rodzaje zatruć

Biorąc pod uwagę dynamikę, mechanizm oraz działanie trucizny na organizm zatrucia można podzielić na:

Zatrucia ostre

Zatrucia podostre

Zatrucia przewlekłe

Zatrucia ostre

dlaczego sie tak nazywają

Zatrucia występujące wśród ludzi można podzielić na:

Zatrucia rozmyślne (samobójcze lub zbrodnicze)

Zatrucia rozmyślne, zwłaszcza lekami, stanowią ciągle ważny problem społeczny.

Najczęściej w tym celu były używane: barbiturany, chinina, leki uspokajające, tabletki od bólu głowy, tal, fosforek cynku, a ponadto gaz świetlny, nieraz ze znaczną dawką alkoholu etylowego.

W zatruciach zbrodniczych najczęściej są używane: arszenik, strychnina, sublimat, cyjanek potasu. Obecnie do prób samobójczych najczęściej są wykorzystywane opiaty (amfetamina, opiaty w połączeniu z lekami z grup benzodiazepin, barbituranów, fenotiazyn).

Zatrucia przypadkowe. Stanowią one nadal poważne zagrożenie ze względu na to, że ulegają im nie tylko poszczególne osoby, lecz także często duże grupy społeczne.

Zatrucia te mogą być ostre, jak w przypadku zatruć rozmyślnych lub przewlekłe.

Z zatruciami przypadkowymi można się często spotkać w życiu codziennym, np. omyłkowe podanie leków lub ich przedawkowanie, zatrucia chemikaliami używanymi w gospodarstwie domowym, spożywanie żywności nie tylko skażonej mikroorganizmami, lecz także zanieczyszczonej substancjami toksycznymi, a szczególnie środkami ochrony roślin.

Zatrucia ostre. Charakteryzują się one szybkim rozwojem szkodliwych zmian w organizmie, powstających w ciągu krótkiego czasu po wprowadzeniu jednorazowej dawki trucizny dożołądkowo, inhalacyjnie lub po naniesieniu na skórę. Na ogół objawy uszkodzenia lub śmierć występują po 24 h.

Charakteryzują się przeważnie dużą dynamiką objawów klinicznych.

Zatrucia podostre

Zatrucia podostre. Szkodliwe zmiany w organizmie występują mniej gwałtownie po podaniu jednorazowej lub kilkakrotnej dawki. W zatruciach podostrych wykrycie powstałych zmian patologicznych jest często możliwe po zastosowaniu fizjologicznych badań czynnościowych narządów.

Zatrucia przewlekłe. Powstają wskutek działania małych dawek trucizny podawanych przez dłuższy okres na ogół pod wpływem kumulacji trucizny w organizmie. Zatrucia przewlekłe powstają zwykle w wyniku zatruć przypadkowych, np. przebieg zatruć zawodowych ma przeważnie charakter przewlekły.

Substancje toksyczne, zanieczyszczające środowisko człowieka, występują przeważnie w tak małych stężeniach, że wywołują tylko działanie przewlekłe.

czynniki wpływające na toksyczność i metabolizm leków

Czynniki warunkujące toksyczność

Właściwości fizykochemiczne substancji toksycznych

Budowa chemiczna związku

Czynniki biologiczne

Czynniki genetyczne

Czynniki osobnicze, choroby, czynniki środowiskowe

Właściwości fizyko-chemiczne trucizn

Duże znaczenie w toksykologii ma rozpuszczalność substancji toksycznej w wodzie i w lipidach.

organizm ludzki stanowi środowisko wodne, a barierami warunkującymi rozprzestrzenianie się w nim związków są błony komórkowe o strukturze białkowo-lipidowej.

definicja toksykologii

Toksykologia - nauka interdyscyplinarna wyodrębniona z biologii, chemii, medycyny, weterynaryjnej, farmakologii i innych dziedzin.

Dzieli się ją umownie na toksykologię teoretyczną i toksykologię stosowaną.

Nazwa "toksykologia" wywodzi się od greckiego słowa τόξον (toxon) - "łuk" oraz toxicos - substancja, którą zatruwano strzały.

Zakres działania toksykologii

Toksykologię dzieli się na:

toksykologię ogólną - zajmuje się definiowaniem podstawowych pojęć

toksykologię szczegółową - bada i opisuje trucizny

toksykologię doświadczalną - opracowuje modele badawcze i zajmuje się śledzeniem losu trucizn w organizmie.

metabolizm ksenobiotyków, co sie dzieje na jakim etapie

Ksenobiotyki - substancje obce, które mogą wywierać działanie szkodliwe. Występują jako:

substancje towarzyszące składnikom niezbędnym do istnienia organizmu,

leki,

używki,

trucizny.

Ksenobiotyki – metabolizm:

to całość różnorodnych procesów określających los substancji obcych w organizmie na które składają się:

wchłanianie (absorbcja),

rozmieszczenie (dystrybucja),

przemiany biochemiczne (biotransformacja),

wydalanie (eliminacja),

skóra

- Mechanizm przenikania ksenobiotyków: tranepidermalny, transfolikularny,

Wzrost przenikalności:

Młodsza skóra, cieńsza skóra, wysokie temperatury, wzmożona wilgotność, zmiana pH na zasadowe, przekrwienie wywołane pocieraniem, jontoforezą

Zastosowanie miejscowo: metanol, chloroform, sulfotlenek dimetylowy ( DMSO),

Etanol, aceton.

Zatrucia zawodowe: praca z chemicznymi środkami ochrony roślin

antyoksydanty

Antyoksydanty – substancje chroniące organizm przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki.

Enzymatyczne:

Dysmutaza ponadtlenkowa,

Katalaza,

Peroksydaza glutationu,

Nieenzymatyczne:

Witaminy C i E,

Β- karotn,

Zredukowany glutation,

Ceruloplazmina,

Kwas liponowy.

enzymy

Białka, które katalizują ważne życiowo reakcje chemiczne w organizmie, zawierają tzw. centrum aktywne, które łączy się z substratem tworząc kompleks E-S,

Trucizny działają jak inhibitory ponieważ:

- mają analogiczna budowę steryczną tworząc kompleks EI – inhibicja kompetycyjna,

- wiążą się poza centrum aktywnym – inhibicja niekompetycyjna,

- mogą blokować grupy funkcyjne koenzymów – blokowanie reakcji red-ox