ZAGADNIENIA MORLANE
1. wstydliwość
2. wykroczenia moralne
-stosunki przedmałżeńskie
- wierność małżeńska
-cudzołóstwo
-zdrada małżeńska
-autoerotyzm - samogwałt, onanizm, masturbacja
3. rodzicielstwo
-zadania moralne
-ingerencja w moralność aktu małżeńskiego
-aborcja, antykoncepcja, in vitro
4. różnice moralne i antropologiczne
-różnice pomiędzy antykoncepcja a wstrzemięźliwością okresową.
CO POMAGA ZACHOWAĆ WSTRZEMIEŻLIWOŚĆ? WSTYDLIWOŚĆ CZŁOWIEKA.
-wspomaga czystość w porządkowaniu sfery seksualnej i kształtowaniu kultury erotycznej,
-ma ochraniać czystość w sferze zewnętrznej kontaktów między osobowych odmiennej płci, oraz w dziedzinie obyczajów społecznych,
-jest to zadanie coraz trudniejsze- coraz bardziej powierzchowna jest swoboda seksualna, szerzy się erotyzm komercyjnych, zepsuciu ulegają zwyczaje dotyczące czystości,
W CZYM TKWI NATURA WSTYDLIWOŚĆI?
-wstydliwość jest to stała zdolność człowieka i nieustanna jego gotowość do okazywania wstydu,
-człowiek okazuje wstyd, gdy odsłania przez innym człowiekiem coś, co poniża godność jego osoby,
-człowiek czuje zawstydzenie, gdy przed nim ktoś zostaje poniżony lub sam jest poniżony,
-to, czego najbardziej chrześcijanin powinien się wstydzić, to grzech ukazujący nagość człowieka,
-wstyd pozwala na troszczenie się o to, co intymne i prawne,
-wstyd, jako świadomość zachowań człowieka pozwala unikać sytuacji, które wyzwalałyby jego naturalny instynkt, a poniżałyby jego godność,
-poczucie wstydu zależy od wielu czynników, między innymi od płci, obyczajów środowiskowych, osobistych wartości każdego człowieka (wychowanie, kultura osobista, kultura seksualna),
-mimo wpływu wielu czynników jest to zjawisko powszechne i nie do końca wytłumaczalne, jest spontaniczne,
-u dziewcząt w okresie dojrzewania poczucie wstydu jest związane z poczuciem zagrożenia oddzielenia popędu seksualnego od miłości,
-wstyd zabezpiecza właściwe podejście do osoby odmiennej płci- jej podmiotowe, a nie przedmiotowe traktowanie,
-wstyd nie pozwala na rozdzielenie wymiaru cielesnego i duchowego w człowieku,
-wstyd w małżeństwie zabezpiecza i powstrzymuj małżonków od aktów perwersyjnych i od zadań, które naruszają godność własną i współmałżonka,
-poczucie wstyd w małżeństwie zostaje przysłonięte miłością małżonków, której szczerość gwarantuje nieodwracalny akt wzajemnego osobowego oddania się sobie na zawsze,
-w atmosferze miłości małżonków nie zadaje się gwałtu w poczuciu wstydu,
-miłość taka rodzi zaufanie, pragnienie pełnego otwarcia się dla drugiej osoby i całościowego oddania się jej,
-pragnienie oddania się miłości małżeńskiej w sposób całkowity, bezinteresowny i z wzajemnością pozwala rozproszyć w zbudowanej wstydem obawy przez aktem małżeńskim i dokonuje się w sposób naturalny jako dar miłości życia.
WYKROCZENIA MORALNE- STOSUNKI PRZEDMAŁŻEŃSKIE.
-przedmałżeńskie życie seksualne jest wykroczeniem ciężkim, nawet gdy młodzi ludzie mają poważny zamiar zawrzeć małżeństwo, ale zewnętrzne okoliczności temu przeszkadzają.
Argumentacja rozumowa:
-współżycie seksualne kobiety i mężczyzny powinno być znakiem całkowitego i trwałego zjednoczenia i wyrazem przynależności do siebie. Zjednoczenie możliwe jest tylko w małżeństwie.
