Regulacja rzek za pomocą tam równoległych (kierownic)

System regulacji za pomocą tam równoległych znajduje zastosowanie zarówno na rzekach nizinnych jak i górskich. Głównymi budowlami są tutaj tamy równoległe, tzw. kierownice, a pomocniczymi poprzeczki. Tama równoległa jest budowlą wykonaną równolegle do linii nurtu.

Tamy równoległe (podłużne) budowane są w zaprojektowanych liniach regulacyjnych. W ten sposób ograniczają one od razu nowe koryto rzeki, które stosunkowo szybko oczyszcza się z mielizn i odsypisk. Przez obustronne wykonanie tam równoległych rzeka otrzymuje stałą, normalną szybkość.

Do cech ujemnych regulacji za pomocą tam podłużnych należy:

- przekrój poprzeczny zbyt korzystny pod względem hydraulicznym dla przepływu wody; koryto staje się podobne do sztucznego kanału, w którym rzeka zatraca swój naturalny charakter;

- w wypadku uregulowania koryta na nieodpowiednią szerokość poprawienie szerokości trasy regulacyjnej jest trudne do wykonania i kosztowne

- zamulenie części odciętych tamami równoległymi postępuje wolniej

- regulacja tym systemem jest kosztowniejsza

Tama musi mieć przerwy z dwóch powodów:

- przy niskich przepływach woda musi wpływać, tworzy się wir tworzący rumowisko

- gdyby woda opadła to organizmy żywe nie miały by jak żyć, wędrować

Związanie tamy z podłożem za pomocą pali: tak jak płotki w górach, kiszki faszynowe układane na przemian, między nie wsypywany żwir lub piasek. Od strony wody jest obsypane, a od strony lądu zostawione

Tamy podłużne z walców i kamienia (przy spodziewanej erozji dna) - walce "wkulnięte"

Połączenie tamy podłużnej z brzegiem: - linia regulacyjna, tama podłużna, brzeg naturalny umocniony

Regulacja rzek za pomocą opasek i progów

Regulacja małych rzek górskich stanowiących przejście między potokiem a rzeką górską, ze względu na swoisty charakter należy do bardzo trudnych przedsięwzięć regulacyjnych

Duża siła unoszenia przy wysokich stanach wody, krzyżowanie się linii nurtów przy różnych stanach powoduje, że wszystkie budowle regulacyjne są silnie atakowane przez wodę

Najbardziej skutecznym systemem regulacji okazało się zabezpieczenie dna za pomocą progów, a brzegów za pomocą opasek. System regulacji złożony z tych budowli wodnych nosi nazwę korekcji progowej.

Fazy wykonania fazy podłużnej z uwzględnieniem erozji dna: pierwsza faza budowy, druga faza budowy, pogłębienie koryta, wykończenie budowy

Regulacja rzek systemem mieszanym (kombinowanym)

Na łukach wklęsłych musi być jak najmocniejsze umocnienie.

Regulacja rzek tym systemem polega na zastosowaniu na jednym odcinku rzeki kilku typów budowli regulacyjnych, jak np. ostróg, kierownic, opasek. Najczęściej w systemie mieszanym stosuje się kombinację kierownic i ostróg. Tam podłużne wykonuje się wzdłuż linii regulacyjnej przy brzegach wklęsłych, a ostrogi przy brzegach wypukłych. Taki układ daje możliwość zmiany szerokości trasy w razie błędnego jej obliczenia.

Środki ochrony przed powodziami

Powódź - wezbranie, którego efektami są szkody gospodarcze, społeczne.

<podstawowe typy powodzi i terminy ich występowania>

Należy działać bardziej obszarowo niż miejscowo

Powodzie opadowe - pada deszcz na jakimś obszarze, woda spływa ciekami do głównej rzeki, tworzy się powódź. Na rzekach małych bardziej działają deszcze krótkotrwałe i intensywne, na większe rzeki działają bardziej deszcze długotrwałe, wtedy daje efekty.

Roztopowe - podobne do opadowych, działają w wyniku topieniu lodu/śniegu. W zależności od tego czy szybko topnieje czy wolno, mamy zagrożenie powodziowe lub nie. Jeśli gwałtownie się ociepla, ziemia jest zamarznięta, spływa szybko woda i powódź.

Sztormowe - najczęściej: rzeka wpływa do morza, fale w morzu powodują piętrzenie wody w rzece. Tym bardziej jest większe wezbranie, jeśli np. wody jest dużo w rzece z góry, a równocześnie wystąpi sztorm - występuje to bardzo rzadko.

Zatorowe - zator jest to przegroda w rzece, która powstanie w rzece w postaci spływu kry lodowej lub śryżu. (kry lodowej - tak jakby w drzwi chciało wejść na raz dwóch grubasów). Śryż - powstaje jedynie w wodzie płynącej, cząsteczki zamarzają tworząc lodowe kulki, ale e są w ruchu nie przylepiają się do siebie i nie tworzą lodu. Zator taki można usunąć np. lodołamaczem (do 3m grubości). Jeśli więcej - można usunąć przy pomocy materiałów wybuchowych