20.11.2015

Teoria wychowania

7 spotkań

Na 7 spotkaniu egzamin na zaliczenie

Test wielokrotnego wyboru

Obecności: wykład jest nieobowiązkowy

„YOU CAN DO IT”

Teoria wychowania- nie ma jednej teorii wychowania, jest zatem wiele modeli teorii wychowania.

Literatura:

• „J. Górniewicz- Teoria wychowania” Olsztyn 1996r

• M. Łobodzki „ Teoria wychowania” Kraków 2005r

• M. Nowak „Koncepcje i teorie wychowania”

Tematyka teorii wychowania nie stanowi jednolitego kanonu treści. Wchodzi w niego wile zagadnień, które mogą być szerzej podejmowane.

Interdyscyplinarność teorii wychowania- interdyscyplinarność to połączenie dwóch odrębnych zagadnień. Wiedza z zakresu teorii wychowania lokuje się na pograniczu co najmniej kilku podstawowych dyscyplin. Ten dyskurs czerpie z innych dyscyplin naukowych. Podstawowe dyscypliny do których teoria wychowania się odwołuje:

Dyscyplinarność źródła wiedzy wychowania.

- psychologia ( dostarcza nam wiedzy na temat mechanizmów związanych z życiem jednostki, dzięki niej możemy zrozumieć drugiego człowieka, teoria wychowania również opiera się na rozumieniu i kontakcie z drugim człowiekiem. Poznanie drugiej osoby powinno się opierać na wiedzy psychologicznej dzięki której rozumiemy problem temperamentu i charakteru człowieka; dzięki tej wiedzy wiemy w jaki sposób powstają niektóre zaburzenia i dysfunkcje człowieka)

-socjologia ( dostarcza nam minimum podstaw wiedzy o człowieku ale w inny sposób. Wyjaśnia w jaki sposób jednostka funkcjonuje w grupie, w jaki sposób zachowuje się ze względu na przebywanie w grupie, wyjaśnia mechanizmy zbiorowe. Rozumienie procesów socjologicznych jest podstawowym instrumentarium wychowania. Teoria wychowania opiera się na wiedzy socjologicznej)

-nauki biomedyczne ( dostarczają nam podstawową wiedzę na temat mechanizmów i procesów jakim podlega człowiek. Dzięki nim znamy różnice wiekowe i rozwojowe zachodzące między dziećmi <między dzieckiem czteroletnim a jedenastoletnim>. Dzięki nim wiemy czy dziecko się prawidłowo rozwija, czy zachodzą jakieś anomalia w rozwoju anatomicznym)

-filozofia (źródło inspiracji dla teorii wychowania. Zarówno teoria jak i praktyka wychowania jest swoistą filozofią stosowaną, Każda praktyka wychowawcza odwołuje się do określonych wyobrażeń filozoficznych na temat tego kim jest człowiek, jaki jest świat, jakie wartości powinien preferować w życiu i do czego powinien zmierzać człowiek itd. Wszystkie te kwestie mają naturę filozoficzną)

Teoria wychowania nawiązuje do tych wszystkich czterech dyscyplin ( a także do innych)

27.11.15

• Przedmiotem zainteresowania teorii wychowania są wszelkie świadome akty wychowania, ich uwarunkowania, przebieg i skutki

Podstawowe modele teorii wychowania:

1. Wychowanie jako pomoc w naturalizacji

Naturalizm pedagogiczny- odpowiada na pytania „kim jest człowiek” „jaka jest jego natura i potrzeby

Homonaturalis- człowiek jest częścią natury, podlega jej prawom

• Człowiek powinien rozwijać się zgodnie z cyklami przyrody, według naturalnych procesów

• Natura powinna być traktowana jako wzorzec dla sposobów funkcjonowania

• Formy życia społecznego i kulturowego są gwałtem zadawanym naturze ludzkiej, wychowanie nie może być przymusowe ani mechaniczne. Pownno być spontaniczne, mieć charakter poglądowy i być oparte na doświadczeniu.

