Komunikacja z niepełnosprawnymi

1. Nauki zajmujące się komunikacją z niepełnosprawnymi

1. Logopedia ogólna : prowadzi działania praktyczne w ogólnej diagnozie i terapii

2. Surdologopedia : zajmuje się leczeniem i rehabilitacją mowy u osób głuchych lub niedosłyszących.

3. Neurologopedia : zajmuje się diagnozą i terapią osób, które mają zaburzoną mowę

Zaburzenia mowy często przypisane są do pewnych niepełnosprawności.

1. Osoby ze specjalnymi potrzebami komunikacyjnymi :

• Z deprywacjami sensorycznymi

• Z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim

• Z autyzmem

• Z mózgowym porażeniem dziecięcym i schorzeniami w których występuje ograniczenie i / lub rozpad systemu komunikacji ustnej

1. Elementy komunikacji :

• Źródło informacji ( inni człowiek, zjawisko, które obserwujemy)

• Odbiorca informacji

• Nośnik informacji ( mina, gest, dźwięk) może być wadliwy, wtedy komunikacja jest zaburzona

1. Mówienie wymaga opanowania umiejętności :

1. Wypowiadania i różnicowania dźwięków ( fizjologiczne podłoże mowy)

Na fizjologię mówienia składa się :

• Fonacja : kontrolowane przechodzenie powietrza przez krtań

• Artykulacja : skoordynowana praca mięśni gardła, jamy ustnej i twarzy

• Rytm oddechowy : skrócony podczas mówienia wdech, przedłużony wydech

1. Rozumienia słów i układów gramatycznych ( intelektualne podłoże mowy)

Komunikacja niewerbalna :

• Gestykulacja

• Mimika twarzy

• Dotyk i kontakt fizyczny

• Wygląd fizyczny

• Dźwięki para lingwistyczne

• Kanał wokalny

• Kontakt wzrokowy

• Dystans fizyczny między rozmówcami

• Organizacja środowiskowa

1. Przyczyny zaburzeń mowy :

1. Anatomiczne

• Uszkodzenie krtani na skutek zmian zapalnych lub chorobowych

• Uszkodzenie wrodzone lub nabyte aparatu artykulacyjnego ( wada zgryzu ; rozszczepienie wargi / podniebienia)

1. Endogenne ( wewnątrzpochodne)

• Zaburzenia, które powstały w wyniku uszkodzenia struktur korowych mózgowia

• Urazy ; nowotwory ; procesy zapalne

Występują różne zaburzenia o różnym znaczeniu :

• Afazja percepcyjna : dzieci nie rozumieją słów i nie mówią, posługują się gestami

• Afazja nominalna : utrata zdolności nazywania przedmiotów ( często występuje w otępieniu starczym)

• Uszkodzenie struktur obwodowych ( uszkodzenia nerwów aparatu mowy) : mowa niewyraźna i często niezrozumiała.

• Dysfunkcje czynnościowe : jąkanie, afonia, bezgłos ( niemożność wydania głosu)

1. Egzogenne ( środowiskowe)

• Związane są ze środowiskowym wzorcem nabywania mowy ( np. dziecko słyszące, wychowywane przez głuchych rodziców)

1. Komunikacja :

1. Komunikacja wspomagająca ( AAC)

• Wszelkie sposoby jakimi ludzie przekazują sobie informacje, kiedy nie mogą mówić lub mówią niewyraźnie ( gesty, mrugnięcia)

1. Komunikacja alternatywna

• Metoda, która zastępuje mowę np. narysowane symbole :

1. Metody wykorzystujące symbole ( symbole Blissa, piktogramy)

1. Metody wykorzystujące gesty ( język migowy)

2. Metoda łącząca oba rodzaje znaków – Makaton