Działy logiki:1. Logika formalna (matematyczna) - zajmuje się poprawnością rozumowania tzn. jest teorią formalnych związków między wyrażeniami. 2. SEMIOTYKA LOGICZNA (logiczna teoria języka) - zajmuje się językiem jako narzędziem poznawania świata oraz przekazywania wiedzy o świecie. Jest nauką ogólną bada język ustalając własności wspólne dla wszystkich języków. Jest nauką formalną - bada język, jako strukturę zajmującą się zarówno jego składnią ( budową zewnętrzną) jak i strukturą znaczeniową. Jest teorią języka jest uporządk. zbiorem twierdzeń, czyli tez opisujących i wyjaśniających pewne augmenty rzeczywistości. Jest systemem znakowym - język jest uporządkowanym zbiorem znaków, powiązanych różnorodnymi zależnościami. 3. METODOLOGIA NAUK - zajmuje się poprawnością procedur badawczych stosowanych w nauce tzn. formułuje ideał i reguły postępowania badawczego i wskazuje jakie cechy powinna mieć wartościowa wiedza o świecie. Ogólna - zajmuje się czynnościami badawczymi i ich rezultatami występującymi we wszystkich naukach. Szczegółowe - bada czynności i ich rezultaty specyficzne dla poszczególnych nauk lub typów nauk.
DZIAŁY SEMIOTYKI LOGICZNEJ:SYNTAKTYKA - dział semiotyki zajmujący się zewnętrzną strukturą języka tzn. jego składnią, bada elementarne jednostki języka, czyli podstawowe elementy, z których składa się język i relacje między elementami SEMANTYKA - dział semiotyki zajmujący się relacjami pomiędzy językiem a rzeczywistością, do której odnoszą się wyrażenia językowe. Bada relacje między znakiem, a tym do czego się odnosi.PRAGMATYKA - zajmuje się relacjami między językiem, a jego użytkownikiem (nadawcą lub odbiorcą).
CHARAKTERYSTYKA STRUKTURY JĘZYKA:Znak językowy - wszystko to, co służy do przekazywania znaczeń, czyli sensu. 1.Substrat materialny znaku - fizyczna część znaku, czyli materialny, dostępny zmysłowo np. machanie ręką na pożegnanie. 2. Znaczenie (sens) - charakter niematerialny, który tworzy znak. 3. Użytkownik znaku - ktoś/ coś, co posługuje się znakiem. np. podczas gestu machania, użytkownikiem jest nadawca i odbiorca i każdy kto rozpozna ten znak.
RODZAJE ZNAKU: 1. Ze względu na NATURĘ SUBSTRATU MATERIALNEGO: graficzne, akustyczne, ruchowe, świetlne. Ze względu na RODZAJ ZMYSŁU: wzrok., słuchow., węch., dotyk., smakow., równow., Ze względu na GENEZĘ Naturalne - relacja między substratem materialnym znaku a jego znaczeniem nie jest wytworem człowieka .np symptomy chorób Konwencjonalne (umowne) - relacja między substratem materialnym znaku, a znaczeniem jest wytworem człowieka np. flaga, krzyż. Ze względu na CHARAKTER ZNAKU I SPOSÓB, W JAKI ON ZNACZY Formalne: a) Znak czegoś dla kogoś - człowiek jest użytkownikiem b)Przeźroczysty - uwaga użytkownika nie jest zatrzymywana na substracie materialnym, lecz jest przenoszona na znaczenie znaku np. nie koncentrowanie się na tworzeniu zdań. Wielopostaciowy - możliwość nadania lub odebrania znaku za pomocą różnych substratów przy zachowaniu tego samego znaczenia a)instrumentalne - znak który nie posiada co najmniej jednej cechy znaku formalnego np. symbole religijne, znaki drogowe
SYMBOL: W MATEMATYCE I LOGICE: znak który ma dokładnie jedno, precyzyjnie określone znaczenie. W NAUKACH HUMANISTYCZNYCH: znak, który posiada więcej niż jedną warstwę znaczeniową. Warstwy płytkie: znaczenie symbolu, który jest zrozumiały dla użytkownika znającego daną kulturę. Warstwy głębokie: znaczenie symbolu znane osobom wtajemniczonym, kompetentnym w danej dziedzinie.
REGUŁY UŻYWANIA ZNAKÓW: REGUŁA: wyrażenie wskazujące, w jaki sposób działać, albo jak nie działać, aby osiągnąć pewien cel. Inaczej norma, dyrektywa, zasada.
RODZAJE REGUŁ: Syntaktyczne/ reguła składni: konstrukcji wyrażeń - reguły wskazujące jak z wyrażenia prostego budować wyrażenia złożone np. reguły tworzenia zdań oznajmujących transformacji (przekształcenia) - jak z jedno wyrażenie przekształcić w inne. np. odmiana przez liczby. Semantyczne - wskazują, w jaki sposób łączyć wyrażenia z ich sensem. Pragmatyczne - reguły wskazujące, w jakich kontekstach sytuacyjnych posługiwać się wyrażeniami.