4.12.2015

1. wychowanie jako pomoc w socjalizacji

Pedagogizm socjologiczny

Formuła homosocjale- człowiek jako istota społeczna. Ten sposób postrzegania człowieka zakłada że człowiek nie tylko jest istotą która jest uspołeczniana ale że społeczeństwo stwarza człowieka jako jednostkę. Człowiek jako jednostka jest na miarę form życia społecznego, jest lustrzanym odzwierciedleniem tendencji które określają formy życia społecznego. Wychowanie służy uspołecznieniu człowieka, ma charakter reprodukcji społecznej.

Komformizowanie- wymuszanie uległości, współbrzmienie z wymogami form życia społecznego.

Wychowanie jako pomoc w socjalizacji zakłada że w wychowaniu zabezpieczane są takie wartości które dostrzegamy i widzimy w samej strukturze wychowania społecznego.

Wychowanie prowadzi funkcję społeczną. Wychowanie ma przystosować wychowanka

1. Wychowanie jako pomoc w inkulturacji

Wsiąkanie w kulturę. W sposób ścisły jest związane z koncepcją pedagogiczną określaną jako pedagogika kultury. Wg niej podstawowym środowiskiem człowieka jest świat kulturowy (uniwersum symboliczne- wzór pewnych wartości, norm).

Pedagogika kultury- człowiek otoczony jest kulturą, wpływa na jego tożsamość, wyznacza wartości i bieg życia

Człowiek jest traktowany jako homosymbolikum/ homoculturalis ( każdy człowiek jest produktem swojej kultury, swojego kręgu. Każdy jest zakodowany kulturowo. Ten kod został w nas wczytany samoistnie)

Teleologiczność- celowość.

Pedagogika kulturowa że podstawową funkcją wychowania jest przygotowanie wychowanka do bycia w kulturze.

Forma pasywna- związana z procesami internalizacji i wartości wytworów kulturowych. W ramach tego my w sposób bierny oswajamy się z praktykami, rytuałami, danego kręgu kulturowego.

Forma aktywna- Eksternalizacja wartości i wytworów kulturowych ( aktywne oswajanie się z uniwersum symbolicznym- jednostka jest nosicielem kodu kulturowego, wnosi coś do kultury)

1. Wychowanie jako pomoc w personalizacji

Wymiar duchowy, emocjonalny, fizyczny, społeczny.

Wychowanie jako pomoc w emancypacji. Wychodzimy od założenia „ kim jest człowiek”. Człowiek to homoliberalis i homopoliticus czyli człowiek jako istota wolna.

Personalizm pedagogiczny- koncepcja człowieka, sens i teologiczność jego istnienia

Człowiek to spójna całość, płaszczyzny bycia człowieka: fizyczna (ciało), intelektualna, emocjonalna, społeczna, kulturowa, duchowa

Rozwój człowieka powinien mieć charakter integralny

1. Wychowanie jako pomoc w emancypacji

Homoliberalis- człowiek jako osoba wolna, twórca samego siebie

Homopoliticus- człowiek jako istota upolityczniona, kształtująca rzeczywistość społeczną

Społeczeństwo- przestrzeń interesów, presji, narzucanie dominacji grup społecznych.

Wychowanie- kształcenie postaw emancypacyjnych

• Uczenie krytycznego myślenia, krytycznego uczestnictwa w życiu społecznym.

• Zaangażowanie w negocjowanie rzeczywistości

• Podkreślanie praw człowieka

CECHY SPECYFICZNE (ATRBUTYWNE/KONSTRUKTYWNE) WYCHOWANIA.

