Bezpieczeństwo państwa-
pojęcie, charakter,
uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego Polski.

Pojęcie, istota i składniki bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo w ujęciu ogólnym to pewność istnienia i przetrwania, posiadania oraz funkcjonowania i rozwoju podmiotu (jednostki). Jest wynikiem braku zagrożeń i właściwej ich percepcji, powstaje też w skutek kreatywnej działalności danej jednostki. Jest procesem społecznym zmiennym w czasie.

Bezpieczeństwo państwa jest to zdolność władz i narodu do ochrony jego wewnętrznych wartości. Do najważniejszych wartości chronionych przez państwo należy:

-przetrwanie państwa jako instytucji,

-narodu jako grupy etnicznej,

-biologiczne przeżycie ludności,

-integralność terytorialna państwa,

-niezależność polityczna i swoboda działania międzynarodowego

-spokój,

-ochrona własności i jakości życia obywateli.

Biorąc pod uwagę szerokie rozumienie bezpieczeństwa państwa, mamy do czynienia z rożnymi jego rodzajami. Podstawą dla typologii są trzy główne kryteria: podmiotowe, przedmiotowe, oraz funkcjonalne (procesualne)

1. Kryterium podmiotowe (o czyje bezpieczeństwo chodzi?)

-bezpieczeństwo jednostki,

-bezpieczeństwo grup społecznych i narodu jako całości,

-bezpieczeństwo państwa jako suwerennej organizacji politycznej

2. Kryterium przedmiotowe (treść bezpieczeństwa)

-bezpieczeństwo polityczne,

-bezpieczeństwo militarne,

-bezpieczeństwo ekonomiczne (możemy je podzielić między innymi na surowcowe, finansowe, technologiczne, rolne, żywnościowe)

-bezpieczeństwo społeczne,

bezpieczeństwo ludzkie,

-bezpieczeństwo informacyjne,

bezpieczeństwo ekologiczne,

-bezpieczeństwo kulturowe,

-bezpieczeństwo ideologiczne,

3.Kryterium funkcjonalne (procesualne), pozwala obserwować zmienność w czasie subiektywnych i obiektywnych aspektów bezpieczeństwa

-stan bezpieczeństwa,

-proces bezpieczeństwa.

Istota bezpieczeństwa

Istota szerokiego postrzegania bezpieczeństwa narodowego sprowadza się do tworzenia oprócz przetrwania, warunków zapewnienia pomyślności narodów oraz zapewnienia swobód rozwojowych. Stanowi to wyraz postępu rozwoju cywilizacyjnego narodów oraz dążenia do życia w dobrobycie.

Równocześnie z poszerzeniem zakresu przedmiotowego następuje poszerzenie przestrzennego postrzegania bezpieczeństwa ( rozumienie, że na stan bezpieczeństwa jednostek i społeczeństw lokalnych wpływaj nie tylko wydarzenia w ich otoczeniu, ale także te o zasięgu regionalnym, krajowym, a nawet wydarzenia na świecie).

Współczesne postrzeganie i zakres bezpieczeństwa narodowego.

Pojęcie bezpieczeństwa narodowego zajmuje we współczesnym świecie pozycje pierwszoplanową i decydującą o losach jednostek, społeczności lokalnych, narodów i w świecie.

Na taką pozycje składa się wiele przyczyn, z których kilka warto uwzględnić rozpatrując problematykę bezpieczeństwa narodowego Polski.

- Wspólnota narodowa, wraz ze wspólnym terytorium – Ojczyzną, stanowi najwyższą wartość dla życia jej członków, a zarazem reprezentuje interes narodowy.

- Znaczenie państwa narodowego jako najwyższej formy organizacyjnej narodu dla realizacji swych celów narodowych z których priorytetowe jest zapewnienie bezpieczeństwa narodowego.

- Tragiczne doświadczenia minionych czterech wieków historii Polski, które przyniosły wiele ofiar, cierpień, upokorzeń, grabieży majątku narodowego i zniewolenia.

-Raport ONZ wyodrębnia określenie bezpieczeństwa jako stanu, w którym państwa uznają brak występowania groźby ataku militarnego, presji politycznej czy nacisku gospodarczego, uniemożliwiających ich rozwój.

Bezpieczeństwo narodowe jako stan.

Bezpieczeństwo narodowe jako proces działania.

Polskie pojęcie współczesnego bezpieczeństwa narodowego

-W znaczeniu centralnej kategorii społecznej- bezpieczeństwo narodowe stanowi dla jednostek, społeczności lokalnych oraz państwa pierwotną, egzystencjalną, naczelną potrzebę i wartość, a zarazem priorytetowy cel działania we wszystkich dziedzinach i na wszystkich szczeblach organizacji państwowej i społecznej.

- W znaczeniu funkcjonalnym- bezpieczeństwo narodowe jest naczelną misją narodową całego społeczeństwa i jego organizacji państwowej, polegającą na stałej realizacji dwóch współzależnych funkcji.

Bezpieczeństwo narodowe to całokształt przygotowania i organizacji państwa dla ciągłego tworzenia bezpieczeństwa narodowego obejmujący następujące podstawowe elementy:

-prawne podstawy bezpieczeństwa,

-politykę i strategię bezpieczeństwa narodowego ,

-cywilną i wojskową organizację ochrony i obrony narodowej,

-infrastrukturę bezpieczeństwa,

-edukację dla bezpieczeństwa

-sojusze i współpraca międzynarodowa dla bezpieczeństwa.

Państwo jako najwyższa forma organizacji społeczeństwa przede wszystkim dla zapewnienia bezpieczeństwa narodowego realizuje ten naczelny cel poprzez politykę bezpieczeństwa.

Siły zbrojne są najważniejszym, niezastąpionym i decydującym o skuteczności bezpieczeństwa narodowego narzędziem polityki i strategii bezpieczeństwa.

Przyczyny błędów w organizacji bezpieczeństwa narodowego RP:

-braki kadrowe,

-braki odpowiedniego sprzętu,

-nieodpowiednie wykształcenie taktyczne,

-brak określonych reguł postępowania w przypadku zagrożenia (powódź, atak bombowy, katastrofy; powietrzne, morskie, lądowe)

-błędy w organizacji bezpieczeństwa narodowego na przestrzeni dziejów:

przecena współudziału z sojusznikami,

zbyt małe oparcie się na własnych siłach,

wybór błędnych środków obrony.

Zmienność, nieprzewidywalność, zaskoczenie stanowią podstawowe uwarunkowania bezpieczeństwa wynikające z natury świata, jego przyrody i z kolei życia społecznego, w których ciągły ruch, będący fundamentalnym atrybutem świata powoduje nieuchronne zmiany niemożliwe do „przewidzenia”

Nieuniknioność zagrożeń, „skazanie” społeczeństw na klęski żywiołowe, katastrofy, konflikty i wojny, ciągła istotą walka z przeciwnościami- są życia ludzkiego.

„Nikt nie powinien czuć się bezpiecznie w tym życiu, które bojowaniem nazwano.”

Św. Augustyn (359-430)