-miłość mężczyzny i kobiety pragnie rozwijać się w miłość ojcowską i macierzyńską, a warunki do tego stwarza tylko małżeństwo, jako związek trwały i nierozerwalny. Poczęcie dzieci w małżeństwie zapewniają bezpieczny jego rozwój w każdej sferze
Argumentacja teologiczna:
-przynależność człowieka do Boga, domaga się by włączył on dziedzinę życia płciowego w obszar realizacji planów bożych.
-Chrystus przypomina naukę o trwałości związku kobiety i mężczyzny i podnosi ten związek do godności sakramentu. Przywracając mu pierwotną trwałość.
-wzajemna miłość mężczyzny i kobiety, ma być odzwierciedleniem miłości Chrystusa do kościoła.
-argument teologiczny: relacja mężczyzny i kobiety -> to relacja Jezusa Chrystusa i Kościoła. Jest to relacja nieodwracalna. Sakrament ukazuje jedność i nieodwracalność. Jezus Chrystus daje Kościołowi życie i jego radość.
WYKROCZENIA MORALNE-WIERNOŚĆ MAŁŻEŃSKA.
Miłość małżeńska: jest to relacja międzyosobowa; stała, trwała postawa ukazująca, że pragniemy dobra i szczęścia osoby kochanej; pragnienie rozwoju tejże osoby w jej człowieczeństwie (od rozwoju fizycznego do rozwoju duchowego); elementem fundamentalnym jest akt małżeński-wyłączny dla ciała. Jednym z elementów miłości małżeńskiej jest uczucie, sfera emocjonalna. Jest to element składowy miłości.
4 cechy miłości małżeńskiej:
-na wskroś ludzka (cecha ta wymaga pewnego rodzaju postawy względem siebie i małżonka);
-pełna (forma przyjaźni między mężczyzną i kobietą, w której małżonkowie dzielą się ze sobą wszystkim co mają, wszystkim kim są, swoim człowieczeństwem. Cecha ta też wymusza pewne postawy względem małżeństwa w aspekcie moralnym życia małżeńskiego);
-wierna i wyłączna (wymagania moralne względem tej cechy są bardzo duże. miłość której małżonkowie pragnęli dokonać w momencie sakramentu małżeństwa i chcą to utrzymać do końca życia. Wyłączność- jest to jedność, przyjęcie dane w 2 osobie. konsekwencje- trwałość do śmierci z jednym małżonkiem, okazanie miłości małżeńskiej tylko i wyłącznie 1 osobie, czyli małżonkowi);
-płodna (z natury otwarta na przyjęcie daru życia. wszelkie działania ingerujące w tą cechę będą moralnie złe)
Małżeństwo jest:
-przymierzem między małżonkami,
-trwały i nierozerwalny związek mężczyzny i kobiety,
-sakrament,
-dobrowolnie zawarte,
-nakłada obowiązek zachowania jedności i nierozerwalności,
-„jedno ciało”
-zjednoczenie małżonków i dobro-wymagają pełnej wierności małżeńskiej,
-miłość małżeńska i wzajemny dar małżeństwa wymaga nienaruszalnej wierności z obu stron.
Wierność jest to:
-stałość w chowaniu raz danego słowa,
-postawa trwania człowieka przy swoich wyborach,
-samookreślenie na przyszłość.
Motywy wierności małżeństwa:
-wierność samego Boga,
-powodem wierności Boga jest miłość wobec człowieka, taka sama powinna być między małżonkami,
-najważniejszy znak małżeństwa -> wierność,
-siła duchowa zwyciężająca czas i przeszkody,
-w relacjach międzyosobowych wierność wyraża się w stałej gotowości bycia przy drugiej osobie,
-wierność przybiera postać przyrzeczenia, jednocześnie wierność chrześcijańska staje się uczestnictwem w wierności samego Boga.
Człowiek i jego miłość do samego siebie:
Sfera odniesienia do siebie i innego człowieka musi być podporządkowana zasadzie moralnej jaką jest miłość. To odniesienie stwarza za każdym razem pewne opory w człowieku. Miłość jest przedmiotem nowego przykazania.
Święty Jan powiedział: „mamy kochać tak, jak on nas umiłował” – to stanowi odkrywanie istotnych rzeczy:
-uczy nas czym jest miłość i jak człowiek powinien kochać,
-czym jest miłość,
-uczy nas dlaczego mamy kochać samego siebie, bliźniego, Boga.
