Dziennikarstwo prasowe- wykład z 25.09.2010
HISTORIA DZIENNIKARSTWA
polityczna
religijna
edukacyjna
(w sferach tych następował rozwój myśli i społeczeństwa)
Etapy rozwoju komunikacji i mediów:
określone były cele i potrzeby komunikacji społecznej
potrzeba komunikowania się na odległość-potrzeba technologiczna
formy organizacji życia społecznego-potrzeba edukacji i dystrybucji informacji /szkoła jako instytucja pozyskiwania wiedzy/
zarządzanie instytucjami publicznymi; zorganizowane formy zarządzania w interesie publicznym
Rys historyczny:
Biblia Gutenberga- pierwsze wydawnictwo dziełowe w Europie, gdzie czcionka była malowana
700 r n.e. - Chiny i Azja- pierwsze książki drukowane
„Diamentowa Sutra”- pierwsza w całości wydrukowana książka
Po tych wydarzeniach nastąpił rozwój przekazu informacji- kupcy byli „środkami przekazu” na skalę masową (również gołębie pocztowe-lecz tylko u zamożnych ludzi). Wraz z rozwojem szlaków komunikacyjnych informacja stała się towarem.
W XVII w. pojawiła się gazeta, powstawały przedsiębiorstwa handlowe, które zajmowały się jej dystrybucją. W Niemczech wynaleziono czcionkę drukarską, tam też powstawały pierwsze tygodniki. Tygodniki te mogły być tłumaczone.
1788r.- pojawia się tygodnik „The Times”
1832r.-oficjalna data uznawana za rozwój dziennikarstwa (pojawiły się wtedy dzienniki „Penny Press” w cenie 1 pensa)
W zmieniającym się społeczeństwie prasa stała się przekazem informacji, spełniała funkcje odpowiednie dla konkretnej klasy politycznej lub społecznej.
II DZIENNIKARSTWO W POLSCE
-pierwszy gatunek prasy jaka pojawiła się w Polsce to tzw. prasa partyjno-polityczna , za pomocą tej prasy partia przekazywała swoje ideologie; publikowana była przez partie lub dla partii, obecnie jest przekazywana w prasie komercyjnej
-drugi gatunek prasy to prasa prestiżowa-narodziła się ona z prasy mieszczańskiej w XIXw. Prasa ta rozwijała się dzięki braku ograniczenia cenzury, braku ograniczeń podatkowych, rozwojowi technologii i wynalazków. Wydawana głównie dla sektorów różnych elit. Współczesnym przykładem prasy prestiżowej jest np. „Rzeczpospolita”- obiektywna, rozbudowana tematycznie.
-trzeci rodzaj prasy to prasa popularna- towarzyszy czytelnikom od około 100 lat. Stworzona dla każdego typu czytelników. Z niej zrodziła się prasa bulwarowa. Charakteryzowała się niską ceną, współcześnie stawia na sensacyjność, brak jakiejkolwiek odpowiedzialności.
Główne cechy prasy popularnej:
a)dobór informacji zależny od punktu widzenia lokalnych czytelników,
b)postawa na ogół ugodowa,
c)tendencja do ukazywania wielu aspektów różnych zjawisk,
d)uzależnienie od lokalnych reklamodawców
III GAZETA JAKO ŚRODEK KOMUNIKOWANIA
Medium może być:
język (w sensie języka naturalnego)
znaki językowe lub wszelkie systemy znaków (gest, mimika, słowo mówione)
kody, które są oparte na konwencjach i pozwalają konstruować przekazy (alfabet, sygnalizacja itd.)
nośniki sygnałów (fale świetlne, papier, taśma, płyta CD)
instrumenty pozwalające na powielanie, transmisję lub odbiór przekazu (prasa drukarska, radiostacja, odbiornik radiowy, komputer itp.)
