SYSTEM ZDROWOTNY, POLITYKA ZDROWOTNA DEFINICJA SYSTEM ZDROWOTNY - to zorganizowany i skoordynowany zespół działań, którego celem jest realizacja świadczeń i usług profilaktyczno-leczniczych i rehabilitacyjnych, mających na celu zabezpieczenie i poprawę stanu zdrowia jednostki i zbiorowości OCHRONA ZDROWIA/OPOEKA ZDROWOTNA *Ochrona zdrowia jest pojęciem szerszym niż opieka zdrowotna. *Ochrona zdrowia to opieka zdrowotna + działania w zakresie promocji zdrowia CELE SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ *Zabezpieczenie i dostarczenie całej populacji możliwie pełnego zakresu świadczeń medycznych (dostępność opieki) *Zapewnienie usług i świadczeń profilaktyczno-leczniczych i rehabilitacyjnych na możliwie najwyższym poziomie (jakość opieki medycznej) *Optymalne wykorzystanie istniejących zasobów materialnych, finansowych i osobowych (efektywność) *Systematyczne wdrażanie działań doskonalących system (dynamika systemu - samoregulacja) Analizując system należy brać pod uwagę wzajemne zależności pomiędzy: *Zasobami *Aktywnością mierzoną jakością i ilością świadczeń *Stanem zdrowia populacji i stopniem zabezpieczenia potrzeb MODEL ANALIZY SYSTEMU OPIEKI ZDROWOTNEJ W/G WHO UWZGLĘDNIAJĄCY 5 GRUP FUNKCJONALNYCH ELEMENTÓW *Świadczenia opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem jej rodzajów *Wsparcie ekonomiczne rozumiane jako źródła finansowania opieki *Rozwój zasobów materialnych i osobowych, kwalifikacji i wiedzy *Organizację zasobów (w tym administrację centralną i terenową, sektor prywatny *Zarządzanie (nadzór, ewaluacja, regulacje prawne, wsparcie informacyjne KRYTERIA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU *Dostępność opieki zdrowotnej *Kompleksowośc (globalność) opieki *Ciągłość opieki Skuteczność i jakość opieki *Produktywność systemu *Akceptacja i satysfakcja pacjentów i personelu medycznego *Dynamika systemu i jego zdolność do adaptacji ZADANIA OPIEKI ZDROWOTNEJ REALIZUJĄ : *Zakłady lecznictwa zamknietego - szpitale, sanatoria, prewentoria i in. *Zakłady lecznictwa otwartego (ambulatoryjnego) - przychodnie ogólne i specjalistyczne ISTOTNE ZNACZENIE MA PODZIAŁ NA OPIEKĘ ZDROWOTNĄ: *Podstawową *Specjalistyczną *Tercjarną (rehabilitacyjną) POZIOMY REFERENCYJNE *Poziom podstawowy wsparty dzialaniami jednostki lub rodziny; szpital rejonowy, SPOZ (I) *Opieka specjalistyczna ambulatoryjna i szpitalna (II) *Opieka wysokospecjalistyczna na poziomie województwa lub regionu (III) ZAKRES I KIERUNKI WSPÓŁCZESNYCH ANALIZ SYSTEMU OBEJMUJĄ WIELE ASPEKTÓW: *Analizy epidemiologiczne *Analizy ekonomiczne *Analizy prawne *Analizy organizacyjne *Analizy socjologiczne Polityka zdrowotna państwa ma na celu stworzenie optymalnych warunków umacniających i chroniących zdrowie w oparciu o środki techniczne, ekonomiczne i prawne jakimi państwo dysponuje, jak również przez kształtowanie właściwych stosunków międzyludzkich MODELE OPIEKI ZDROWOTNEJ (WHO) 1. Oparty o zasadę pomocy publicznej 2. Oparty o system ubezpieczeń chorobowych 3. Model Narodowej Służby Zdrowia w wersji: *brytyjskiej (Beveridge'a) *radzieckiej (Siemaszki) 4. Oparty o ubezpieczenia prywatne I. MODEL OPARTY O ZASADE POMOCY PUBLICZNEJ * Typowy dla krajów rozwijających się, w roku 1987 - 108 krajów świata. * Większość obywateli ma zagwarantowaną opiekę ale ograniczoną do minimum. * Baza szpitalna głównie w dużych miastach * Ubezpieczenia chorobowe w ograniczonym zakresie i tylko dla wąskiej grupy funkcjonariuszy publicznych II. MODEL OPARTY O SYSTEM UBEZPIECZEŃ ZDROWOTNYCH * Zwany modelem Bismarcka, powstał na przełomie XIX i XX w. w Niemczech * Finansowanie z obowiązkowego ubezpieczenia (składki pracowników i pracodawców) * Funduszem zarządzają instytucje niezależne (zawierają kontrakty) * Zakres obejmuje opiekę ambulatoryjną, szpitalną, leki i artykuły medyczne * Występuje, oprócz składki, zasada udziału własnego * Sektory publiczny i niepubliczny konkurują III. MODEL NARODOWEJ SŁUŻBY ZDROWIA W WERSJI BRETYJSKIEJ * Dominuje państwowa forma własności, ograniczony sektor prywatny, * Finansowanie z budżetu (podatki) centralnego (GB, Włochy) lub lokalnego (Szwecja) lub mieszane (Finlandia) * System pozostaje pod kontrolą państwa, dopuszczalna decentralizacja, * Zakłady opieki