Musimy kochać człowieka, nie ze względu na to co on posiada, ale ze względu na to kim on jest (godność człowieka).
Miłość jako relacja, postawa: jest inspiracją wszelkich innych cnót. Ta miłość wyraża i porządkuje cnotę między sobą. Miłość daje inspirację pokutowania życia moralnego, również daje duchową wolność dziecka bożego. Dzięki miłości, człowiek staje przed Bogiem nie jako niewolnik, ale jako człowiek kochający, który miłuje. Miłość musi wypływać z wolności.
Wolność- jest wyborem dobra. Ten wybór nie jest tylko wyborem pomiędzy dobrem i złem. Jest to przede wszystkim wybór dobra. Wybór musi być świadomy i wolny, musi mieć wartość moralną- dobry zamiar, wolność, musi być czyniony z miłości, w służbie innej osobie. Wyróżniamy zewnętrzny i wewnętrzny charakter czynu. (np. zewnętrzny to akt płciowy, niczym się nie różni od innego aktu, a wewnętrzny to np. akt małżeński, ma sens i wartość)
JA BLIŹNI BÓG- żeby pokochać Boga, musimy pokochać najpierw samego siebie, później bliźniego.
Miłość- postawa, relacja, wobec drugiej osoby, która pragnie dobra i szczęścia osoby kochanej.
Doskonalenie się w cnotach jest wyrazem miłości do bliźniego.
Dobro w nas jest od samego początku stworzeniem. Czyny muszą świadczyć o miłości, doskonała moralność wypływa z miłości.
Miłość samego siebie jest darem i zadaniem, ja ponoszę odpowiedzialność jak będę się rozwijał!
Motywy miłości samego siebie:
-człowiek jest najwyższą wartością (Gaudium et spes „Bóg chciał człowieka dla samego siebie”)
-człowiek może i powinien być podmiotem miłości (odpowiedź na miłość Boga, człowiek w porządku ludzkim- najpierw jest obdarowany miłością, do miłości jest powołany, z miłości jest stworzony)
-człowiek ma najwyższą pozycję w świecie wśród istot stworzonych, a wartość człowieka, którą otrzymał od samego początku potwierdza: 1. Wcielenie Jezusa Chrystusa, 2. Odkupienie i Zmartwychwstanie, które ukazuje cel życia człowieka.
-człowiek jako istota podobna do Boga
-odniesienie człowieka do samego siebie. Człowiek nie może żyć bez miłości, nie jest w stanie zrozumieć samego siebie, jego życie jest pozbawione sensu, jeśli nie objawi się mu miłość, jeśli nie spotka się z miłością, jeśli ją nie dotknie, nie uczyni swoją, jeśli nie znajdzie żywego uczestnictwa. Chrystus odkupiciel człowiek objawia w pełni człowieka samemu człowiekowi. ( Człowiek musi doświadczyć czym jest spotkanie z Jezusem Chrystusem, czyli MIŁOŚCIĄ, jeśli nie przeżyje tego spotkania, nie będzie w stanie zrozumieć swojego człowieczeństwa.) Objawienie się miłości w osobie i spotkanie się z miłością. Człowiek w spotkaniu z Chrystusem odnajduje swoją wielkość, godność i wartość swego człowieczeństwa.
-powołanie człowieka do uczestnictwa w pełni dzieła odkupienia. Ubogacenie człowieka, wywyższanie jego natury i powołanie do tego, że człowiek poprzez dzieło odkupienia staje się dzieckiem Boga. Dar wiary otwiera możliwość poznania, obcowania i bycia z Bogiem w jego miłości.
Stworzenie człowieka upoważnia go do uczestnictwa w pełni życia bożego, stanowi i ukazuje najwyższą wartość i godność człowieka. Bóg nie chce bowiem człowieka jako narzędzie, lecz człowieka jako celu samego w sobie. Bóg chce człowieka dla niego samego, stworzony na obraz Boga, uczestniczy we władzy Boga nad światem. Uczestniczy również w jego stwórczym dziele. Wszystko to, kim człowiek jest (dar od Boga) tzn. że jest to godne szacunku i należy objąć to miłością.