Intencjonalność – zamierzone, celowe, powodowane intencją wychowawczą. Nasze działania muszą czemuś służyć ( socjalizacja jest nieintencjonalna)

Złożoność – na przebieg, dynamikę oraz skutki wychowania wpływa wiele czynników, których nie możemy przewidzieć czy kontrolować (czynniki zewnętrzne i wewnętrzne)

Interakcyjność – wychowanie jest relacją zwrotną

Relatywność – wychowanie nie zawsze wygląda tak samo, forma pozostaje a treści się zmieniają

Długotrwałość – proces rozciągnięty w czasie , różnych okresach rozwoju życia człowieka, towarzyszą temu inne wyzwania.

11.12.15

Problem łączności/rozłączności (współzależności) pomiędzy wychowaniem, opieką, socjalizacją i inkulturacją

• Wychowanie a opieka

• Czynności opiekuńcze są integralną częścią wychowania!

• Nie każde czynności opiekuńcze mają walor wychowawczy

• Nie ma wychowania bez opieki, natomiast opieka może być pozbawiona walorów wychowawczych

Opieka może być:

• Profilaktyczna

Dorosły otacza pieczą opiekuńczą wychowanka w celu eliminacji potencjalnych zagrożeń

• Interwencyjna

Dorosły podejmuje interwencję w momencie pojawienia się zagrożeń. Ma na celu eliminację stanu niekorzystnego.

• Kompensacyjna

Wychowanek podlega negatywnym skutkom zagrożeń, które wpływają na jego życie, relacje, demoralizację. Mają za zadanie wyrównać zaniedbania dorosłych

Podstawowe sfery życia wychowanka do których odnoszone są czynności opiekuna:

• Sfera higieniczno-zdrowotna (dorosły dba o zdrowie fizyczne i higienę dziecka)

• Sfera emocjonalno-psychiczna (dorosły powinien zadbać o komfort psychiczno- emocjonalny dziecka, poczucie akceptacji i bezpieczeństwa, orientacji w świecie

• Sfera moralno-obyczajowa- zabezpieczenie, wyeliminowanie zagrożeń demoralizacyjnych

• Wychowanie a socjalizacja

• Procesy socjalizacyjne są nieodłącznym elementem wychowania, przenikają się wzajemnie

• Różnica: kwestia intencjonalności (wychowanie jest intencjonalne a socjalizacja nie)

• Socjalizacji jesteśmy poddawani cały czas, nie jak z wychowaniem

• Wychowanie a inkulturacja

• Kultura określa ramy, horyzonty, standardy wychowania

• Wychowanie ma za zadanie pomóc człowiekowi żyć w społeczeństwie i kulturze

Podstawowe paradygmaty ( zbiory twierdzeń i założeń do określania rzeczywistości) uprawiania teorii wychowania

Założenie natury ontologicznej (o bycie)

Paradygmat scientystyczny (scienta- nauka)	Paradygmat humanistyczny
Człowiek jest integralną częścią świata przyrody i między nim a innymi formami życia przyrodniczego nie istnieje żadna różnica jakościowa. Bieg ludzkiego życia określony jest przyczynowo- skutkowymi prawami przyrody	Opozycyjne założenie ontologiczne: człowiek jest istotą graniczną, żyje na pograniczu dwóch światów: kultury i natury. Człowiek jest precedensem w świecie przyrodniczym, wykracza bowiem poza prawo przyczynowo- skutkowe świata przyrody wykraczając poza nie

Założenie natury epistemologicznej (o poznaniu)

Paradygmat scientystyczny	Paradygmat humanistyczny
Zdobywając wiedze przyrodniczą jednocześnie zdobywamy wiedzę przy pomocy której w pełni możemy wyjaśnić formy osobnicze istnienia i rozwoju człowieka	Wiedza przyrodnicza jest niedostateczną podstawą do tego by w pełni wyjaśnić i zrozumieć osobnicze formy rozwoju i istnienia człowieka. Człowiek odróżnia się od innych form życia, a wiedza nie jest przesłanką by wyjaśniać inne formy życia

