Wykład 1.
Rozwój emocjonalny
Emocje:
subiektywne doświadczane,
procesy odzwierciedlające, subiektywne znaczenie bodźców działających na człowieka i jego stosunek do nich (emocja strachu informuje nas o zagrożeniu),
bodźce są pożądane lub niepożądane z punktu widzenia potrzeb (piramida Maslowa),
Komponenty (składniki) emocji
intensywność - natężenie emocji
znak - kierunek emocji - przyjemne/nieprzyjemne, pozytywne/negatywne
treść - wyodrębnienie poszczególnych emocji
*uczucia - bardziej stałe, ustosunkowane do pewnych przedmiotów (kochać, lubić - dłużej)
*emocje - chwilowe, zmieniają się szybko w czasie
Źródła emocji
pierwotne źródło emocjonalne (wrodzone) związane ze stanem zaspokojenia potrzeb fizjologicznych, doznania zmysłowe
wtórne bodźce emocjonalne, nabierają wartości w procesie uwarunkowania, kojarzenie np. zapachu ciasta w cukierni, jak ciasto u babci
poznanie źródła emocji , niezgodność oczekiwań z napływającymi informacjami
źródła wewnętrzne, wyobrażenia, marzenia, wspomnienia
Kierunki rozwoju emocjonalnego od dzieciństwa do adolescencji
Różnicowanie emocji
Wiek |
Różnicowanie emocji |
Noworodek |
uogólnione pobudzenie układu nerwowego |
1 msc |
reakcja ujemna - niezadowolenie reakcja dodatnia - zadowolenie |
3-6 msc |
różnicowanie emocji negatywnych: gniew wstręt strach |
2-3 rok |
np.: zazdrość, zakłopotanie, wstyd |
kolejne okresy życia |
różnicowanie coraz większej ilości odcieni emocjonalnych |
Rozwój samoświadomości emocji
Zmiany w zakresie ekspresji emocji:
kontrola ekspansji (odpowiedzialność za swoje emocje)
socjalizacja sposobów ekspansji (w stosunku do drugiej osoby, nazywamy emocje, adresujemy, precyzujemy, umiejętnie nazywamy, niezręczne wypowiedzi=brak kontroli nad emocjami)
Wzrost trwałości reakcji emocjonalnych
Wzrost stałości reagowania emocjonalnego - trwałe ustosunkowania
Rozpoznawanie emocji innych
Specyfika emocjonalności okresu adolescencji (12-22 roku życia) związana z:
przemianami fizjologicznymi (nasilenie pobudzenie pobudzenia układu nerwowego)
myśleniem formalnym (uwaga na formalnej stronie zadania, a nie na przedmiotach)
emocje dotyczą również przyszłości, wyobrażeń, zamiarów
źródłem emocji: konfrontacja oczekiwań z realiami
„jak jest” a „jak powinno być”
początkowa faza dorastania 12-16 lat
labilność emocji (szybkie zmiany)
uczucia ambiwalentne
nadmierna ekspresja lub tłumienie
rozwój uczuć społecznych - źródłem interakcji z innymi
związki rówieśnicze
przyjaźnie
paczki (kliki)
grupy
pierwsze miłości
1