Tematem naszej prezentacji jest przestępczość wśród nieletnich.

Zacznijmy więc od wyjaśnienia kim jest osoba nieletnia oraz czym jest przestępczość.
Tak wiec :

1. Nieletni w rozumieniu kodeksu karnego – osoby poniżej lat 17 a wśród nich:

- Nieletni niezdolni do ponoszenia winy, a więc do popełnienia przestępstwa, lecz jedynie czynu zabronionego pod groźba kary

- Nieletni, którzy mogą odpowiadać za popełnienie niektórych przestępstw, określonych w kodeksie karnym

2. Nieletni w rozumieniu ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

- Osoby w wieku do lat 18 wykazujące przejawy demoralizacji

- Osoby, które dopuściły się „czynu karalnego” po ukończeniu 13 lat, a nie ukończyły lat 17

- Osoby w wieku do 21 lat, wobec których orzeczono środki wychowawcze lub poprawcze

3. Przestępczość – zabroniony czyn człowieka, społecznie niebezpieczny, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

- Wobec nieletnich nakazuje się stosowanie przepisów kodeksu karnego lub kodeksu wykroczeń, jeśli nie są one sprzeczne z ustawą o postępowaniu w sprawie nieletnich.

- Podstawę działania zawsze powinno stanowić dobro nieletniego.

- Wobec nieletnich przewiduje stosowanie środków wychowawczych czy środków leczniczo - wychowawczych.

- Jednak w pewnych sytuacjach dopuszcza on poniesienia odpowiedzialności karnej przez nieletniego, który ukończył lat 15. Jest to uzależnione od rodzaju popełnionego czynu oraz jego okoliczności. Chodzi tu o ciężkie przestępstwa, co do których można zakładać, że nieletni w wieku 15 lat zdaje sobie sprawę z ich społecznego niebezpieczeństwa.

Art. 4 par. 1 brzmi: „każdy kto stwierdził istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek zawiadomienia o tym rodziców lub opiekunów nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, policji lub innego tożsamego organu”. Z tego wynika, że wymienione zachowania, które mają świadczyć o przejawach demoralizacji nieletniego, winna cechować trwałość i powtarzalność.

Jednak należy zaznaczyć tu, że zdaniem kryminologów, nawet popełnienie przez nieletniego czynu karalnego nie musi świadczyć o jego demoralizacji. Ustalenie takie jest dopuszczalne dopiero po wyjaśnieniu, o jaki czyn chodzi oraz w jakich okolicznościach został popełniony.

Przyczyny przestępczości nieletnich:

Przestępczość nieletnich jest wypadkową wielu czynników, takich jak:

· kryzysu

w rodzinie (rozluźnienie więzi rodzinnych, niewydolność wychowawcza, niekorzystne

wzorce osobowe – alkoholizm, narkomania)

· niepowodzeń

szkolnych (brak zainteresowań i miejsc do ich rozwijania, zagospodarowania

wolnego czasu)

· zagrożeń

wynikających z alkoholizmu, narkomanii, przynależności do nieformalnych grup

młodzieżowych

Elementy determinujące przestępczość nieletnich:

- chęć zdobycia pieniędzy lub innych korzyści materialnych

- zaimponowanie innym

- namowa kolegów lub dorosłych osób

- chęć przebywania i realizowania się w grupach nieformalnych

- powielanie wzorców i zachowań, mających swoje źródło w domu rodzinnym, bądź lansowanych w środkach masowego przekazu, scen przemocy, okrucieństwa, agresji, gwałtu

- poczucie bezkarności za wcześniejsze czyny oraz poszukiwanie akceptacji, nie mogących znaleźć oparcia i poczucia bezpieczeństwa wśród rodziców lub opiekunów.

Proces tzw. wykolejenia się młodych osób

-zaczyna się zazwyczaj od drobnych, negatywnych społecznie zachowań, na które zwykle się nie reaguje, uważając za zbyt mało istotne. Przestępczość nieletnich koncentruje się przede wszystkim w miastach, szczególnie w dużych aglomeracjach, na ulicach, blokowiskach, klubach czy w okolicach dworów i przystanków komunikacji miejskiej.

- Negatywne działania wśród młodych ludzi ulegają ciągłej ewolucji. Pojawianie się nowych rodzajów przestępstw jest wynikiem ogólnych przemian społecznych, warunków życia, preferencji i dążeń ludzkich, zmian w wartościowaniu stylu życia i rzeczy materialnych. Zmienia się zapotrzebowanie na określone przedmioty i ich odstępność, zmieniają się sposoby.