zdrowotnej posiadają znaczną autonomię, * Obowiązuje równość dostępu do opieki IV. MODEL NARODOWEJ SŁUŻBY ZDROWIA W WERSJI RADZIECKIEJ *Finansowanie wyłącznie z budżetu centralnego *Centralne planowanie *Powszechny, bezpłatny dostęp *Brak sektora prywatnego *Ograniczenie autonomii zakładów V. MODEL OPARTY O UBEZPIECZENIA PRYWATNE *Nie występuje nigdzie w czystej postaci *Konkurencja instytucji ubezpieczeniowych *Takie rozwiązanie uzupełnia istniejące systemy w krajach (Holandia, UK, Francja, Niemcy, Belgia,) lub dominuje (USA) DWIE METODY OPŁACANIA ŚWIADCZEŃ *Zwrot kosztów leczenia (Francja, Belgia, Luksemburg), nie obowiązują skierowania *Dostarczanie świadczeń w naturze (Austria, Niemcy, Holandia), na leczenie specjalistyczne obowiązuje skierowanie z POZ W PAŃSTWACH UE DWA MODELE * Narodowy system ochrony zdrowia, przeważa w: (UK, Irlandia, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Dania, Portugalia, Hiszpania, Włochy, Grecja) * System oparty na ubezpieczeniach zdrowotnych (model Bismarck'a) w Niemczech, Francji, Belgii, Holandii, Austrii, Luksemburgu - jest co raz bardziej wspomagany subwencjami federalnymi i stanowymi ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ CZYM JEST ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ? * Zakład opieki zdrowotnej jest wyodrębnionym organizacyjnie zespołem osób i środków majątkowych utworzonym i utrzymywanym w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia. * Zakład może być również utworzony i utrzymywany w celu: - prowadzenia badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, - realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia. * Zakład może uczestniczyć lub obligatoryjnie uczestniczy w przygotowywaniu osób do wykonywania zawodu medycznego i kształcenia osób wykonujących zawód medyczny, na zasadach określonych w odrębnych przepisach TYPY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ *szpital, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, sanatorium, prewentorium, inny zakład przeznaczony dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednim stałym pomieszczeniu *przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia *pogotowie ratunkowe *pracownia diagnostyczna *pracownia protetyki stomatologicznej i ortodoncji *zakład rehabilitacji leczniczej *żłobek *inny zakład, spełniający warunki określone w ustawie Zakład opieki zdrowotnej może być odrębną jednostką organizacyjną, częścią innej jednostki organizacyjnej lub jednostką organizacyjną podległą innej jednostce organizacyjnej. Zakładem opieki zdrowotnej jest również zespół zakładów. Zakład opieki zdrowotnej wchodzący w skład zespołu zakładów staje się jednostką organizacyjną zespołu. Nazwa zakładu opieki zdrowotnej powinna odpowiadać zakresowi świadczeń zdrowotnych udzielanych przez ten zakład. CZYM JEST ŚWIADCZENIE ZDROWOTNE? Świadczenia zdrowotne - są to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. ŚWIADCZENIE ZDROWOTNE NAJCZĘŚCIEJ ZWIĄZANE JEST Z: *badaniem i poradą lekarską *leczeniem *badaniem i terapią psychologiczną *rehabilitacją leczniczą *opieką nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem, połogiem oraz nad noworodkiem *opieką nad zdrowym dzieckiem *badaniem diagnostycznym, w tym z analityką medyczną *pielęgnacją chorych *pielęgnacją niepełnosprawnych i opieką nad nimi opieką paliatywno-hospicyjną *orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia *zapobieganiem powstawaniu urazów i chorób poprzez działania profilaktyczne oraz szczepienia ochronne *czynnościami technicznymi z zakresu protetyki i ortodoncji *czynnościami z zakresu zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze KTO MOŻE UDZIELAĆ ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH? Świadczenia zdrowotne mogą być udzielane przez: *zakłady opieki zdrowotnej *osoby fizyczne wykonujące zawód medyczny *grupową praktykę lekarską *grupową praktykę pielęgniarek, położnych na zasadach określonych w odrębnych przepisach Uwaga: Żadne okoliczności nie mogą stanowić podstawy do odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego, jeżeli osoba zgłaszająca się do zakładu opieki zdrowotnej potrzebuje natychmiastowego udzielenia ich ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia.
|