Psychologia introspekcyjna wydała szereg szkół, m.in.:
- asocjalizm (asocjacja – skojarzenie) (Wilhelm Wundt) zakładający, żę złożone doznania są produktem łączenia się prostszych
- psychologia Gestalt (Max Wertheimer, Wolfgang Kohler, Kurt Koffka) zakładający, że istnieją mechanizmy aktywnie organizujące procesy psychiczne
- funkcjonalizm (William James) zakładający, że procesy psychiczne mają do wypełnienia funkcje, które je organizują
Do największych osiągnięć psychologii (i nauk pokrewnych) należą:
- odkrycie warunkowania klasycznego (Iwan Pawłow, warunkowe/bezwarunkowe) i instrumentalnego (przypadkowe sytuacje. np. napicie się alkoholu rozluźnienie się) (E. Thorndike i Burrhus Skinner)
- badania zapamiętywania i zapominania materiału werbalnego Hermana Ebbinghausa (1850-1909- wykreślenie krzywej zapominania
- rozróżnienie pamięci krótkotrwałej i długotrwałej (William James, D. Hebb, D. Broadbent)
- Badanie struktury pojęć (Eleanor Rosch)
- gramatyka generatywno-transformacyjna Noama Chomsky’ego
-określenie etapów rozwoju umysłowego (Jean Piaget)
- określenie etapów rozwoju psychoseksualnego (Zygmunt Freud)
- koncepcja hierarchii potrzeb (Abraham Maslow)
- badania funkcjonowania małych grup i zmiany postaw (Kurt Lewin)
- opracowanie metod diagnozy klinicznej i psychoterapii (Zygmunt Freud, Carl Rogers, Aaron Beck)
Najważniejsze XIX-wieczne i XX-wieczne trendy i szkoły psychologiczne:
- bahawioryzm (psychologia uczenia się)
- gestalt
- introspekcjonizm
- psychoanaliza
- psychoanaliza humanistyczna
- psychologia systemowa
ZAGADNIENIA DO PRZYGOTOWANIA W FORMIE PREZENTACJI.
Wkład podstawowych kierunków psychologii do psychologii klinicznej
a) zdrowie, zaburzenia, diagnoza i terapia w podejściu psychodynamicznych
b) klasyczna psychoanaliza Zygmunta Freuda
c) zdrowie i patologia a metapsychologia Zygmunta Freuda (83-91)
Klasyczny behawioryzm w psychologii klinicznej
a) neobehawioralne koncepcje, modelowanie i społeczne uczenie się jako podstawa wyjaśniania zdrowia, patologii i terapii
b) poznawcze regulatory wyuczonej bezradności (101-104)
Podstawowe założenia poznawczego podejścia w psychologii klinicznej
a) trening asertywny (105-110)
Psychologia kliniczna i interwencja w kryzysie
a) krytyczne wydarzenia, stres życiowy (251-258)
b) społeczne i psychologiczne konsekwencje kataklizmów i katastrof (251-258)
c) mechanizmy obronne ego (92-93)
Psychologia stresu
a) stres traumatyczny
b) zjawiska kryzysowe
c) psychologiczne i społeczne aspekty pomocy w sytuacjach krytycznych i traumatycznych (258-269)
Psychologia uzależnień
a) psychologiczne ujęcie uzależnień i rodzajów uzależnień
b) mechanizmy uzależnienia fizjologicznego
c) mechanizmy uzależnienia psychologicznego
d) wybrane koncepcje uzależnienia psychologicznego (270-278)
Psychoanalityczna koncepcja człowieka:
W ramach psychoanalizy możemy wyodrębnić trzy główne nurty:
- klasyczną psychoanalizę Z. Freuda,
- psychologię ego (psychologia ja)
- współczesną psychoanalizę, zwaną relacji z obiektem
Podstawowe założenia psychoanalizy:
- Psychoanaliza nawiązuje do filozofii naturalizmy. Zakłada się, że życie psychiczne człowieka jest pochodną względem wrodzonych i dziedzicznych tendencji do zachowaia
- FUNKCJE PSYCHICZNE SA ZADERMINOWANE CECHAMI KOSTYTUCJI BIOLOGICZNEJ
- Postepowaniem człowieka kierują wrodzone popędy, a motywacją człowieka rządzą wrodzone zdynamizmy, np. dążenia do przyjemności lub do obiektu
Gdy dynamizmy te nie są zaspokojone powstają wewnętrzne napięcia i konflikty oraz różne formy obrony.
W regulacyjnych funkcjach psychiki doniosłą rolę odgrywają procesy nieświadome
- W klasycznej psychoanalizie zakładano, że centralną rolę w rozwoju osobowości odgrywają popędy życia i śmierci
Psychika – 1/7 procesów psychicznych to procesy świadome. Reszta (6/7) nieświadome.
Wspólną cechą koncepcji psychodynamicznych jest ogólna zasada podejścia diagnostycznego, tj. psychoanaliza, czyli ujawnianie nieświadomych przeżyć psychiki przez metody:
- projekcji
- swobodnych skojarzeń
- rozmowy
- psychodramę i analizę snów
Cele terapii w koncepcjach psychodynamicznych:
- wzmocnienie ego
- uwolnienie osoby od tłumionych przeżyć
- uświadomienie potrzeb i pragnień
- wzmocnienie mechanizmów obronnych
- likwidacja zaburzeń rozwoju ego