Miłość samego siebie jako fundamentalna akceptacja własnej, ziemskiej egzystencji:
Miłość samego siebie jest afirmacją życia i darem własnej egzystencji. Stanowi fundamentalną akceptację ziemskiej egzystencji, we wszystkich jej elementach. Tę złożoną strukturę łaski, dobro duszy i ciała, miłość wnosi ład, ponieważ nie wszystko z góry jest uporządkowane. Wnosi też jedność, poprzez właściwą hierarchię wartości, bo nie wszystko jest w nas jednakowo ważne. W tym porządkowaniu samego siebie, miłość jest kierowana mądrością wiary i wspierają ją dary ducha świętego.
Potwierdzenie własnej egzystencji jest ukierunkowane ku dojrzałości osobowej, możliwego do osiągnięcia dla danej osoby pełni rozwoju cielesno-duchowego.
Doskonałość moralna:
Zadaniem teologii moralnej, jest określenie i wskazanie właściwych kierunków, oraz odpowiednich środków przyrodzonych i nadprzyrodzonych do osiągnięcia pełni doskonałości moralnej. (doskonałość moralna to świętość)
Proces dojrzewania do moralnej doskonałości, wymaga właściwego klimatu moralnego, który jest zależny od rzeczywistości.
Cele kształtowania doskonałości moralnej:
-kształtowanie własnego człowieczeństwa- odkrywanie prawdy o sobie oraz relacje drugiego człowieka który będzie miał na uwadze dobro. To dobro jest zasługą rodziców na płaszczyźnie ludzkiej, jeśli troszczy się o moje życie, tak samo muszę troszczyć się o drugie życie.
-motywacja odniesienia do Pana Boga- ze względu na nowe przykazania wynika moje dążenie do doskonałości, będę wdzięczny rodzicom. Ze względu na tą motywacje będę okazywać rodzicom wdzięczność i miłość. Bóg jest kolejną motywacją, aby siebie szanować. Przykazanie 4.
-kształtowanie cnót- cnoty ludzkie są postawami, stałymi dyspozycjami, przymiotami umysłu i woli, które regulują czyny człowieka, porządkują jego uczucia i kierują jego postępowaniem zgodnie z wiarą i rozumem. Zapewniają one wartość w prowadzeniu życia moralnie dobrego. Człowiek cnotliwy to ten, który dobrowolnie czyni dobro.
CNOTY:
Wielkoduszność- przez Chrystusa jest ukazane jako powinność, obowiązek realizacji i dopełnienia miary wielkości we własnym działaniu i we własnym wyborze. Jest obowiązkiem człowieka do rozwoju poprzez własne działanie, darów, talentów, które zostały w nim złożone. (przypowieść o talentach, MT 25) Zaniedbanie pracy nad sobą jest czynem moralnie złym.
Pierwszym i podstawowym powołaniem człowieka jest:
-być człowiekiem,
-przykazanie miłości.
Wielkoduszność kieruje dogodnością człowieka, zakłada zdrowy osąd we własnych zdolnościach i właściwościach rozwoju. Ukazuje w człowieku perspektywę i stanowi podstawę wielkości i dojrzałości osoby ludzkiej. Jest przejawem chrześcijańskiej doktryny moralnej.
Wytrwałość w działaniu i cierpliwość w zamierzeniach- wytrwałość ma swoje nadprzyrodzone poparcie w eschatologicznej nadziei i w specjalnym darze ducha świętego. Wytrwałość jest wynikiem i owocem samowychowania. Wytrwałość można określić dwoma synonimami: stałość (niezmienność w dążeniu do dobra, mimo pokusy zniechęcenia) nieugiętość (niezłomność, wskazuje na kontynuowanie własnej rozwoju mimo trudności zewnętrznych)
Elementy wytrwałości:
-zniechęcenie to nieuzasadniona rezygnacja z dobrych czynów pod wpływem napotkanych trudności. Złem moralnym i grzesznym będzie przejaskrawiona stałość (bezmyślny upór).
-zuchwała odwaga, może być niekiedy traktowana jako męstwo. Jest to trzymanie się własnego zdania wbrew miłości. Upór jest zdradą prawdy lub miłości.
