Autor: Tadeusz M. Nycz
Służba bhp po nowemu
Omówienie zasad powoływania przez pracodawcę służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz uprawnień decyzyjnych inspektora pracy w tym zakresie
Od 1.01. 2004 r., zgodnie z art. 23711 K.p. zatrudnianie więcej niż 100 pracowników obliguje do tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie tych zadań pracownikom zatrudnionym przy innej pracy.
Pracodawca posiadający wymagane przeszkolenie dla służby bhp może sam wykonywać te zadania, służby bezpieczeństwa i higieny pracy jeżeli:
zatrudnia do 10 pracowników, lub
zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Dz. U. Nr 199, poz. 1673, z późn. zm. oraz z 2003 r. Nr 223, poz. 2217, nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka.
Wskazane zatrudnienie oznacza liczbę pracowników u danego pracodawcy, bez względu na ich rozmiar czasowy zatrudnienia.
Pracodawca zatrudniający do 600 pracowników, w razie braku kompetentnych pracowników, może powierzyć zadania służby bhp pracownikowi specjaliście spoza zakładu.
Specjalista wykonujący te zadania musi jednak posiadać wymagane w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. Nr 109, poz. 704 kwalifikacje oraz aktualne przeszkolenie bhp dla służby bhp, ponawiane co 6 lat.
Wymagania te dotyczą odpowiednio pracownika, któremu powierzono zadania bhp obok innej pracy.
Pracownik służby bhp lub pracownik który realizuje te zadania obok innych, nie mogą ponosić negatywnych konsekwencji z powodu wykonywania zadań z zakresu bhp.
W razie, gdy pracodawca zatrudnia 601 i więcej pracowników obowiązany jest do wykonywania zadań służby bhp zatrudnić, co najmniej jednego pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy, przypadającego na każdych 600 pracowników.
Pracownik kierujący komórką bhp winien spełniać wymagania kwalifikacyjne przewidziane, co najmniej dla specjalisty ds. bhp.
W podanym przypadku do pracodawcy nie będzie znajdowała formuła określona w art. 23711 § 2 K.p., ponieważ na podstawie delegacji zawartej w art. 23711 § 5 K.p., Rada Ministrów wydała cyt. rozporządzenie z 2.09.1997 r. w sprawie służby bhp, określające ściśle w § 1 ust. 4 liczbę pracowników służby bhp w bardzo dużych zakładach pracy i zakres tej delegacji nie uległ zmianie ani co innego nie wynika z przepisów przejściowych ustawy nowelizującej Kodeks pracy.
Inspektor pracy w ramach podejmowania decyzji, o której mowa w art. 23711 § 4 K.p., ma prawo nakazania utworzenia służby bhp albo nakazania zwiększenia liczby jej pracowników.
Rozstrzygnięcie inspektora pracy będzie uzależnione od stwierdzonych w czasie kontroli zagrożeń zawodowych.
Inspektor pracy kompetentny jest także do nakazania w drodze decyzji administracyjnej aby niezależnie od pracodawcy pełniącego zadania z zakresu służby bhp, sprawami zajął się także inny pracowników, jeżeli stwierdzone zagrożenia w zakładzie pracy uzasadniają takie rozstrzygnięcie.