Liberi parentum potestate liberantur emancipatione, id est si, posteaquam mancipati fuerint, manumissi sint. sed filius quidem ter mancipatus ter manumissus sui iuris fit : id enim lex duodecim tabularum iubet his uerbis : SI PATER FILIUM TER VENUM DABIT, FILIUS A PATRE LIBER ESTO. ceteri autem liberi praeter filium tam masculi quam feminae una mancipatione manumissioneque sui iuris fiunt.
liberi, orum - dzieci Nom. Plur
parens, ntis - rodzice Gen plur
iberantur - libero, are - wyzwalać tutaj ind praes pass 3 os l poj
fuerint - sum,esse,fui - być ind.plperf.act. 3 os l Mn
fuerint to czas indicativus futuri II activi
czyli czas przyszły
lub
coniunctivus perfecti active
manumissi sint to coniunctivus perfecti passivi
manumissus fit tak samo tylko w liczbie pojedyńczej
w rodzaju ma i jeszcze w zdaniu pierwszym jest następstwo czasów
zdanie pierwsze do emancipatione jest zdaniem następczym (dziejącym sie później) od zdania po przecinku do manumissi sint
dziejącego się wczesniej niz to pierwsze. czyli zdanie drugie jest warunkiem do spełnienia się zdania pierwszego
idzmy dalej
tam jest his verbis
jest to Ablativus tzw. instrumentalis czyli dosłownie tekst "tymi słowami" można przetłumaczyc "przez te słowa" albo "za pośrednictwem tych słówęskim bo odnosi się do Filus
a i jeszcze w zdaniu pierwszym jest następstwo czasów
zdanie pierwsze do emancipatione jest zdaniem następczym (dziejącym sie później) od zdania po przecinku do manumissi sint
dziejącego się wczesniej niz to pierwsze. czyli zdanie drugie jest warunkiem do spełnienia się zdania pierwszego
idzmy dalej
tam jest his verbis
jest to Ablativus tzw. instrumentalis czyli dosłownie tekst "tymi słowami" można przetłumaczyc "przez te słowa" albo "za pośrednictwem tych słów
dabit - indicat futuri I activi 3 os sindularis od do,are
esto - imperativus futuri activi 2 os l poj tłumaczymy :niech będzie"
zarówno.. jak i ...
18:03:50
una mancipatione to znówjest to pewien idiom w łacinie i tłumaczy się zarówno.. jak i ...
18:03:50
una mancipatione to znów ablativus instrumentalis
18:05:00
fiunt to 3 os l mn od słówka fio, fieri factus sum
18:05:20
a znaczy: stać się ab
no więc "morte patris" to ablativius absolutus i tłumaczyć go należy przez danie okolicznikowe czasu
18:08:26
Morte patris filius et filia sui iuris fiunt: morte autem aui nepotes ita demum sui iuris fiunt , si post mortem ani in potestate patris futuri non sunt, uelut si moriente auo pater corum ant iam deeessit aut de potestate dimissus est : nam si mortis aui tempore pater eorum in potestate eius sit, mortuo auo in patris sui potestate fiunt.
18:08:42
zdanie okolicznikowe czasu
ablativem absolutem też jest morte avi
i też tłumaczymy jako zdanie podrzędne okoliczniokowe czasu
chociaż gramatycznie jest on okolicznikiem czasu
dimissus est to 3 os l poj indicativus perfecti passivi od mitto,ere,missi,mis sum
sit
18:20:14
to coniunctivus praesentis activi od summ,esse,fui - buć
18:20:16
być
18:20:41
mortuo avo to abl absolutus
18:21:07
fiunt 3 od l mn od fio fieri factus sum
18:22:01
a tak wogóle zdania z "si" to zdania warunkowe.