instytucje, które tworzą przekazy (np. prasa, radio, TV, Internet)
Cechy gatunkowe prasy:
orientacja na indywidualnego czytelnika i na rzeczywistość,
użyteczność i łatwość dysponowania nią
świeckość i dostosowanie do potrzeb nowej klasy (mieszczańska i profesjonalistów)
Gazeta jako medium:
regularne i częste ukazywanie się,
towarowy charakter-służy do sprzedaży
treść związana z aktualnymi wydarzeniami
funkcje w sferze publicznej
miejska, świecka społeczność odbiorców
względna swoboda
Gazeta a cechy materiałów dziennikarskich:
Analiza materiałów dziennikarskich (Robert Park) wskazuje na ich następujące cechy:
wiadomości są nowinami, opisują nowe lub obecne wydarzenia,
wydarzenia przedstawiane są jako wiadomości i muszą być niezwykłe lub nieoczekiwane, są to cechy ważniejsze niż sama „ważność” wydarzenia
wiadomości mają własne cechy wartości jako nowin (news values) i kryją w sobie sądy o zainteresowaniach odbiorców
wiadomości są asystematyczne- zajmują się pojedynczymi zdarzeniami i nie jest ich zadaniem interpretacja faktów
wiadomości służą głównie orientacji i kierowaniu uwagi społecznej
wiadomości szybko się starzeją („psują”, dezaktualizują)- trwają tak długo, jak wydarzenia o których donoszą
wiadomości są przewidywalne co do swojego rodzaju (czytelnicy dzienników oczekują wiadomości szczególnego rodzaju)
IV PRACA W REDAKCJI
Redakcja-zespół dziennikarzy pracujących w medium i przygotowujących artykuły do publikacji
Newsroom-„serce” redakcji
Następnie występują: redaktorzy, redaktor naczelny, z-ca redaktora naczelnego, obecni są także kierownicy różnych działów.
Redakcja organizuje proces przygotowania materiałów, czyli przygotowania, zebrania, oceniania oraz opracowywania. Redakcja cieszy się autonomią (niezależnością)' tylko niezależna redakcja może cieszyć się wiarygodnością, nie może więc być narzędziem wpływów politycznych lub komercyjnych.
Pulitzer określił iż „redaktorzy są nawigatorami, to oni decydują w jakim kierunku popłynie okręt, a tym okrętem jest państwo”. Redaktorzy są łącznikami pomiędzy redakcją, a wydawnictwem, czy zarządem spółki medialnej.
Redaktor Naczelny
↓
I Z-ca redaktora naczelnego
↓
redaktor prowadzący
↓
Edytor
z-ca redaktora naczelnego ← →z-ca redaktora naczelnego
(pion informacji) (pion publicystyki i opinii)
-reporterzy działy: polityka, gospodarka, prawny, kontaktów z czytelnikami
-dział sportowy
↓
Sekretariat Redakcji
-szef działu dodatków tematycznych (zdrowie, turystyka, motoryzacja itp.)
-edytor stron internetowych
-dyrektor wydawniczy
-dyrektor artystyczny (fotoedytorzy, fotoreporterzy, reasercherzy, operatorzy składu komputerowego)
Cechy, które charakteryzują pracę w redakcji:
1.Cykl produkcyjny materiału medialnego jest krótki. W dziennikach to około 16-18h , w czasie których reporterzy zbierają informacje. Po zakwalifikowaniu do druku teksty zostają skierowane do produkcji i przesłane do drukarni drogą elektroniczną.
Współczesne gazety codzienne składają się zazwyczaj z 2-3 grzbietów ->
grzbietu głównego (gorącego)
sekcji lokalnej
dodatku tematycznego (np. motoryzacja, nieruchomości, turystyka)
Metoda łączenia poszczególnych części gazety zwana jest „cebulkowaniem”. Jest to wygodne dla czytelnika, który łatwo może dotrzeć do interesującej go lektury. W pracy redakcyjnej „opakowanie” produktu, czyli wygląd gazety, formuła programu itp. zmienia się bardzo rzadko, za to „produkt” czyli treść, trzeba zmieniać codziennie i tworzyć od nowa.
2. produkt medialny musi przebić się przez dwa rynki:
a) trzeba sprzedać dany materiał, treść, informacje czy rozrywkę odbiorcy
b) trzeba sprzedać odbiorców reklamodawców
3. dla redakcji kluczową sprawą jest mieć kontakt zewnętrzny „z dostawcami” informacji i materiałów (rzecznikami i działami prasowymi, korespondentami) , natomiast w mniejszym stopniu z odbiorcami informacji czyli czytelnikami, słuchaczami i widzami