Przestępczość nieletnich to w głównej mierze czyny mające bezpośredni wpływ na tzw. poczucie bezpieczeństwa zwykłego mieszkańca.

Struktura przestępczości nieletnich kształtowała się, bowiem w ten sposób, że czyny z 5 kategorii tj.

- kradzież cudzej rzeczy,

- kradzież z włamaniem,

- przestępstwa rozbójnicze,

- bójka, pobicie,

- przestępstwa narkotykowe,

stanowiły do 80% w całej przestępczości nieletnich

- Sposób popełniania czynów w tych kategoriach przez osoby nieletnie cechuje „duża spektakularność”, są to często działania wręcz na pokaz, w sposób jawny na oczach innych uczestników, nacechowany swego rodzaju zuchwałością,

- Nieletni często nie kryją się z tą działalnością, wręcz chwalą się swoimi wyczynami przed rówieśnikami oraz lokalnymi społecznościami

Według badań i doświadczenia wejście osób nieletnich na drogę przestępczości pozostawia trwałe zmiany osobowości bardzo trudne do naprawy w wieku dojrzałym.
Zjawisko przestępczości nieletnich jest bardzo szkodliwe z punktu widzenia interesu społecznego.

Zdarzenia przestępcze będące udziałem osób nieletnich w dużym stopniu nacechowane są elementami agresji tak fizycznej jak i psychicznej.

Szacunkowe dane wskazują, że w ogólnej liczbie przestępstw popełnionych przez nieletnich przestępstwa, w których stwierdzono agresję psychiczną bądź fizyczną stanowiły do 60% w całej przestępczości nieletnich.

Chodzi głównie o zdarzenia z kategorii:

- przestępstwa rozbójnicze,

- bójka, pobicie,

- groźby karalne,

- naruszenie nietykalności cielesnej itp.

Zjawiskiem zauważalnym jest również niewspółmierność zachowań agresywnych ze strony nieletnich do sytuacji, w których się ci nieletni znajdują.

Przestępczość nieletnich cechuje seryjność, tzn. nieletni popełniając przestępstwo i nie ponosząc za nie konsekwencji, bo nie zostało ono wykryte kontynuuje przestępcze działania z reguły do czasu “sprawy na policji”.

Świadczy o tym m.in. to, że ilość spraw przekazanych do sądów rodzinnych zawsze jest od 3 do 5 razy mniejsza niż ilość udowodnionych nieletnim czynów karalnych. Co roku jak wynika ze szczegółowych analiz, policja prowadziła szereg spraw wobec nieletnich, którym zarzucano popełnienie od kilku do kilkudziesięciu przestępstw. Brak reakcji ze strony osób dorosłych na zachowania nieletniego będące przestępstwem często skutkują tym, że dochodzi do popełnienia kolejnych przestępstw przez nieletniego. Zasadą jest również to, że zwiększa się częstotliwość popełniania czynów oraz ich tzw. ciężar gatunkowy.

Od wielu lat odnotowuje się stały wzrost przestępczości wśród nieletnich. Zwiększa się zarówno ilość sprawców, jak i liczba popełnionych przez nich czynów karalnych. Niepokojącym zjawiskiem jest tendencja wzrostowa nieletnich sprawców, popełniających czyny o największym ciężarze gatunkowym, niebezpieczne dla życia lub zdrowia ludzkiego, a mianowicie:

- uszkodzenie ciała

- bójki i pobicia

- zgwałcenia

- kradzieże i wymuszenia rozbójnicze.

Ze zjawiskiem seryjności wiąże się również zagadnienie działania w warunkach recydywy tzn. pewnej liczby nieletnich, którzy z popełniania przestępstw uczynili sobie styl życia. Często są to nieletni, wobec których sąd stosuje środki izolacyjne. Nieletnich tych cechuje bardzo wysoki stopień demoralizacji. Systematycznie od 1999 roku rośnie liczba nieletnich, którym udowodniono popełnienie przestępstwa z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Narkotyki często występują w tle innych przestępstw popełnianych przez osoby nieletnie, bądź zachowań wskazujących na postępującą demoralizację:

- popełnianie innych przestępstw w celu zdobycia środków finansowych na narkotyki,

- popełnianie przestępstw pod wpływem narkotyków,

- popełnianie przestępstw “dyscyplinujących” - pobicia, groźby karalne, zmuszanie do określonego zachowania,

- kreowanie swoistej “mody na narkotyki” przez środowiska młodzieżowe np. środowisko szkoły, środowisko placówki wychowawczej, środowisko osiedlowe.