Cierpliwość- została ukazana jako przymiot samego Boga, który jest cierpliwy. Człowiek jest zobowiązany do okazywania cierpliwości wobec drugiego człowieka, ale także cierpliwości w rozwoju samego siebie.
Elementy prawdziwego spojrzenia na siebie:
- pokora jest uznaniem przez człowieka swego rzeczywistego stosunku moralnego, przyznanie się do tego, że jest istotą moralnie słabą, oraz przyznanie się w innych, popełnionych złych czynach. Istotnym odniesieniem jest zależność w bycie i działaniu od Boga. Kiedy człowiek patrzy na siebie, to widzi, że w swoim bycie, działaniu, jest zależny od Boga. Istotą pokory jest zdolność i gotowość człowieka do służeniu drugiemu człowiekowi i Bogu.
- umiarkowanie to cnota moralna, która pozwala opanować dążenie do przyjemności i zapewnia równowagę w używaniu dóbr stworzonych, zapewnia zachowanie woli nad popędami i utrzymuje pragnienia w granicach uczciwości.
Wykroczenie przeciwko przykazaniu miłości:
Grzeszne godzenie we własną osobę i przykazanie miłości samego siebie.
Każdy grzech wyrządza szkodę moralną osobie, która go popełnia, np. działaniem sprzecznym z właściwie pojętą miłością siebie. Pierwszym wykroczeniem moralnym, które godzi we własną osobę jest samobójstwo, czyli odebranie sobie życia. Samobójstwo występuje w 2 postaciach:
-bezpośrednie- zachodzi na drodze działań z natury samobójczej, ze swej obiektywnej celowości z racji narzędzi i zewnętrznego aktu skierowania ku bezpośredniemu spowodowaniu śmierci połączonej z intencją odebrania sobie życia przez osobę działającą.
-pośrednie- intencja samobójstwa, ale działanie ma charakter okazyjnie samobójczy, tzw. że skutek- śmierć spowodowana jest przez jakąś przyczynę zewnętrzną, towarzyszącą temu działaniu. Oba czyny łączy intencja. Przyczyny samobójstwa: wpływ otoczenia; chęć zemsty; wyrzuty sumienia; zniechęcenie i odraza do życia; choroba; stany depresyjne; utrata sensu życia.
2. Grzeszna rezygnacja- człowiek świadomie i dobrowolnie rezygnuje z rozwoju samego siebie. Jest to rezygnacja ze świętości, dlatego przybiera charakter zła moralnego.
PYCHA: nieopanowane pragnienie własnego wywyższenia. Nieuporządkowana chęć wypierania się ponad innych i przekreślenie jakichkolwiek zależności od innych. Osoba pyszna przypisuje sobie same cechy dobre, nie potrafi się przyznać do winy, a winę przypisuje komu innemu. Brak prawdziwego spojrzenia na siebie, widzi tylko dobre, albo to co mu się wydaje dobre. Człowiek pyszny stawia się na miejsce Boga. Teologia moralna patrząc na osobę pyszną dostrzega 3 płaszczyzny działania pychy:
zarozumiałość- zbyt wielkie mniemanie o sobie, które przecenia swoje możliwości, a w konsekwencji porywa się takich działań, które są dla niego niedosięgnięcia
niezdrowa ambicja- dotyczy bezpośrednio działania. Człowiek ubiega się o honor z pominięciem właściwej hierarchii wartości. Czyni wszystko żeby zostać dostrzeżonym, uhonorowanym.
próżność- jest niewłaściwym skierowaniem ambicji i rządzy wielkości. Człowiek pragnie zaimponować. Próżność jest szkodliwa.
ROZWÓJ DUCHOWY:
Rozwój duchowy- wewnętrzny dorobek człowiek, w oparciu o czynniki zewnętrzne, dotyczy także własnego wysiłku wychowawczego i samowychowawczego. Stanowi owoc osobistego doświadczenia, wysiłku i doświadczenie innych osób. Obejmuje splot przeżyć i odczuć, które są wynikiem powodzeń i niepowodzeń w działaniu i rozwoju człowieka.