Założenia natury metodologiczniej

Paradygmat scientystyczny

Paradygmat humanistyczny

Jeśli wiedza przyrodnicza w pełni pozwala wyjaśnić życie człowieka to metodologia nauk przyrodniczych powinna być podstawą metodologii nauk społecznych i humanistycznych. – jeśli człowiek jest integralną częścią świata przyrody wiedza jest wystarczającą przesłanką do wyjaśnienia życia człowieka. Konsekwencją tego stwierdzenia jest preferowanie metod ilościowych lub metodologii badań ilościowych (precyzyjne, zoperacjonalizowane, wymierne, wystandaryzowane

Jeśli wiedza przyrodnicza nie daje podstaw by w pełni wyjaśnić życie człowieka. To nauki społeczne i humanistyczne powinny wypracować własną metodologię badań na miarę swoistości własnego przedmiotu badań (człowiek i świat ludzkich spraw) -Jeśli człowiek jest precedensem w świecie biologicznym to znaczy że i jeśli wiedza przyrodnicza jest niedostateczną przesłanką by rozumieć i wyjaśnić w pełni życie człowieka to znaczy że nauki pedagogiczne nie mogą się opierać na metodologii badań przyrodniczych. W tym znaczeniu wiedza która jest obowiązywalna , konstruowanie teorii powinno opierać się na metodologii odmiennej od metodologii badań przyrodniczych.

Paradygmat scientystyczny

Paradygmat humanistyczny

Empiryczno- indukcyjny model wychowania(manipulowanie bodźcami np karą i nagrodą) Wychowanie jako socjotechnika (psychotechnika, kulturotechnika i antropotechnika) Wychowawca jako socjotechnik (jego działanie jest mierzone efektywnością. Będzie związany z zasadą zewnątrz sterowności to dorosły steruje rozwojem dziecka. Wychowawca określa aktywność i zadania dziecka. Sukces i porażka jest pochodną zaangażowania nauczyciela. )

Normatywno- filozoficzny model (opierający się na normie uznanych wartości. Wychowując realizujemy pewną filozofię życia. Kluczową rolę odgrywają określone wartości w oparciu o które projektowane są oddziaływania wychowawcze oraz realizujemy pewną filozofię życia) Wychowanie jako hominizacja (uczłowieczenie, nauka jak żyć zgodnie ze swoimi predyspozycjami) Wychowawca jako farylitator lub przewodnik (zachęca, stymuluje, tworzy warunki do naszej aktywności. Jest odpowiedzialny za stworzenie warunków do aktywności wychowanka. Zasada wewnątrzsterowności )

18.12.15

Socjotechnika opiera się na doborze zmiennych przy pomocy której możemy wywierać pożądaną zmianę w zachowaniu człowieka. (kara i nagroda)

• Psychotechniki

• Socjotechnika

• Antrotechnika

Hominizacja – uczłowieczenie lub wrastanie w miarę człowieczeństwa. W ramach procesu hominizacji człowiek uczy się jak żyć na sposób ludzki. Człowiek przychodzi na świat jako byt potencjalny.

Podstawowe subdyscypliny teorii wychowania

Rozpatrywane z perspektywy paradygmatu humanistycznego

• Antropologia wychowania (pedagogiczna)

Kim jest człowiek? Jaka jest jego natura? Quo Vadis? Wychowanie człowieka na miarę naszego zrozumienia na miarę naszego rozumienia kim jest, może być lub będzie dany człowiek.

