Wprowadzenie:
Przedsiębiorstwo A:
Duża dźwignia operacyjna |
Dźwignia operacyjna (OL) to stosunek kosztów stałych do kosztów całkowitych $\left( \frac{\text{FC}}{\text{TC}} \right)$. Jest to więc wartość zależna od Q. Żeby wartość ta była charakterystyczna przyjmuje się, że koszty całkowite podawane są dla progu rentowności. Dźwignia operacyjna jest więc to udział kosztów stałych w kosztach całkowitych mierzonych w progu rentowności $\left( \frac{\text{FC}}{\text{TC}_{\text{BEP}}} \right)$
|
Jakie decyzje kształtują OL?:
|
Zad. 1.
Przed inwestycją (A):
|
Po inwestycji (B):
|
---|---|
$$Q_{\text{BEP}_{A}} = \frac{100000}{2} = 50000$$ |
$$Q_{\text{BEP}_{B}} = \frac{150000}{3} = 50000$$ |
$$\text{OL}_{A} = \frac{P - AVC}{P} = \frac{10 - 8}{10} = 0,2$$ |
$$\text{OL}_{B} = \frac{P - AVC}{P} = \frac{10 - 7}{10} = 0,3$$ |
|
|
|
|
Q ∈ (45000,55000) → EBITA ∈ ( − 10000, 10000) |
Q ∈ (45000,55000) → EBITB ∈ ( − 15000, 15000) |
W tym przypadku (ponieważ jest wspólny próg rentowności) duża dźwignia opłaca się powyżej BEP a mała dźwignia operacyjna opłaca się poniżej BEP |
Zad. 2.
WARIANT A:
|
WARIANT B:
|
|||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|||||||||||||||||
|
$$Q_{\text{OBO}} = \frac{\text{FC}_{A} - \text{FC}_{B}}{d_{A} - d_{B}} = \frac{20000 - 55000}{0,5 - 1} = 70000$$ |
|||||||||||||||||
Lepszy wariant A |
Lepszy wariant B |
|||||||||||||||||
Wniosek: Wysoka dźwignia operacyjna opłaca się powyżej punktu obojętności. Wtedy mówimy o pozytywnym efekcie dźwigni operacyjnej. Przy odpowiednio wysokiej sprzedaży wyższa dźwignia operacyjna zapewnia wyższy zysk operacyjny |
||||||||||||||||||
Czy powinniśmy brać pod uwagę jedynie nominalny zysk operacyjny?:
Rentowność kapitałów łącznych:
|
||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||
Te same obliczenia można przeprowadzić procentowo (dynamiczne ujęcie dźwigni operacyjnej). Mówimy wtedy o stopniu dźwigni operacyjnej i oznaczamy go DOL.
$$DOL = \frac{\% EBIT}{\% Q}\ \ \ \ \rightarrow \text{\ \ \ }\ \ \% EBIT = DOL \bullet \% Q\ $$
$$\text{DO}L = \ \frac{\text{TR}_{0} - \text{VC}_{0}}{\text{TR}_{0} - \text{VC}_{0} - \text{FC}_{0}} = \frac{Q_{0}\left( P_{0} - \text{AVC}_{0} \right)}{\text{EBIT}_{0}}\text{\ \ \ }$$
W powyższym wzorze indeks 0 oznacza wartość początkową. Ponieważ wychodzimy od wzoru na zmianę procentową to pojawiły się indeksy 1 i 0. Jednak w wyniku przekształceń został tylko indeks 0.
Dla sprzedaży w progu rentowności nie można liczyć DOL ponieważ w mianowniku pojawiłoby się 0
$$DOL = \frac{1}{\text{WB}} = \frac{Q}{Q - Q_{\text{BEP}}}$$
Gdy oba warianty mają ten sam próg rentowności to stopień dźwigni operacyjnej, bez względu na OL, ma taką samą wartość
Zad. 3.
Dane:
|
Obliczenia:
|
---|