Laboratorium Modelowania Zagrożeń Politechniki Poznańskiej Wydział Inżynierii Zarządzania
Autor: Aleksander Marszałkiewicz

1. Treść zadania i przebieg ćwiczenia:

Przedmiotem ćwiczenia jest opracowanie działań prewencyjnych dla pracowników narażonych na działanie drgań miejscowych z wykorzystaniem analizy pomiarów
w programie SVAN PC.

Wibrometr SVAN 948 umożliwił pomiar wartości przyspieszeń drgań w trzech osiach
w miejscu styku dłoni pracownika i narzędzia.

Źródłem drgań była wiertarka o nieznanym modelu. Natomiast pomiar został przeprowadzony w zgodzie z wymaganiami normatywnymi (PN-EN ISO 5349-2:2004).

Wyniki pomiaru zostały opracowane za pomocą oprogramowania SVAN PC
i przyrównane do obowiązujących wymagań prawnych. Na ich podstawie przygotowano propozycje organizacyjnego ograniczenia narażenia pracownika.

1. Wyniki badań, opracowanie wyników:

Dokonując analizy pomiaru w SVAN PC otrzymujemy następujące wykresy:

Po przekształceniu w arkuszu kalkulacyjnym wyników pomiarów skutecznych wartości ważonych przyspieszeń drgań [m/s2] dla trzech składowych (x, y, z) otrzymano następujące wyniki:

aRMSx [m/s^2]	aRMSy [m/s^2]	aRMSz [m/s^2]	aRMS [m/s^2]	a8h [m/s^2]
4,43	2,63	1,35	5,33	3,80

Wartości przyspieszeń drgań w składowych mogliśmy również uzyskać za pomocą wzoru:

$$a_{\text{RMS}} = \sqrt{\frac{1}{m_{i}}\sum_{j = 1}^{m_{i}}a_{w,i,j}^{2}}$$

Gdzie:

a_RMS – wartość ważonych przyspieszeń drgań [m/s2]

m – liczba odczytów (w przypadku ćwiczenia = 58)

Całkowita wartość drgań (a_RMS) obliczana jest wg wzoru:

$$a_{h,v,i} = \sqrt{\left\lbrack \left( a_{\text{RMS}} \right)_{X} \right\rbrack^{2} + \left\lbrack \left( a_{\text{RMS}} \right)_{Y} \right\rbrack^{2} + \left\lbrack \left( a_{\text{RMS}} \right)_{Z} \right\rbrack^{2}}$$

$$a_{h,v,i} = \sqrt{\left\lbrack 4,43 \right\rbrack^{2} + \left\lbrack 2,63 \right\rbrack^{2} + \left\lbrack 1,35 \right\rbrack^{2}}\ $$

$$a_{h,v,i} = 5,33\left\lbrack \frac{m}{s^{2}} \right\rbrack$$

Wartość dobowa przyspieszenia drgań dla ekspozycji trwającej dłużej niż 30 minut (89min):

$$a_{8h} = \sqrt{\frac{\sum_{i = 1}^{n}{a_{h,v,i}^{2} \bullet t_{i}}}{T_{0}}}$$

Gdzie:

t_i – czas trwania i-tej operacji w tych samych jednostkach co T₀

T₀ – czas odniesienia równy 480 minut

$$a_{8h} = 2,29\left\lbrack \frac{m}{s^{2}} \right\rbrack$$

1. Wnioski, propozycje zmian:

W odniesieniu do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia w środowisku pracy, w którym można przeczytać, że wartość przyspieszenia drgań odpowiadająca ekspozycji ośmiogodzinnej nie powinna przekraczać 2,8m/s². Otrzymana wartość mieści się w tych granicach. Manipulując wprowadzanym, w programie Pomiary czynników szkodliwych, czasem narażenia można określić maksymalny czas narażenia dla powyższych wibracji, równy 131min.

W odniesieniu do zatrudnionych osób młodocianych korzystając z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym
i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, odczytać można wskazaną dzienną wartość maksymalną obciążenia, równą 1m/s² dla drgań o oddziaływaniu przez kończyny górne. W tym wypadku maksymalny czas ekspozycji to 16 minut.

Podobnie wygląda sytuacja w odniesieniu do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom. Najwyższe dopuszczalne przyspieszenie drgań odpowiadające ekspozycji ośmiogodzinnej nie powinno przekraczać 0,26m/s². Dla tej wartości otrzymujemy tylko 1 minutę pracy na osiem godzin zmiany