Płaszczyzny rozwoju duchowego:
-rozwój umysłowy (intelektualny)- chodzi o rozwój myślenia refleksyjnego, rozwój stopnia udziału świadomości w działaniu.
-rozwój emocjonalno-wolitywny (emocje, uczucia, wole)
-życie moralne- rozwój systemu wartości, wraz z jego obiektywizacją i stabilnością- kształtowanie sumienia człowieka i rozwój uspołecznienia.
-płaszczyzna potrzeb człowieka i sposób ich zaspokajania- człowiek będzie zaspokajać te potrzeby w oparciu o sumienie i obiektywny system wartości.
-życie religijne- odniesienie do Boga. Rozwój nie przebiega na wszystkich płaszczyznach równomiernie.
Dwustronny charakter rozwoju duchowego:
- z jednej strony połączenie aktywności i działania osoby ludzkiej,
- z drugiej strony jest nastawieniem (bierne) na kontemplacje oraz oddawania się wpływom zewnętrznym.
Wychowanie uczuć: uczucie stanowi energię człowieka, pasję życia. Ukryta w nich energia i siła jest ślepa, dlatego musi być podane interpretowanie rozumu, ponieważ może zrobić szkodę samemu człowiekowi i innym. Do uczuć, które w człowieku najczęściej się ujawniają, przeciwstawić można pary: pożądanie-niechęć; agresja-strach; sympatia-antypatia; zazdrość-lekceważenie. Uczucia są niezależne od woli człowieka, ale może nimi kierować. Uczucia są darem, który człowiek otrzymuje i przenosi ich w świat w postaci predyspozycji, które stanowią niezastąpiony element rozwoju. Nie ma uczuć, które są moralnie dobre lub moralnie złe. Działanie pod wpływem uczuć, podlega ocenie moralnej, natomiast same uczucia- nie.
Godność ludzkiego ciała (cielesność):
Chrześcijaństwo od samego początku ma pozytywne odniesienie do ludzkiego ciała.
-prawda, człowiek został stworzony jako istota cielsno-duchowa.
-Chrystus objawiając się człowiekowi przyjmuje ludzkie ciało i w Chrystusie ludzkie ciało staje się jednością między Bogiem a człowiekiem.
-śmierć Chrystusa – śmierć ludzkiego ciała, zbawienie człowieka dokonuje się w jakimś sensie przez to.
-powołanie człowieka również w rozmiarze cielesnym do zmartwychwstania i życia w wieczności.
-uświęcenie człowieka dokonuje się także w ludzkim ciele i poprzez ludzkie ciało.
Te zasady pokazują nam, że musimy się troszczyć o ciało. Życie ziemskie człowieka, rozwija się w związku z rozwojem jego ciała. Zakłada aktywność, od jakości życia w ciele. Ciało w aspekcie religijnym uczestniczy w życiu człowieka, jest darem, które ma swoje znaczenie egzystencjalne. Ciało nie jest tylko darem, ale i zadaniem, które rodzi szczegółowe powinności i zadania moralne. Powinność moralna- troska o ciało swoje i drugiego człowieka czyli współmałżonka.
Różnica płci na płaszczyźnie psychologicznej, emocjonalnej i duchowej: Różnica ta nie może być zredukowana tylko na płaszczyźnie psychologicznej.
Realizacja popędu płciowego:
3 ogólne zasady etyki seksualnej (Persona Humane):
uznanie suwerenności Boga nad tajemnicą ludzkiego życia i ludzkiej płodności. Bóg jest jedynym autorytetem, który może decydować o ludzkim ciele.
Źródłem ludzkiego życia jest małżeństwo a nie popęd rozdzielony pomiędzy dwoje osobników. Z woli Boga małżeństwo jest nową rzeczywistością, w której mężczyzna i kobieta stają się jednością, która jest powołana do pełnienia misji rodzicielskiej. Źródłem przekazywania życia jest akt małżeński.
Zarówno sam akt stworzenia małżeństwa jak i przeznaczenie do misji rodzicielskiej, jest czymś, co przekracza absolutnie władzę człowieka. Oznacza to, że człowiek popełnia grzech bałwochwalstwa, bo stawia się na miejscu Boga.
