5. Służba Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
Służba BHP została powołana do życia uchwałą nr 592 Prezydium Rządu z dnia 1 sierpnia 1953 r. Działanie służby BHP uregulowało zarządzenie Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z dnia 16 września 1953 r.
Zmieniająca się sytuacja gospodarcza i polityczna wielokrotnie korygowała kształt aktów prawnych będących podstawą funkcjonowania służby BHP, a mianowicie:
- uchwała nr 333 Rady Ministrów z 22 listopada 1968 r.,
- uchwała nr 36 Rady Ministrów z 1 lutego 1974 r.,
- wytyczne nr 25 MPPiSS z 6 sierpnia 1985 r.,
- uchwała nr 14 Rady Ministrów z 18 lutego 1992 r., (stanowiła istotną nowelizację o kwalifikacjach
służby BHP, a także określała jej zadania i uprawnienia),
- znowelizowany w lutym 1996r. Kodeks pracy uzupełnił dotychczasową lukę w przepisach nakładając na pracodawcę obowiązek powoływania służb BHP w zależności od liczby pracowników,
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997r.w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
( Dz.U. nr 109 , poz.704) (określiło szczegółowy zakres działania, uprawnienia, organizację,
liczebność i podporządkowanie służby BHP oraz wymagane kwalifikacje pracowników służby BHP),
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. Rozdział X, art. 23711 Służba bezpieczeństwa
i higieny pracy [ Dz. U.1998 nr 21 poz. 94],
- rozporządzenie RM z dnia 2 z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bhp
[Dz. U. Nr 109, poz. 704, ze zm. W Dz.U z 2004 r. Nr 246, poz. 2468 i z 2005 r. Nr 117, poz. 986].
Zgodnie ze zmianami w rozporządzeniu RM z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bhp wprowadzonymi w 2004 i 2005 r., między innymi ustalono:
Ze względu na postęp naukowo-techniczny w procesach pracy oraz wyższe standardy unijne dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia, podwyższono w znowelizowanym rozporządzeniu wymagania zawodowe wobec pracowników służby bhp, np.:
1) Zrezygnowano z zatrudniania osób z wykształceniem średnim, poza osobami posiadającymi
zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy. W efekcie pracownicy tej służby muszą mieć odpowiednie kierunkowe przygotowanie zawodowe, takie jak: technik bezpieczeństwa i higieny pracy, wyższe wykształcenie o kierunku ub specjalności "bezpieczeństwo i higiena pracy" lub studia podyplomowe z tej dziedziny.
2) Wprowadzono stanowisko starszego specjalisty ds. bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ustalono wymagania kwalifikacyjne dla tego stanowiska.
3) Dla osób zatrudnionych w służbie bhp i wykonujących jej zadania w dniu wejścia rozporządzenia w życie, nie spełniających określonych wymagań kwalifikacyjnych, utrzymano prawo do zatrudnienia
i wykonywania zadań przez 8 lat po dniu wejścia w życie tego aktu wykonawczego.
Zgodnie z art. z art. 23711 Kodeksu pracy:
1) Pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej służbą "służbą bhp", pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
2) Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
3) O ile przedstawione dotychczas obowiązki pracodawcy dotyczą wszystkich pracodawców, bez względu na wielkość zakładu pracy, o tyle obowiązki w zakresie tworzenia służby bhp są zróżnicowane w zależności od wielkości zakładu pracy. Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu pracy pracodawca zatrudniający do 10 pracowników, a do 20, jeżeli jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o Ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, i posiada ukończone niezbędne szkolenie, może sam wykonywać zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
4) Pracodawca - w przypadku braku kompetentnych pracowników - może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
5) Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, o którym mowa w pkt. 2, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby.
6) Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań tej służby, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień służby BHP.
7) Właściwy inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp, albo zwiększenie liczby pracowników tej służby, jeżeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi.
Wymagania zawarte w znowelizowanym Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Na podstawie art.23711 § 5 ustawy z dnia 26 kwietnia 1974 r. - Kodeksu pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 212, poz. 94, z późn. zm.) zarządza się, co następuje:
1.Służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej "służbą bhp", stanowią wyodrębnione komórki
organizacyjne jednoosobowe lub wieloosobowe.
2. Liczbę pracowników służby bhp ustala, pracodawca, biorąc pod uwagę stan zatrudnienia oraz występujące w zakładzie warunki pracy i związane z nimi zagrożenia zawodowe, a także uciążliwości pracy.
3.Pracodawca zatrudniający od 100 do 600 pracowników tworzy wieloosobową lub jednoosobową komórkę albo zatrudnia w tej komórce pracownika służby bhp w niepełnym wymiarze czasu pracy.
4.Pracodawca zatrudniający ponad 600 pracowników zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 1 pracownika służby bhp na każdych 600 pracowników.
5.Służba bhp podlega bezpośrednio pracodawcy. U pracodawcy będącego jednostką organizacyjną służba bhp podlega, bezpośrednio osobie zarządzającej tą jednostką lub osobie wchodzącej w skład organu zarządzającego, upoważnionej przez ten organ do sprawowania nadzoru w sprawach z zakresu bhp.
Pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach:
- inspektorów,
- starszych inspektorów,
- specjalistów,
- starszych specjalistów oraz
- głównych specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy
Pracownikami służby bhp mogą być osoby spełniające następujące wymagania kwalifikacyjne:
1) inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca zawód technika bhp,
2) starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca:
a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
3) specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,
4) starszym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,
5) głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
http://bezel.com.pl/index.php/bezpieczestwo-pracy/suba-bezpieczestwa-i-higieny-pracy.html