WYKŁAD 1 02.04.2011r.

Egzamin – 22.05. 18.30

Egzamin: pytania wyświetlane, odpowiedzi na własnych kartkach (nie ma powrotu do poprzedniego pytania), test w większości, 1-krotnego wyboru, lub brak poprawnej odpowiedzi, pytania otwarte (wymień sposoby ograniczania ryzyka), nie opisywać, gdy jest w poleceniu wymień. 20% zdawalności,

• Zarządzanie ryzykiem w banku;

• Zarządzenie ryzykiem w przedsiębiorstwie niefinansowym;

• Zarządzanie ryzykiem w instytucji ubezpieczeniowej;

Tezy programowe:

1. Teoretyczne podstawy zarządzania ryzykiem;

2. Teoretyczne podstawy pomiaru ryzyka;

3. Pojęcie i rodzaje ryzyka;

4. Wpływ zarządzania ryzykiem na wartość przedsiębiorstwa;

5. Wartość narażona na ryzyko;

6. Ryzyko rynkowe, pomiar tego ryzyka, limity pozycji;

7. Ryzyko kredytowe;

8. Ryzyko operacyjne;

9. Ryzyko utraty reputacji;

10. Ryzyko prawne;

11. Ewolucja instrumentów zarządzania ryzykiem;

12. Nowoczesne metody i modele zarządzania ryzykiem;

13. Rynek produktów zarządzania ryzykiem (kontakty forward, futures, swap, opcje, FRA, instrumenty pochodne i struturyzowane);

14. Inżynieria nowych produktów zarządzania ryzykiem.

Literatura:

• „Ryzyko kredytowe w działalności banku komercyjnego”, wyd UG, 2011, autor to wykładowca;

• Best (autor), „wartość narażona na ryzyko”, wyd ABC, Kraków 2000;

• „zarządzanie ryzykiem” pod red. K.Jajuga, PWN, W-wa, 2007

Rola kontroli zarządczej

Segmentacja klientów – podział klientów w banku.

WYKŁAD 2 14.05.2011r.

Rola kontroli zarządczej

Przyczyny występowania ryzyka bankowego

Zewnętrzne (makroekonomiczne)

Wewnętrzne (mikroekonomiczne)

Czynniki ogólnogospodarcze Koniuntkura gospodarcza, inflacja; Deficyt budżetowy; Polityka fiskalna; Polityka bank centralnego. Czynniki społeczno-gospodarcze Potencjał ludnościowy rejonu: Liczba i struktura gospodarstw domowych; Wielkość dochodów ludności; Skłonność do oszczędzania; Stopa bezrobocia; Potencjał gospodarczy regionu Liczba podmiotów gospodarczych; Liczba pomiotów bankrutujących; Stopień zadłużenia podmiotów; Skala podejmowanych inwestycji Konkurencja na rynku usług bankowych Liczba instytucji finansowych działających na rynku; Wielkość oferty banków konkurencyjnych; Jakość obsługi klientów Czynnika polityczne Stabilność sytuacji politycznej Zmiana rządu Tendencje na międzynarodowych rynkach finansowych

Zła jakość aktywów i pasywów – brak stabilnej bazy depozytów Wysokie odsetki płacone od depozytów; Zła struktura ilościowa i jakościowa; Wzrost aktywów objętych podwyższonym ryzykiem. Niewłaściwa polityka kredytowa – zbyt liberalna polityka kredytowa Zbyt szybka ekspansja Brak lub słaby marketing Niskie kwalifikacje kadry Wadliwe systemy kontroli wewnętrznej Działania przestępcze

Do specyficznego ryzyka bankowego należą:

1. Ryzyko płynności;

2. Ryzyko stóp procentowych;

3. Ryzyko kredytowe;

4. Ryzyko kursowe (walutowe);

5. Ryzyko kapitałów.

1. Ryzyko pierwotne

2. Ryzyko wtórne

Klasyfikacja ryzyka według kryterium przyczynowo-skutkowego

Ryzyko bankowe

Ryzyko pierwotne z punktu widzenia przyczyn	Ryzyko wtórne z punktu widzenia skutków
Oprocentowanie Kurs dewiz Bonitetu Terminy Zmiany polityczne, prawne	Płynność Wyniku Wzrost działalności standingu

WYKŁAD 3 29.05.2011r.

