Prawo pracy i prawo urzędnicze, wykład 1, 25.09.2010
dr Ewa Szuber- Bednarz
Miejsce prawa pracy w systemie prawnym- prawo pracy jest częścią prawa cywilnego.
Geneza-w procesie ewolucji prawa zaczęło wywiązywać się coraz więcej stosunków prawnych pomiędzy dwoma podmiotami.
Źródła prawa:
1)dyrektywa
2)Konstytucja
3)umowy międzynarodowe
4)ustawa-Kodeks Pacy
Zasady prawa pracy [rozdział III KP]:
swobodny wybór rodzaju pracy
obowiązek zgodnego oświadczenia woli:2 podmioty, równorzędne
zasada równego traktowania (art.11.2)-jednakowo traktować pracowników na analogicznych stanowiskach (wykonują takie same obowiązki)
Dyskryminacja- różnicowanie pracowników, którzy znajdują się w obiektywnie identycznej sytuacji. Jakakolwiek dyskryminacja jest niedozwolona.
Dyskryminacja ze względu na:
płeć
wiek
niepełnosprawność
rasę
religię
narodowość
przekonania polityczne
przynależność związkowa
pochodzenie etniczne
wyznanie
orientacja seksualna
rodzaj zatrudnienia
Dyskryminacja bezpośrednia i pośrednia (art. 18.3a.3 i 4)
Dyskryminacja bezpośrednia- dotyczy 1 pracownika. Pracodawca np. z powodu płci, rasy lub narodowości, w porównywalnej sytuacji jednego z pracowników potraktował mniej korzystnie niż innego. Dyskryminacją bezpośrednią jest więc, np. zatrudnianie wyłącznie mężczyzn na kierownicze stanowiska. Aby mówić o dyskryminacji bezpośredniej musimy mieć do czynienia z celowym potraktowaniem przez pracodawcę jednego z pracowników gorzej.
Dyskryminacja pośrednia- dotyczy grupy osób; ma miejsce wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, wprowadziło się warunki krzywdzące jedna grupę ludzi bardziej niż inną. Przez zastosowanie jakiegoś kryterium mogło dojść do wystąpienia niekorzystnej dysproporcji lub niekorzystnej sytuacji w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, awansowania lub dostępności do szkoleń, podnoszących kwalifikacje zawodowe pracowników. Przepisy kodeksu pracy umożliwiają pracodawcy zastosowanie pośredniej dyskryminacji jeżeli jest to uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, a środki służące do osiągnięcia tego celu są właściwe i konieczne. Przykładem może by postanowienie, aby pracownicy byli ogoleni, uzasadnione rodzajem pracy, np. przy przygotowaniu albo podawani jedzenia, jest oczywiste, że posiadanie brody lub wąsów może prowadzić do złamania zasad higieny obowiązujących w zakładzie pracy.
Przejawy dyskryminowania (art.18.3a. §5)- niepożądanie zachowania, których celem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, poniżającej, upokarzającej atmosfery.
Składają się na to elementy werbalne, niewerbalne i fizyczne.
§6- niepożądane zachowania o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem jest naruszenie godności pracownika.
Prawo do godziwego wynagrodzenia- art.13; wg. ustawodawcy godziwe wynagrodzenie jest wynagrodzeniem minimalnym (1312 zł brutto /wrzesień 2010).
Prawo do wypoczynku (art.14):
15 minut na potrzeby higieniczno-sanitarne
11 godzin odpoczynku dobowego
tygodniowy odpoczynek (35 godzin) art. 133
urlop wypoczynkowy 20-26 dni, art.152
Zaspokajanie potrzeb pracowników:art.16- potrzeby bytowe, socjalne i kulturalne.