TURYSTKA I REKREACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Wykład 1
Rehabilitacja- (definicja ustawowa) zorganizowany, kompleksowy, zespół działań mających na celu maksymalizację wydolności funkcjonalnej osoby niepełnosprawnej.
Zespół rehabilitacyjny składa się z:
-lekarza
-fizjoterapeuty
-personel pielęgniarski
-psycholog
-pedagog
-pracownik socjalny
Niepełnosprawność- pojęcie złożone dotyczące głównych ograniczeń funkcjonalnych. Ma wymiar socjalny, medyczny, prawny, socjologiczny, polityczny, ekonomiczny, statystyczny jak również ustawodawczy. Używa się tego zagadnienia do osób, które mają również nasilone dysfunkcje fizyczne bądź umysłowe. (podział osób w Polsce na posiadających orzeczenie o niepełnosprawności jak również na osoby nie mających z różnych przyczyn tak owego orzeczenia)
Uszkodzenie- utrata lub odstępstwo od normy w obrębie struktur lub funkcji anatomicznej, fizjologicznej, psychologicznej człowieka. Zmniejsza wydolność osób. (W bezpośredni sposób dotyczy osoby)
Upośledzenie- utrata lub ograniczenie możliwości uczestnictwa w życiu społeczeństwa w tym stopniu co inni obywatele. Uwidocznia konflikt pomiędzy osobą niepełnosprawną a środowiskiem. (nie opisuje bezpośrednio osoby niepełnosprawnej. Upośledzenie wynika nie z niepełnosprawności osób, a obecności barier tworzonych przez społeczność, otoczenie)
Niepełnosprawność- (światowa organizacja zdrowia) ograniczenie lub brak zdolności wykonywania jakiejś czynności w dany sposób lub w jakimś zakresie.
Osoba niepełnosprawna- osoba nie mogąca wypełniać pewnych ról społecznych ze względu na chwilowy bądź trwały stan fizyczny, psychiczny zdrowia.
Aspekty niepełnosprawności:
-Upośledzenie możliwości lokomocji
-pogorszenie funkcji narządów zmysłów
-mniejsza tolerancja wysiłku (mniejsza wydolność krążeniowo – oddechowa)
-upośledzenie zdolności intelektualnych
-upośledzenie emocjonalne (trudność w przeżywaniu emocji)
-gorsze szanse zatrudnienia (gorsze szanse w uzyskaniu do dóbr społecznych takich jak edukacja oraz dóbr kultury, problem ze znalezieniem pracy)
-uzależnienia
-gorszy dostęp do dóbr kultury, sportu, rekreacji
-bariery architektoniczne
-patologia rodzinna (zaburzenia funkcji rodzinnej, zaburzenia polegające na zakładaniu bądź utrzymaniu rodziny)
-utrudnienia w uczestnictwie w życiu społecznych wynikające z utrudnień urbanistycznych, architektonicznych jak i administracyjnych
Od 1982r działa: Światowy program działania na rzecz osób niepełnosprawnych:
Wyraz dostrzeżenia międzynarodowego znaczenia niepełnosprawności i podjęcia różnych zorganizowanych międzynarodowych działań w celu zwiększenia wydolności funkcjonalnej tych ludzi i zrównania ich szans w uczestnictwie w życiu społecznym.
Czas wolny- to czas który pozostaje nam po spełnieniu obowiązków związanych z opieką nad sobą, pracą zawodową, opieką nad rodziną. W tym czasie realizujemy decyzje zgodne z nasza wolą. Czas ten możemy poświęcić na rekreację, rozrywkę, rozwijanie swoich zdolności itp.
(Japonia- przykład- dąży do ustrukturyzowania naszego czasu wolnego. Istnieją tam bardzo schematyczne sposoby spędzania wolnego czasu, jest on tak ustalony aby jak najszybciej i najefektowniej zregenerować siły potrzebne do pracy zawodowej)
Rekreacja- odnawiania sił fizycznych i psychicznych człowieka za pomocą rozmaitych form aktywności umysłowej lub fizycznej. Przyrównywana do aktywności mającej na celi wykorzystanie nadmiar sił celem samokształcenia, uzyskania radości niekoniecznie gratyfikacji finansowej.
Rodzaje rekreacji:
- Bierna- mniej skuteczny.
- Czynna- tzw. Fizyczna (ruchowa) oraz kulturalno- oświatowa
Turystyka- ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych nie dłużej niż rok z wyłączeniem aktywności zawodowej (których głównym celem jest aktywność zarobkowa). Jest bardzo istotnym procesem rehabilitacji pozwalający zweryfikować i umocnić inne efekty jakie uzyskaliśmy z rehabilitacji.
Turystyka powinna być postrzegana jako:
-rozrywka
-relaks
-środek wychowawczy
Działania mające na celu zwiększenie aktywności fizycznej osób niepełnosprawnych:
- leczenie przez turystykę może się odbywać na przykład poprzez zwiększenie aktywności ruchowej.
- działania integracyjne- integracja między osobami niepełnosprawnymi a społecznością osób sprawnych. Łagodzi lęki niepełnosprawnych, zwiększa odporność na negatywne reakcje otoczenia. Większość ludzi uważa że niepełnosprawność dezintegruje społeczność - zrywa więzy między ludźmi sprawnymi i niepełnosprawnymi.
- turystyka złączona z ruchem krajoznawczym
-budzenie i rozwijanie zainteresowań poznawczych
Zdrowie- to nie tylko nieobecność choroby i niedołęstwa. Jest to stan dobrej kondycji fizycznej, psychicznej i społecznego samopoczucia.
Uwarunkowanie zdrowia:
53%- zachowania zdrowotne, styl życia.
21%- środowisko
16%- czynniki dziedziczne
10%- system opieki zdrowotnej.
Rekreacja fizyczna- ćwiczenia fizyczne, zabawy, gry
Formy rekreacji:
Ze względu na miejsce:
-w jednostce oświatowej lub leczniczej
- miejsce pracy
- w ośrodku rekreacyjnym
- w naturalnym środowisku
Ze względu na liczbę:
- indywidualna
- z partnerem
- w grupie
- masowa
Ze względu na treść:
- turystyka
- ćwiczenia
- gry ruchowe, sportowe, zajęcia kulturalne, taneczne
- sport
Ze względu na intenstywoność wysiłku:
-relaksowe
-średnio intensywne
- intensywne
Ze względu na stopień trudności:
- łatwiejsze (gry ruchowe, zabawy, biegi)
- średnio trudne (badminton, tenis stołowy)
-o zaawansowanym stopniu trudności (sport)
Europejska karta sportu dla wszystkich osób niepełnosprawnych
Funkcja sportu niepełnosprawnych:
- terapia psychiczna i fizyczna
- środek wychowawczy
- funkcja wypoczynkowa
- funkcja integrująca
(brak dopingu i