REGUŁY UZNAWANIA ZDAŃ ZA POPRAWNE: Reguły empiryczne - wskazują, że można uznać zdanie za poprawne, gdy przemawiają na jego rzecz dane doświadczenia. np. obserwacja termometru. Reguły aksjomatyczne - wolno uznać zdanie za prawdziwe w sposób bezwarunkowy np. każdy kawaler jest mężczyzną żonatą. Reguły dedukcyjne- wolno uznać zdanie za prawdziwe gdy stanowi ono wniosek poprawnego rozumowania
FUNKCJE JĘZYKA: 1. Poznawcza (deskryptywna) - za pomocą języka dokonujemy opisu stanów rzeczy i stwierdzamy ich znaczenie. 2. Pozapoznawcza: informatywna - służy opisowi świata, w celu zakomunikowania wyników poznania innym użytkownikom języka. Ekspresywna- wyrażanie stanów emocjonalnych nadawcy znaku Argumentatywna - język = narzędzie poznania. Perswazyjna -ma na celu skłanianie odbiorcy do jakiegoś działania lub przejęcia określonego poglądu dyrektywna -wydawanie poleceń) impresywna ( wywieranie u odbiorcy określonego wrażenia) performatywna - powoduje pewien nowy stan rzeczy; nie jest ani prawdziwe, ani fałszywe jest skuteczne lub nieskuteczne; mogą zawierać nie tylko słowa, ale i gesty. ewokatywna -wywołanie u odbiorcy określonego przeżycia emocjonalnego lub stanów psychicznych. fatyczna nawiązywanie kontaktu pomiędzy użytkownikami języka. integrująca/ dzieląca -używanie pewnego języka wiąże się z przynależnością do pewnej grupy społecznej i wyklucza z tej wspólnoty osoby obce. terapeutyczna -zmiana nastawienia odbiorcy. życzeniowa formowanie życzeń, modlitw. estymatywna (formowanie ocen, polega na wyrażaniu określonych podstaw pozytywnych lub negatywnych). interrogatywna (zadawanie pytań) RODZAJE JĘZYKÓW 1. Według genezy języka ( sposobu, w jaki powstaje): Naturalny (etniczny) - powstaje spontanicznie w trakcie komunikacji; dynamiczny ( reguły i znaki podlegają nieustannym zmianom) Sztuczny - przeciwieństwo naturalnego, jest tworzony celowo na użytek konkretnego zadania; statyczny np. język arytmetyki Mieszany - ma elementy języka naturalnego i sztucznego np. współczesny j. Polski. 2. Według stopni języka/ ze względu na funkcję semantyczną: Przedmiotowy (I stopnia) - język, którego wyrażenia oznaczają rzeczywistość pozajęzykową. Metaprzedmiotowy (metajęzyk / II stopnia) - język, którego wyrażenia służą do opisu innego języka. Rzeczywistość o której mówimy jest czymś innym niż słowa, których używamy do opisania jej.
KATEGORIE WYRAŻENIOWE- podstawowa jednostka wyrażeniowa, która tworzy język, elementarna część języka.ZDANIE- podstawowa kategoria wyrażeń, ponieważ pozostałe wyrażenia definiuje się przez odwołanie do kategorii zdania Definicja zdania w sensie logicznym - wyrażenie, któremu przysługuje wartość logiczna tj. : prawda lub fałsz. 1. Prawdy - własność zdania, która polega na zgodności między sensem zdania, a fragmentem rzeczywistości, o którym to zdanie orzeka 2. Fałszu - polega na niezgodności między sensem zdania, a fragmentem rzeczywistości, o którym orzeka.
STRUKTURA SEMIOTYCZNA ZDANIA z substrat materialnego - fizyczna dostępna zmysłowo część zdania. Znaczenie zdania ->sąd Moment asercji ( moment twierdzenia, że rzeczywistość jest jakaś)
RODZAJE ZDAŃ: 1. Ze względu na budowę: Proste - zbudowane za pomocą funktora zdaniotwórczego od argumentów nazwowych. Złożone - zdanie zbudowane za pomocą funktora zdaniotwórczego od argumentów zdaniowych a) Zdania wyraźnie złożone b) Zdania ukrycie złożone- zdanie, które strukturalnie jest proste, ale da się je przekształcić na zdanie wyraźnie złożone, bo zawiera więcej niż jeden sąd. 2. Ze względy na przedmiot a)Zdania jednostkowe - podmiot jest nazwą jednostkową, oznacza jeden przedmiot np. Mleko jest w lodówce b) Zdania ogólne/ uogólnienie- oznacza wiele przedmiotów np. Mleko jest pokarmem dla ssaków Podział wyrażeń językowych ze względu na funkcję:
a) syntaktyczną: 1) zdania, 2) nazwy, 3) funktory (operatory)
b) semantyczną: samodzielnie (nazwy) i niesamodzielnie oznaczające
c) pragmatyczną: samoinformujące (zdania) i współinformujące.