Cele i zarządzanie ryzykiem

Elementy zarządzania ryzykiem musza być wystandaryzowane.

Cele i zarządzania ryzykiem

Podstawowe elementy standardu:

• Misja;

• Określenie celów i zadań, monitorowanie i ocena ich realizacji;

• Identyfikacja ryzyka;

• Reakcja na ryzyko.

Monitorowanie ryzyko – bez brak szansy właściwego zarządzać ryzykiem

Zewnętrzne przyczyny trudno opanować, wewnętrzne łatwiej

Analiza ryzyka – ważny element zarządzać ryzykiem, po to by zmierzyć ryzyko i moc dobrze zarządzić co w tej sytuacji zrobić. Nie mam jednolitych kryteriów dla wszystkich jednostek, nawet w bankach są rożne, bo zależy od wielkości.

Ocena realizacji celów i zadań

Kryteria:

• Oszczędności;

• Efektywności;

• Skuteczności.

Ryzyko – prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń, które mogą mieć wpływ (negatywny i pozytywny) na osiągnięcie zamierzonych celów lub powodują odchylenia od oczekiwanych stanów.

Odnosi się zawsze do przyszłych zdarzeń, a szacowanie jest projekcją w przyszłość. Proces identyfikacji ryzyka uwzględnia także ryzyko utracenia korzyści związanych z pojawiającymi się szansami, których organizacja może nie wykorzystać.

Nie istnieje działanie bez ryzyka, twierdzenie ze w mojej firmie w jej działaniu nie ma ryzyka jest nie prawdziwe

Zarządzanie ryzykiem – należy do obowiązków kadry kierowniczej i powinno być nieodłącznym elementem zarządzania działalnością jednostki.

Poziomy zarządzania ryzykiem

• Strategiczny;

• Operacyjny;

• Projektu.

Zarządzanie musi być zintegrowany, aby poszczególne poziomy wspierały się, a strategia zarządzania ryzykiem organizacji jest prowadzona z góry i osadzona w zwykłych rutynowych procedurach i działaniach organizacji.

Zarządzania ryzykiem

• Koncentracja na najważniejszych problemach;

• Planowe działanie;

• Zapobieganie zamiast naprawy;

• Sukces zamiast porażki;

• Obniżenie kosztów;

• Przejrzystość zasad w odniesieniu do ryzyka;

• Poprawa przepływu informacji;

• Wykorzystanie szans.

Zarządzanie ryzykiem:

• Według standardów zarządzanie ryzykiem ma na celu zwiększenie prawdopodobieństwa osiągnięciu celów i realizacji zadań;

• Standardy wyróżniają trzy etapy:

• Identyfikacja ryzyka;

• Analiza ryzyka;

• Reakcja na ryzyko.

Etapy zarządzania ryzykiem:

• Identyfikacja czynników ryzyka i ryzyka;

• Analiza ryzyka;

• Reakcja;

• Monitoring.

Identyfikacja ryzyka:

• Nie rzadziej niż raz w roku;

• W odniesieniu do celów i zadań;

• Udokumentowana;

• Istotna zmiana warunków wymaga ponownej identyfikacji ryzyka (np. połączenie jednostek).

Identyfikacja ryzyka

• W przypadku działu administracji rządowej uwzględniane powinny być cele i zadania realizowane przez jednostki podległe lub nadzorowane;

• Jednostki podległe lub nadzorowane mogą być zobowiązane do przekazania odpowiednich informacji.

Analiza ryzyka

Cele analizy:

• Określenie prawdopodobieństwa wystąpienia danego ryzyka;

• Zdefiniowanie możliwych jego skutków;

• Zakwalifikowanie ryzyka do określonego poziomu (akceptowany poziom ryzyka wyznacza Rektor).

Reakcja na ryzyko

Celem podejmowania działań w obliczu ryzyka jest przekształcenie niepewności w korzyść dla organizacji w drodze ograniczania zagrożeń i korzystania z szans.

Każde działanie podejmowane przez organizację w ramach postępowania wobec ryzyka tworzy część całości zwanej systemem kontroli zarządczej.

Reakcja na ryzyko

Rodzaj reakcji:

• Tolerowanie;

• Przeniesienie;

• Wycofanie się;

• Działanie.