Operacja berlińska 1945, jedna z największych operacji wojsk radzieckich przeprowadzona w końcowej fazie II wojny światowej siłami Pierwszego Frontu Białoruskiego (dowódca - marsz. G. Żukow), Drugiego Frontu Białoruskiego (dowódca - marsz. K. Rokossowski) oraz Pierwszego Frontu Ukraińskiego (dowódca - I. Koniew), przy współudziale Wojska Polskiego (WP), przeciw około milionowemu zgrupowaniu wojsk niem. W pierwszej fazie o.b. (16-25 IV) wojska radzieckie przełamały obronę Niemiec na linii Odry i Nysy Łużyckiej; 25 IV wojska Pierwszego Frontu Białoruskiego i Pierwszego frontu Ukraińskiego połączyły się na zachód od Berlina, zamykając pierścień okrążenia gł. Siły niem. ( 9 armia, 4 armia pancerna i garnizon Berlina); czołowe odziały radzieckie spotkały się 25 IV w rejonie Torgua nad Łabą z wojskami aliantów zachodnich. W drugiej fazie o.b. (26 IV-8 V) nastąpiła likwidacja niem. Oporu w rejonie Berlina, który 2 V został całkowicie opanowany przez wojska radzieckie , przy współudziale pol. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki.
W o. b. brały udział jednostki WP: 1 Armia WP (w składzie 1 Frontu Białoruskiego), 2 Armia WP (w składzie 1 Frontu Ukraińskiego), 1 Korpus Pancerny i 1 Korpus Lotniczy oraz wiele samodzielnych związków taktycznych i oddziałów z Obwodu Naczelnego Dowództwa WP. Łącznie w o. b. wzięło udział 35 dywizji i brygad, 34 pułki i samodzielne bataliony oraz dziesiątki mniejszych pododdziałów; ogółem około 185 tysięcy żołnierzy. Jednostki polskie walczyły na dwóch odcinkach frontu: jeden znajdował się nad Odrą, drugi nad Nysą Łużycką; rozpoczęły natarcie 16 IV. 1 Armia WP pod dowództwem gen. S. Popławskiego przełamała opór nieprzyjaciela na Odrze i Kanale Hohenzollernów, odparła przeciwuderzenie wojsk niem. spieszących na pomoc Berlinowi, po czym skierowano atak na Łabie: zadała wojska niem. znaczne straty i skutecznie zabezpieczyła od północy gł. zgrupowanie 1 Frontu Białoruskiego, uderzającego na Berlin. 2 Armia WP pod dowództwem gen. K. Świerczewskiego sforsowała Nysę Łużycką, powstrzymały w rejonie Budziszyna silne niem. Zgrupowanie pancerne, które w rejonie Sudetów zamierzało przebić się na pomoc Berlinowi, i przyczyniła się do zapewnienia wojską 1 Frontu Ukraińskiego swobody na berlińskim kierunku działań. Około 12 tys. Żołnierzy (z 1 Dywizji Piechoty, 2 Brygady Artylerii, 6 Batalionu Pontonowo-Mostowego) wzięło udział w zdobywaniu Berlina. Polacy weszli do walki o centralny sektor obrony niem., w którym znajdowały się węzłowe obiekty - Reichstag i Kancelaria Rzeszy z podziemnym bunkrem Hitlera. W ulicznych bojach, które trwały trzy dni, żołnierze pol., działając w składzie radz. 2 Armia Pancernej, złamali opór nieprzyjaciela, i przyczynili się do likwidacji ostatniego ogniska oporu w centrum Berlina. 2 V Berlin skapitulował; żołnierze 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki, którzy walnie przyczynili się do złamania najsilniejszego pierścienia obrony niem. , zatknęli na Kolumnie Zwycięstwa pol. flagę narodową. Straty pol. W o. b.: 1 Armia WP - 10 385 żołnierzy (w tym 2958 poległych i zmarłych od ran), 2 Armia WP - 20 160 żołnierzy (zabici, ranni, kontuzjowani i zaginieni).
Upadek Berlina spowodowało załamanie obrony niem. między Odrą a Łabą. 6 V wojska radz. i pol. wyszły na rubież wzdłuż wschodniego brzegu Łaby i Muldy, gdzie nawiązały łączność z oddziałami armii bryt. i amer. 8 V 1945 Niemcy podpisały akt bezwarunkowej kapitulacji, który oznaczał koniec wojny w Europie.