• Aksjologia wychowania (pedagogiczna)

Nauka o wartościach. Kim jest człowiek w relacji do innych form życia przyrodniczego. Role i znaczenie wartości w formie przystosowania społecznego i kulturowego. Homoaksjologików – człowiek jako istota wrażliwa na wartości

• Teleologia wychowania (pedagogiczna)

Nauka o celach działania ludzkiego. Jakie cele powinny przyświecać w wychowaniu? Które cele są ważniejsze? Związek idei z celami? Homoeducandum

8.01.16

Subdyscypliny wychowania:

ANTROPOLOGIA WYCHOWANIA- przedmiotem naszego zainteresowania jest to kim jest człowiek, jakimi możliwościami rozwojowymi dysponuje? Jakim tendencjom podlega? Antropologia pyta też o naturę człowieka. Co tak na prawdę z człowiekiem można zrobić przy pomocy wychowania. Sposób rozumienia człowieka zawsze towarzyszy, tym, którzy wychowują. Każdy kto wychowuje jakoś rozumie kim jest człowiek, kim może być i kim powinien być. Określa kierunek co my chcemy z tym człowiekiem zrobić i przy pomocy jakich środków?

Modele antropologiczne:

Homo laborans – człowiek pracujący. Zgodnie z tym sposobem rozumienia zakłada się, że tym co odróżnia człowieka od innych istot żyjących jest umiejętność i potrzeba pracowania. Zakłada zatem, że praca jest podstawowym medium do przystosowania się i życia w świecie. Wszystko co ma zawdzięcza temu, że podjął wysiłek i zapracował na to (np. nauczył się chodzić, pisać itp.) Podstawową funkcją i zadaniem wychowania jest przygotować do pracy. Edukacja zawsze powinna mieć wymiar zawodowy.

Homo ludens- Człowiek bawiący się. Zakłada, że podstawową cechą ANTROPICZNĄ człowieka jest zabawa. Człowiek odróżnia się od innych istot żyjących tym, że potrafi i ma potrzebę, żeby się bawić. Zabawa- niekonieczna i niecelowa aktywność człowieka (wszelkiego rodzaju satysfakcjonujące formy aktywności). Zabawa jest swoistym medium rozwoju człowieka. Zabawa z psychologicznego punktu widzenia- zapewnia człowiekowi homeostazę wewnętrzną. Z socjologicznego punktu wiedzenia- medium zabawy pozwala człowiekowi oswajać się z otaczającym światem.

Homo creator- człowiek tworzący. Podstawową cechą antropiczną człowieka jest potrzeba tworzenia.

15.01.16

Aksjologia wychowania

Homoaksjologikus – człowiek jako istota określona wartościami, człowiek jest uformowany przez wartości a wszystko co robi poparte rozstrzygnięciom wartości

Absolutyzm aksjologiczny- wartości są niepodważalne, absolutne, niezależne od bytu człowieka, zobowiązujące

Źródło metafizyczne i religijne – wychowanie konserwatywne

Subiektywizm aksjologiczny- wartości są zmienne, sytuacyjne, to człowiek stwarza wartości. Wartością dla człowieka jest to co dla człowieka przydatne, potrzebne. Pluralizm wartości

Wychowanie liberalne; wolność jednostki, własna hierarchia wartości, filozofia życia.

Teleologia wychowania

Homoracjonalis- człowiek działa w sposób celowy, umyślny

Teleologia = celowość, skierowanie uwagi na cel. Odwołanie do metodyki urzeczywistniającej cel.

Cele operacyjne (konkretne) i strategiczne (apstrakcyjne)

Operacyjne:

• Konkretne

• Krótkotrwałe

• Skonkretyzowane

Strategiczne:

• Abstrakcyjne

• Długoterminowe

• uogólnione

A Górycka:

• cele kreatywne (stworzyć, powołać do bytu)

• cele minimalizujące (ograniczyć, osłabić)

• cele optymalizujące (wzmóc, zwiększyć, zmaksymalizować)

• cele korekcyjne ( poprawić, ulepszyć, skorygować)

