Z. Stefanowska „Status tekstu kanonicznego (romantyzm)
Problem tekstu kanonicznego, jako utopii, do której dążyć należy, ale ze świadomością, że jest to ideał nie do osiągnięcia w pełni. Pojawia się wtedy, kiedy rozporządzamy więcej niż jednym autoryzowanym przekazem, a więc np. dwoma wydaniami, o których wiadomo, że autor miał w nich swój udział, albo autorskim czystopisem i pierwodrukiem.
Przykłady:
„Oda do młodości” Mickiewicza – Zgorzelski opisał dwie historie kształtowania tekstu: rękopiśmienną, wileńsko-kowieńską, zainicjowaną pierwszą autograficzną redakcją, zamkniętą kopią Pietraszkiewicza oraz pierwodruk z „Polihymnii” z 1827 r., autoryzowany w I tomie Poezji w 1838 r. Wydawca zrezygnował z rozstrzygania, który tekst jest bardziej wiarygodny i przytoczył oba na równych prawach.
Utwory z „Vade-mecum” Norwida – poeta poprawiał wiersze na autografie w trudny do odczytania sposób. Zgodna praktyka edytorów: zachowuje się redakcję pierwotną, kaligraficzną, wersje nadpisane publikuje się poza cyklem.
Działania cenzury.
Pośpieszne działania autora, nieuporządkowanie autografów.