywnych konsekwencji. Przykładem obyczaju jest następujące zachowanie - mężczyźni będący katolikami zdejmują nakrycie głowy przed wejściem do kościoła. Niedostosowanie się do tego wymogu spowodowałoby negatywną reakcję ze strony grupy. Przykładem zwyczaju w tej samej społeczności jest natomiast przychodzenie do kościoła niektórych kobiet (szczególnie starszych) w odświętnych chustach, jednak niezałożenie chusty nie będzie postrzegane przez współwyznawców jako coś nagannego.

Dla prawników zwyczaj jest jedną z form powstania norm prawnych oraz źródłem tzw. prawa zwyczajowego, polegającego na tym, że odpowiedni organ państwowy rozstrzyga rozpatrywaną sprawę na podstawie zwyczaju przyjętego w danym społeczeństwie i sankcjonuje go przymusem państwowym. W prawie międzynarodowym olbrzymie znaczenie wciąż ma zwyczaj międzynarodowy.

Zwyczaj można także rozumieć jako odrębny od prawa, mody i moralności system aksjonormatywny, czyli system norm i wartości. Niektóre zwyczaje mogą być powszechne w danym kręgu kulturowym, inne w konkretnych narodach, w mniejszych regionach lub przysługiwać mogą pewnym jednostkom lub związane mogą być z pełnieniem danej roli społecznej.

Obyczaj - forma zachowania powszechnie przyjęta w danej zbiorowości społecznej i poparta uznawaną w niej tradycją.

Obyczaj jest elementem kontroli społecznej, stąd jego naruszenie powoduje zazwyczaj negatywną reakcję ze strony grupy. Obyczaje są przekazywane z pokolenia na pokolenie i ulegają zmianom bardzo powoli. Ogół obyczajów w danej zbiorowości tworzy jej obyczajowość.

1. Różnice miedzy czasem świętym, a świeckim.

Czas świecki - zwykłe trwanie czasowe, w które wpisują się akty pozbawione znaczenia religijnego.

Czas święty - przeważnie świąt okresowych

Między tymi dwoma rodzajami zachodzi oczywiście przerwanie ciągłości, ale za pomocą obrzędów człowiek religijny może przechodzić bezpiecznie ze zwykłego trwania czasowego do czasu sakralnego. Czas święty z natury jest odwracalny, w tym sensie, że w istocie swej jest tu uobecniony praczas mityczny. Czas sakralny daje się więc bez końca odzyskiwać, bez końca powtarzać.

2. Co oznacza określenie regeneracji czasu?

Regeneracja czasu - przez doroczne powtarzanie kosmogonii czas podlegał regeneracji, rozpoczynał się od nowa jako czas święty.

3. Co oznacza mit, mit kosmiczny, jaka jest ich rola?

Mit opowiada jakąś historię sakralną, to znaczy przydarzenie, które dokonało się na początku czasu. A opowiadanie o sprawach sakralnych jest równoznaczne z objawieniem tajemnicy, gdyż postacie mitu nie są istotami ludzkimi: są to bogowie albo bohaterowie kulturowi i dlatego ich czyny stanowią tajemnice, misteria; człowiek nie mógłby ich znać, gdyby mu nie zostały objawione. Mit jest więc opowieścią o tym, co się stało In illo tempore, opiweścią o tym, co bogowie lub istoty ludzkie uczyniły na początku czasu; „powiedzieć mit” to znaczy obwieścić to, co stało się ab origine. Raz powiedziany, to jest objawiony, mit staje się prawdą apodyktyczną: stanowi prawdę absolutną. „Tak jest, albowiem powiedziano, że tak jest”

Mit objawia sakralność absolutną, albowiem opowiada o twórczej aktywności bogów, odsłania sakralność ich dzieł. Innymi słowy, mit opisuje różne, niekiedy dramatyczne momenty wkroczenia sacrum w świat.

Antropologia kulturowa - zaliczenie

8

ASZKENAZ

SEFARDYJCZYCY

MIZRACHI

---