KATEGORIE OKREŚLAJĄCE DYCHOTOMICZNE MODELE I STYLE WYCHOWANIA

Model heteroedukacji – podkreśla się rolę dyscypliny, karności i zobowiązania. Wychowanie ma charakter odgórnie narzuconego, ma charakter pewnej normy społecznej. Przybiera postać jednokierunkową (nadrzędno-podrzędna), między wychowankiem a wychowawcą istnieje przepaść, starszy definiowany jest jako silniejszy i posiadający przewagę oraz dysponuje środkami przymusu i represji. Sprowadza się do wymuszania posłuszeństwa i dostosowywania się do norm, które są nienegocjowalne. Wychowawca występuje w roli żandarma i mandatariusza porządku społecznego.	Model autoedukacji- (samowychowanie, samokształcenie) źródłem aktywności jest podmiot o którym mówimy, czyli wychowanek/uczeń angażuje się w swoją edukację, jest jej aktywnym uczestnikiem. Wychowawca jest tylko pomocnikiem/przewodnikiem, kimś kto pomaga w obraniu kierunku. Nauczyciel będzie pełnił rolę towarzysza i mentora, proces edukacji będzie negocjowany, bo wychowanek współuczestniczy w określaniu celów i zadań. Preferowany jest styl partnerski Zadaniem wychowawcy jest inspirować, pobudzać, motywować.
Wychowanie dyrektywne Opiera się na jednoznacznym rozróżnieniu statusów wychowawcy i wychowanka. Przewaga dorosłego wynika ze społecznymi uzasadnieniami. „dzieci i ryby głosu nie mają”. Wychowawca- dyrektor, określa cele, zadania, metody i rozlicza. Relacja wychowawcy z wychowankiem ma charakter formalny. Podstawowym celem wychowania jest reprodukcja społeczna (powielanie stosunków społecznych). Polega na konfirmowaniu (wymuszaniu uległości). Rygoryzm wychowawczy.	Wychowanie niedyrektywne Opiera się na dowartościowaniu statusu dziecka wychowanka. Dorosły będzie występować w roli przewodnika, znoszony jest dystans. W ramach tego modelu mamy do czynienia z ograniczeniem interwencjonizmu wychowawczego (dorosłemu stawia się pewne limity). Los dziecka nie może zależeć tylko i wyłącznie od wyobrażeń dorosłego. Jego celem jest automizowanie wychowanka (usprawnianie go w zostanie samostanowiącym podmiotem). Przybiera postać permisywności (przyzwolenia, tolerancji, elastyczności) wychowawczej
Racjonalność adaptacyjna (logika reprodukcji i konformizowania) Racjonalność= sposób myślenia o funkcjach wychowania. Podstawową funkcją wychowania jest to, aby wychowanek przystosował się do wymogów i oczekiwań społeczeństwa. Wychowanek poprzez wywieranie wpływu ma się przystosować, stać się jak inni. Zawsze odwołuje się do wzorców przeszłości jako obowiązujących. Dominacja logiki tradycjonalistyczno-tabuistycznej.	Racjonalność emancypacyjna (logika autonomizowania i permisywności) Autonomizacja wychowanka. Wychowanek ma zostać przygotowany do samodzielności i sprawczości z zasadami transparentności i odpowiedzialności. Zakłada, że człowiek jest istotą, która posiada własną godność, indywidualność a wychowanie powinno respektować czynnik indywiduacji wychowanka. Kultura społeczna i kulturowa jest zmienna, a co za tym idzie zmieniają się społeczne wartości.
Paradygmat didaskalocentryczny ( autorytet formalny nauczyciela) Paradygmat= zbiór twierdzeń i założeń wyjaśniający pewien aspekt rzeczywistości. Najważniejszą figurą oddziaływań wychowawczych jest osoba nauczyciela (autorytet formalny). On przekazuje uczniowi cały zasób oczekiwań i powinności które względem wychowanka oczekuje społeczeństwo.	Paradygmat paidocentryczny (autorytet osobowy nauczyciela) Dziecko jest w centrum uwagi oddziaływań wychowawczych. Dziecko, które jest na przeciwko nas nigdy nie jest reminiscencją dziecka w nas.
Wychowanie konserwatywne Określające statusy i role społeczne, nastawione na reprodukcję społeczną. Zakłada niezmienność lub wielki opór do zmian tradycji, norm społecznych. Stoi na straży karności, dyscypliny oraz limitowania wolności osobistej wychowanka. Odwołuje się do jednoznacznej, czarno-białej wizji świata. Państwo ingeruje w życie jednostki na tyle ile uzna za stosowne.	Wychowanie liberalne Oparte na założeniu, że każdy człowiek jest bytem niepowtarzalnym. Państwo powinno nie ingerować w bieg życia jednostki (na tyle ile może). Zakłada, że świat społeczny jest plurealistyczny (mnogość?). Wychowanie ma wyrównywać szanse rozwojowe. Edukacja jako ścieżka szansy rozwojowej.
Dominacja zasady zewnątrzsterowności Dorosły jako zewnętrzny arbiter steruje rozwojem, aktywnościami dziecka. Wszystko dzieje się pod dyktando nauczyciela	Dominacja zasady wewnątrzsterowności Oparta jest na zasadzie dopuszczania wychowanka jako współparntera wychowania. Ma przenosić akcent sterowania swoim życiem na samego wychowanka