Uszczegółowienie Katolickiej Etyki Seksualnej:
Wszelka aktywność seksualna winna być podporządkowana konstytutywnym elementom natury ludzkiej
Aktywność seksualna powinna dokonywać się w ramach dynamicznego procesu tworzenia międzyosobowej więzi, opartej na miłości, która jest wyrazem jako znak wzajemnego oddania się sobie i wzajemnego przyjęcia.
Współżycie cielesne jest godziwe tylko i wyłącznie w ramach trwałej wspólnoty życia mężczyzny i kobiety wyrażonej na zewnątrz wobec społeczności w zawartym związku małżeńskim.
Chrześcijanie powinni wyrażać zgodę zawarcia związku małżeńskiego stosownie do praw Kościoła.
Wszelkie, świadome, dobrowolne i bezpośrednie naruszenie porządku moralnego w dziedzinie seksualnej jest grzechem ciężkim.
Czystość chrześcijańska: rozważany jako istotny element powołania małżeńskiego, oraz jako cnota moralna. Czystość domaga się osiągnięcia panowania nad sobą.
Czystość w sensie teologicznym: stan wolny o grzechu, stan czystości duszy lub serca. Czystość seksualna jest cnotą moralną, a więc sprawnością człowieka do panowania nad swoim popędem seksualnym i dysponowania nim stosownie do powołania i sytuacji integralnego rozwoju całej osoby. Czystość seksualna jest jedną z form wstrzemięźliwości, która jest darem ducha świętego.
Moralny sens czystości: czystość wskazuje nam na wartość drugiej osoby. Postawa czystości opiera się na prawdzie relacji osób odmiennej płci. Jest to również prawda o miłości. Odkrycie prawdy o znaczeniu ciała i seksualności odkrywa nam afirmacji do własnej płci, co mówi nam, że to coś jest pozytywnego, naturalnego i wartościowego.
Relacja czystości do miłości: czystość nie tylko ubogaca człowieka, ale stoi na straży jego godności i duchowności. Czystość ma służyć miłości. Czystość podporządkowuje się miłości i ją wspiera. Czystość służy miłości, dlatego otrzymuje wyższą wartość. Przyjmuje tę wartość i znaczenie, która przynależy miłości, jako najwyższej wśród cnót.
Co oznacza czystość w życiu małżeńskim:
-umiejętność zrezygnowania ze współżycia, nie tylko z mężem, żoną, ale także z osobami trzecimi.
-szanowanie współmałżonka, nie patrzymy na niego w sensie przedmiotowym.
-czystość wskazuje na godność drugiej osoby, jak i również sami siebie.
-czystość w sposób właściwy przygotowuje narzeczonych i małżonków do pełnego daru osoby w miłości.
-czystość sprzyja rozwojowi miłości, chroni ją i umacnia.
-czystość jest dorastaniem do jedności małżeńskiej i przygotowuje do miłości.
WSTRZEMIĘŹLIWOŚĆ: staje się gwarancją ładu i porządku w dziedzinie życia seksualnego.
-wstrzemięźliwość jest konsekwencją czystości,
-wstrzemięźliwość pozwala i zmierza do przeniknięcia rozumu uczuć i popędu,
-w. uczy człowieka panować nad ślepą siłą popędu seksualnego,
-uczy i pomaga zachować duchową wolność i zapewnić może ład w dziedzinie życia erotycznego,
-przez opanowanie pragnień erotycznych broni godności osoby moralnej i jej wolności,
-poddanie się siłom popędu byłoby degradacją człowieka,
-oderwanie popędu seksualnego od zadań człowieka jako osoby i zezwolenie na to by popęd dominował nad człowiekiem zagraża godności człowieka i jego wolności,
-w. zabezpiecza wolność w dziedzinie życia seksualnego, sprawia że człowiek może czuć się panem samego siebie,
-człowiek wstrzemięźliwy okazuje się autonomiczny w swoich poczynaniach, kieruje się przyjętą przez siebie hierarchią wartości,
-w. jako cnota polega na zdolności i kierowania się rozumem i wolą,
-negacja (tłumienie) popędu seksualnego nie ma żadnego związku ze w. i nie jest cnotą, jest jej zaprzeczeniem,
-w. okazuje hierarchie wartości i potrzeb.