I COG=CAŁOŚCIOWA OCENA GERIATRYCZNA
-wielodyscyplinarny proces diagnostyczny,
-określa możliwości i ograniczenia ludzi starych w sferze
-medycznej, psychospołecznej, funkcjonalnej
=>zalety: przeżywalności
poprawa wskaźników sprawności fiz. i psych.
częstości hospitalizacji/umieszczania w placówkach opiekuńczych
dokładności diagnostyki
=>ocenia 1 STAN CZYNNOŚCIOWY
2 ZDROWIE FIZYCZNE
3 ZDROWIE PSYCHICZNE
4 CZYNNIKI SOCJALNO-ŚRODOWISKOWE
Cel- określenie deficytów i możliwości w tych obszarach w celu stworzenia kompleksowego planu terapii i opieki długoterminowej.
Każda dziedzina oceny niesie ze sobą istotne i różne informacje i nie może zastąpić pozostałych.
1 Ocena czynnościowa
- ocena stopnia zdolności os starej do samodzielnego funkcjonowania
W pierwszym etapie używamy skali Katza,- podstawowych czynności życiowych
-a niska pkt świadczy o niezdolności do samodzielnego funkcjonowania
Dalszy etap - skala Lawtona
-ocena złożonych czynności życia codziennego.
-zdolność f-cjonowania we współczesnym społ.
->przybliżone zobiektywizowanie potrzeb pomocy/opieki
2 Ocena zdrowia fizycznego
- związana z dzialaln lekarską: skale, badanie podmiotowe i przedmiotowe
Narzędziami są skale pozwalające obiektywnie ocenić stan chorego.
-Ryzyko upadków- skala Tinetti,
która testuje zbiorcze funkcje ukl nerw i kostno- stawowego.
-Ryzyko odleżyn- skala Norton,
uwzględniając stan ogólny chorego, stan świadomości, zdolność poruszania się, czynność zwieraczy, samodzielność przy zmianie ułożenia.
-Ocena odżywienia
Składa się na nią BMI, stan ogólny, dieta, samoocena chor.
-Ryzyko operacji- skala Cumminsai,
dla chor. kierowanych do endoprotezoplastyki st biodr,
uwzględniając:
wiek
długość zabiegu
poziom krytycyzmu i świadom
wydolność układów:
sercowo-naczyniowego
oddechowego
wydalniczego
parametrów życiowych
pacjenci ->operacyjni
-ze wskazań życiowych/paliatywnych
3 Ocena zdrowia psychicznego
- test MMSE Folsteinów lub wersja skrócona wg Hodgkinsona.
- test zegara
4 Ocena socjalna
-pracownik socjalny , pielęgniarka środowiskowa, rodzina
określ potrzeb w zakresie opieki i pomocy aktualnej i dlugoterminowej.
Ocena 6 aspektów funkcjonowania społ.
siec stosunków i kontaktów społ.
obiektywny poziom pomocy społecznej
satysfakcja życiowa
stopień obciążenia opiekunów rodzinnych
system wartości i priorytetów
zabezpieczenie społ.
II OTĘPIENIA , DEPRESJE , ZABURZENIA LĘKOWE
ZABURZENIA OTĘPIENNE
obecność ,nasilenie i etiologia:
-test zegara-czuły na poziom wykształcenia
cz.1-organizacja wzrok.-przestrzenna
cz.2-planowanie
cz.3-myślenie abstrakcyjne
-MMSE -nie czuły na poziom wykształcenia
1-orientacja w czasie i m-scu
2-zapamiętywanie;pamięć krótkotrwała
3-uwaga i liczenie
4-przypominanie
5-f-cje językowe
-agnozja- nazywanie
-powtarzanie (persewelacje)
-apraksja-zaburz. Płatów czołowo -skron. wykonanie polecenia
-pisanie
6-praksja konstrukcyjna
30-27 -brak zaburz. poznawczych
26-24 -łagodne
23-19 -lekkie
18-11 -umiarkowane
<10 -głębokie
-skrócony test spr. umysłowej
DEPRESJE
PRZYCZYNY:
-psychologiczne (depresja reaktywna i psychogenna)
-endogenna( zaburz. afektywne w ch. psychicznych)
-organiczna (d w chor. somat, oun, jatrogenne)
-brak aktywności
-przewlekle chor. somat
-zmiana zamieszkania
-pogorszenie sytuacji materialnej
-osamotnienie
-utrata osób znaczących
-stopień niesprawności funkcjonalnej
-przewlekły ból
-nasilenie chor. somatyczne
-niedosłuch
-wystąpienie zaburzeń psychicznych w przeszłości
Objawy- ICD-10
GŁÓWNE:
1 obniżenie nastroju
2 wzmożona męczliwość
3 anhedomia
DODATKOWE:
1 zaburzenia koncentracji
2 niska samoocena
3 poczucie winy
4 negatywne widzenie przyszłości
5 myśli lub tendencje samobójcze
6 zaburzenia łaknienia
7 zaburzenia snu
SMOPOCZUCIE -GORSZE RANO
objawy-min przez 2 tyg.
2g +2d=łagodna
2g +4d=umiarkowana
3g +4d=głęboka
Depresja reaktywna-
Najczęściej spotykane zab czynnościowe w starości
Wynikające z:
Dużej liczby strat w tym wieku
Indywidualnego znaczenia określonej straty
Ograniczonych możliwości znajdowania ich substytutów
-b. niekorzystnie, gdy bodźce działają na zasadzie przewlekłego stresu
Deresje endogenne-
-o nieznanej przyczynie.
Faza nawrotu dłuższa, faza remisji krótsza.
Depresja organiczna-
reakcje na postępujące upośledzenie pamięci i sprawn fiz; zespól, którego przyczyna jest :
uszkodzenie struktur odpow. za regulacje emocji i nastroju;
depresja występuje w niektórych endokrynopatiach.
ZABURZENIA LĘKOWE
towarzysza depresjom o rożnym natężeniu i czasie trwania.
Lęk-
w sferze emocjonalnej-
uczucie zagrożenia,
stałego napięcia,
niemożność odprężenia się
trudności w podejmowaniu decyzji
w sferze poznawczej-
pogorszenie koncentracji uwagi
gorsza pamięć;
w zachowaniu:
niepokój ruchowy
wyginanie dłoni
trudności w zachowaniu jednej pozycji ciała podczas siedzenia lub leżenia
2