METODY WYCHOWANIA:

• GRUPOWE

• INDYWIDUALNE

1. Modelowanie

Polega na dostarczaniu dziecku wzorców do naśladowania. Dorosły występuje w roli modela, dziecko go naśladuje. Zachowania prospołeczne (zachowania pozytywne w stosunku do ludzi) i antyspołeczne (zachowania negatywne, agresja wobec innych, niezdrowa rywalizacja). Zasady skuteczności modela: model jest tym bardziej efektywny w im większym stopniu dziecko dostrzega u niego wysoki poziom prestiżu i kompetencji, model jest tym bardziej efektywny im więcej władzy i możliwości posiada, Model jest tym bardziej efektywny w im większym stopniu dziecko dostrzega u niego podobieństwo do siebie samego, Model jest tym bardziej efektywny w im większym stopniu przejawia entuzjazm i zaangażowanie w tym co robi.

1. Zadaniowa

Polega na powierzaniu zadań do samodzielnego ich wykonania. Polega na delegowaniu odpowiedzialności wychowankowi, z których musi się samodzielnie wywiązać. Zasady skuteczności pedagogicznej: zadania są tym bardziej skuteczne w im większym stopniu dziecko wykonuje je świadomie i dobrowolnie, Zadania są tym bardziej skuteczne w im większym stopniu respektowana jest zasada przechodzenia od zadań prostych do złożonych, Zadania są tym bardziej skuteczne w im większym stopniu dostarczają dziecku wielostronnych doświadczeń i stymulantów rozwojowych, Zadania są tym bardziej skuteczne im częściej ich wykonywaniu towarzyszą zachęty i pochwały ze strony dorosłego, które pełnią rolę motywatora do ciągłego podejmowania wysiłku, Zadania są tym bardziej skuteczne w im większym stopniu ich rozwiązywanie dostarcza dziecku poczucia satysfakcji i zadowolenia.

1. Perswazyjna

Polega na przekonywaniu kogoś do czegoś w imię czegoś. Ma charakter werbalny i polega na przekonywaniu, moralizowaniu. Uznana za jedną z najmniej skutecznych metod wychowawczych.

1. Wzmocnień pozytywnych

Wzmacniać pozytywnie to nagradzać, dostarczać bodźców gratyfikujących. Poczucie bycia uprzywilejowanym w wyniku swoich zasług.

1. Wzmocnień negatywnych

Potocznie: karanie. Kara może mieć charakter symboliczny lub związany z odebraniem przywilejów. Kara nie może być sposobem zemsty dorosłego na dziecku. Kary traktuje się jako bardzo skuteczne w doraźnym wygaszaniu niepożądanych zachowań.