UKŁAD HORMONALNY (WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO)

Układ hormonalny człowieka, nazywany inaczej dokrewnym, tworzą gruczoły dokrewne, wydzielające do krwi specjalne substancje chemiczne, zwane hormonami. Regulują one czynnościami różnych tkanek i narządów i wpływają na funkcjonowanie całego organizmu.Hormony to związki chemiczne wydzielane przez gruczoły dokrewne do krwioobiegu i dalej do komórek i regulujące czynności wszystkich narządów. Ze względu na skład chemiczny, wyróżniamy hormonyaminokwasowe (np. hormony tarczycy), hormony steroidowe (np. hormony kory nadnerczy i gruczołów płciowych), hormony peptydowe (np. hormony podwzgórza, przysadki, trzustki, przewodu pokarmowego oraz ikozanoidy (np. prostacylina). Nawet niewielkie zaburzenia w poziomie hormonów we krwi powodują zakłócenia w funkcjonowaniu organizmu. Wydzielanie hormonów może być pobudzane lub hamowane przez inne hormony czy przez układ nerwowy. Uszkodzenie wątroby czy nerek, które wydalają hormony , może prowadzić do nagromadzenia w organizmie zbyt dużej ilości hormonów.

 

Gruczoł dokrewny	Hormon	Funkcje hormonu
Przysadka mózgowa	hormon wzrostu	Pełni bardzo ważną rolę w procesach przemiany materii, a głównie przemianie białek, odpowiada za wzrost i rozwój organizmu
	hormony tropowe	Regulują pracę innych gruczołów dokrewnych – kora nadnerczy, tarczyca, jądra ijajniki
	prolaktyna	Hormon laktacyjny, odpowiada za wzrost gruczołu mlekowego i wydzielanie mleka
Podwzgórze	wazopresyna	Wpływa na gospodarkę wodną organizmu przez regulację wydalania moczu
	oksytocyna	Wywołuje skurcze porodowe macicy, a w okresie laktacji wzmaga wydzielanie mleka
Tarczyca	tyroksyna	Reguluje procesy przemiany materii
	trójjodotyronina	Podobnie jak tyroksyna reguluje prędkość, z jaką komórka tworzy pokarm i przekształca energię w spoczynku.
	kalcytonina	Wpływa na równowagę gospodarki wapniowej
Przytarczyce	parathormon	Reguluje stężenie wapnia we krwi oraz w płynach ustrojowych
Nadnercza: Rdzeń nadnerczy         Kora nadnerczy	adrenalina i noradrenalina	Podnoszą ciśnienie krwi, przyspieszają pracę serca, wzmagają jego kurczliwość, obkurczają drobne tętniczki, zabezpieczając organizm przed gwałtownym obniżeniem ciśnienia, zwiększają stężenie glukozy we krwi.
	hydrokortyzon	Działa przeciwzapalnie i przeciwalergicznie
	kortyzol	Reguluje przemiany cukrów w organizmie
	aldosteron	Odpowiada za gospodarkę wodno-elektrolitową, a przede wszystkim za stężenie sodu, potasu i chlorków w organizmie
Trzustka	insulina	Zmniejsza poziom glukozy we krwi, zwiększa transport glukozy i aminokwasów do komórek, w wątrobie zwiększa syntezę glikogenu z glukozy, zwiększa syntezę tłuszczów.
	glukagon	Uwalnia glukozę z wątroby do krwi, w ten sposób podnosząc jej poziom we krwi.
Jajniki	estrogeny	Są odpowiedzialne za powstanie żeńskich cech płciowych.
Jądra	testosteron	Odpowiada za powstanie męskich cech płciowych.