18:22:12
one często się tu przewijają
to sie jakoś nazywało poprzednik i następnik, po łacinie nie wiem, ale po pgrecku był protasis i apodasis
Si patri uel filio aqua et igni interdietum sit, patria potestas tolliut, quia peregrinus fit/tit is,eui aqua et igni interdictum est: neque autem peregrinus eiuem Romanum neque ciuis Romanus peregrinum in potestate habere potest.Si pater ab hostibus captus sit, quamuis seruus hostium fiat, tamen eum reuersus fuerit, omnia pristina iura recipit iure postliminii.
interdietum sit
interdictus est pochodzi od interdico,ere,dixi,dictum czyli zabronic
tutaj w formie coniunctivus perfecti passiva 3os.l.poj.
sit jest dlatego, że to coniunctivus
18:31:09
tolluit
18:31:19
to 3 os l poj
18:31:31
indicativus perfecti active
od fero - znosić ale nie jestem pewiem
fit to 3 os l poj of fio
wcześniej było sit i to był coniunctivus, teraz jest to samo tylko że w indicatiwie i dlatego jest est
18:37:15
no to pewnie tak
18:38:11
później jest neque...neque.. które tłumaczymy: ani nie.. ani nie..
habere to infinitivus praesentis activi od habeo,ere,ui,itum - miec
tylko porównanie: ani zatem peregryn ancaptus sit: capio,ere,ivi,itum - pochwycić, tutaj w formie coniunctivus perfecti passivi i obywatel rzymski nie moga mieć we władzy…
3 od l poj, tłumaczymy: byłby pochwycony czy podobnie
fiat to coniunctivus od słówka fio,ieri,factus sum
fuerit to coniunctivis perfecti activi, 3 od l poj od słówka sum,esse - być i tłumaczymy analogicznie jak coniunc
recipit od recipio - odzyskać, odebrać
sed quamdiu apud hostes est, patria potestas in filio eius interim pendebit , et cum reuersus fuerit ab hostibus, in potestate filium habebit : si uero ibi decesserit, sui iuris filius erit. filius quoque si captus fuerit ab hostibus, similiter propter ius postliminii patria potestas interim pendebit. in potestate parentum esse desinunt et hi, qui flamines Diales inaugurantur et quae uirgines Vestae capiuntur.
18:48:32
pendebit - pendo,ere,pependi,pensum - przebywać, przeganiać (czas)
18:49:01
indicativus futuri I activi 3 os l pj
sed quamdiu apud hostes est, patria potestas in filio eius interim pendebit , et cum reuersus fuerit ab hostibus, in potestate filium habebit : si uero ibi decesserit, sui iuris filius erit. filius quoque si captus fuerit ab hostibus, similiter propter ius postliminii patria potestas interim pendebit. in potestate parentum esse desinunt et hi, qui flamines Diales inaugurantur et quae uirgines Vestae capiuntur.
18:48:32
pendebit - pendo,ere,pependi,pensum - przebywać, przeganiać (czas)
18:49:01
indicativus futuri I activi 3 os l pj
18:50:18
habebit - indicativus fituri I activi 3o l poj od habeo,ere,ui,itum
quamdiu jak dlugo?
18:51:52
tak. decesserit od decedo,cedere,cessi,cessum - ustępować
18:53:02
indicatuvus futuri II activi 3 os l poj
18:53:18
erit ta sama forma od sum,esse
tak. decesserit od decedo,cedere,cessi,cessum - ustępować
18:53:02
indicatuvus futuri II activi 3 os l poj
18:53:18
erit ta sama forma od sum,esse
18:54:17
oj nie. fuerit to indicatuvus fut II act
18:54:37
a erit to indicat fut I act
fut II dzieje się wcześniej a fut I później
18:58:31
fuerint futuri II
erint futuri I
fut II dzieje się wcześniej a fut I później
18:58:31
fuerint futuri II
erint futuri I
pendebit to tez ind fut I act 3 os l pj
19:00:17
parentum esse to infinitivus perfecti active???
różni się znaczeniem
erint pochodzi od sum,esse - być i jest indicativus futuri I activi
pendebit to ta sama forma tylko pochodzi od czasownika pendo-twierdzić, ważyć, oceniać
pendo jako odraczać, zawieszać od pendeo
zaprzestają być pod władzą rodziców i ci
dasino - zaprzestać indicsativus praesentis active 3os plur
to są "ci" albo inaczej "oni"
odqui,quae,quo nom.plur.
tak, od potestas,potestatis. esse to po prostu infinituvus
19:13:57
infinitivus praesentis activi
inaugurantur, od inauguro 1 - wróżyć i jest to indicativus praesentis passivi 3 os l mnogiej
capiuntur od capio,ere,ivi, itum - pochwycic indicativus praesentis passivi 3 od l mn
Dialis,e - Jowiszowy (flamines Diales - capiuntur od capio,ere,ivi, itum - pochwycic
capiuntur od capio,ere,ivi, itum - pochwycic
19:20:35
indicat praes passivi 3 od plur l.mn