*ZASADA KONSTYTUCJONALIZMU
To realizacja idei konstytucji jednolitej, zwartej, pisanej, stanowiącej zespół norm nadrzędnych dla całego systemu pr.
Konstytucje pisane pojawiły się pod koniec XVIII w, pierwsza była Stanów Zjednoczonych z 1787r. następna - Polska z 3 maja 1791r.
Constitutio = ustrój
Wielkie fale konstytucyjne:
wywołana wojną o niepodległość USA i Rewolucją Francuską,
wywołana ruchem rewolucyjnym lat 1830 - 1848 , głębokie zmiany w całej Europie,
po I wojnie światowej związana z procesem pogłębiania racjonalizacji parlamentarnej tj. procesem kodyfikacji kompetencji naczelnych organów państw, tu wpieranie zwyczajowych norm konstytucyjnych,
po II wojnie światowej, upowszechnienie konstytucji pisanych w krajach Azji Afryki, związane z dekolonizacją.
Proces konstytucjonalizmacji = realizacja postulatu całościowej konstytucji pisanej.
Konstytucja to umowa społeczna wiążąca społeczeństwo obywatelskie z każdą obraną władzą; zespół reguł prawnych; ogół zasad prawnych odnoszących się do reżimu politycznego; akt prawny o szczególnym znaczeniu politycznym.
Konstytucja materialna - całokształt obowiązujących w państwie norm, które mają za przedmiot zwłaszcza podstawy ustroju politycznego państwa; akty które regulują określony rodzaj problemów; czynnikiem decydującym o uznaniu aktu za składnik Konstytucji jest zakres regulacji, odnoszą się do naczelnych organów państwa, ich struktur, kompetencji, funkcjonowania, stosunków miedz nimi, bez względu na naturę i formę = materia konstytucyjna np. GB
Konstytucja formalna - akt prawny zajmujący szczególne miejsce w hierarchii norm, wyróżniając się spośród innych aktów formą, treścią, sposobem przygotowania, uchwalania, modyfikowania, uchylania, zmiany. Normy mają najwyższy walor obowiązywania, najwyższe miejsce w hierarchii.
Niemal wszystkie współczesne demokracje mają tę cechę.
CECHY:
*szczególna forma, stan, modfik, uchylanie (większa trwałość, zwiększone quorum i konieczność uzyskania kwalifikowanej większości głosów) PATRZ KONSTYTUCJA-PROCEDURY
*szczególna, najwyższa moc obowiązywania: (zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii systemu prawa, jest podstawą obowiązywania aktów niższego stopnia - ustaw, supremacja nad innymi ustawami, wszystkie akty muszą z nią być zgodne, jest podstawą kompetencyjną stanowienia ustaw zwykłych, ustawy nie mogą uchylać jej postanowień, ani być z nią sprzeczne, o zgodności ustaw z Konstytucją orzekają trybunały konstytucyjne)
*szczególna treść : (podstawowe zasady ustroju społeczno - politycznego, organizacja, kompetencja i wzajemne relacje między organami, przepisy gwarantujące podstawowe prawa i wolności człowieka, symbole identyfikujące państwo, zasady podziału terytorialnego państwa, zasady prawa wyborczego, podstawowe zasady ustroju społeczno - politycznego, przepis przejściowe i końcowe)
Materia ulega poszerzeniu - coraz częściej o kwestie:
a) środków masowego przekazu - wynika to z tego że media spełniają rolę podmiotu władzy w sensie socjologicznym, kształtują zachowania ludzkie, kształtują je w sferze stosunków politycznych, określane: IV władza, chodzi o sposób wmontowania jej w klasyczny schemat podziału władzy, albo - uniezależnić, albo - wmontować w klasyczny podział władzy, albo prywatyzacja.
b) partii politycznych - bo są na tyle sprzężone z mechanizmem funkcjonowania organów państwowych, że nie mogą być pomijane we współczesnych konstytucjach.
Ewolucja: od konstytucji państwa do konstytucji społeczeństwa.
Funkcja normatywna polega na określeniu podstawowych reguł gry politycznej, ktorych przestrzeganie jest obowiązkiem wszystkich podmiotów polityki, zaś nieprzestrzeganie grozi zastosowaniem określonych sankcji politycznych.