„Przestrzeń szkoły” stanowi obszar intensywnego zainteresowania osób rozprowadzających narkotyki i to na tym poziomie rozpoczyna się często tworzenie swoistego łańcuszka powiązań, zależności i powinności na linii dealer-klient. Często również mamy do czynienia z prawidłowością, że klient staje się dealerem. Niepokojącym zjawiskiem w obrębie zjawiska przestępczości nieletnich jest rosnący udział w zdarzeniach wyczerpujących znamiona przestępstwa bądź wykroczenia osób, które nie ukończyły lat 13 - małoletnich, oraz obniżanie się wieku “inicjacji przestępczej”.

Co drugie przestępstwo nieletnich popełniane jest w szkole!

Coraz częściej zauważa się działanie grup przestępczych.
Tworzone są one na bazie znajomości ze szkoły, podwórka i ulic lub jak zanotowano w ostatnim okresie czasu z ośrodków resocjalizacji. Członkowie grup mają przeświadczenie o niekaralności swoich postępków, co sprzyja rozładowaniu zahamowań i oporów, ułatwiając przez to wystąpienie zachowań agresywnych.
W nieformalnych grupach przestępczych nieletni dowiadują się, że życie może być ciągłą zabawą, bez problemów i jak łatwo można zdobyć środki na własne przyjemności. W grupie takiej dziecko czuje się pewnie, gdyż jest akceptowane bez zastrzeżeń, gdy w tym samym czasie rodzice mogą mu robić wiele uwag, mieć wiele zastrzeżeń, stwierdzać i wskazywać tylko na to, co jest złe, bez próby zrozumienia problemów dziecka i ich rozwiązania.

Przestępstwa seksualne nieletnich:

W ciągu ostatnich dziesięciu lat udział nieletnich wśród sprawców przestępstw seksualnych zwiększył się prawie dwukrotnie! Co piąty gwałt ujawniony w 2010 roku, to czyn popełniony przez nastolatka.

W 2000 roku wśród sprawców przestępstw seksualnych było 534 nieletnich (11,9% wszystkich sprawców), a w 2010 roku - 1034, czyli 21,1%. Oznacza to prawie dwukrotny wzrost! W 2000 roku nieletni byli sprawcami co dwunastego zgwałcenia, a w roku 2010 - już co piątego.

Polskę zalewa fala przestępstw popełnionych przez nieletnich.

- Z danych statystycznych wynika, że co dwudzieste przestępstwo w Polsce popełnia osoba nieletnia; ponad 6 proc. z nich nie ukończyło 13 lat .

- Wynika z nich również, że tylko do 20 kwietnia 2010 roku nieletni popełnili już ponad 40 tys. przestępstw. To połowa przestępstw z całego ubiegłego roku!

- Z 700 sprawców gwałtów, prawie połowę stanowią mężczyźni poniżej 17. roku życia.

- Nieletni biorą też udział w co trzeciej bójce i pobiciu.

Przestępczość nieletnich w latach 1990 – 2011

TABELA!!

Przestępczości nieletnich nie da się wyeliminować całkowicie, ale można i trzeba ją ograniczać. Dotyczy to także dzieci, które nie ukończyły 13 lat.

Z danych wynika, ze nieletni w tej kategorii wiekowej dokonują takich samych czynów karalnych, jak ich starsi koledzy. Charakterystyczne jest równie to, ze przy wybranym spadku liczby czynów wzrosła liczba sprawców.

W większości województw, podobnie jak w skali całego kraju odnotowano spadek liczby czynów karalnych popełnionych przez nieletnich, a największy w województwach lubelskim (o 34,7%) i podlaskim (o 31,6%). Przestępczość nieletnich wzrosła natomiast w województwach podkarpackim (o 9,9%), warmińsko–mazurskim (o 9,6%), wielkopolskim (o 11,1%) oraz na terenie działania Komendy Stołecznej Policji (o 7,2%).

- W marcu w śródmiejskim gimnazjum w Łodzi 16-letni uczeń napadł w czasie przerwy na młodszego o trzy lata kolegę. Zaatakowany chłopak, padając, uderzył głową o ścianę i stracił przytomność. Został odwieziony karetką do szpitala.

- Kilka tygodni później policjanci z Pabianic zatrzymali trzech nastoletnich pseudokibiców jednego z łódzkich klubów piłkarskich w wieku 15-16 lat, którzy pobili przed budynkiem szkoły 16-latka. Poturbowany chłopak trafił do szpitala.

- W kwietniu dwóch 16-latków pobiło 5-latka wracającego z rekolekcji w łódzkim kościele. Chłopak trafił do szpitala z urazem głowy.

13-latek zabił własną matkę! Wcześniej próbował ją zgwałcić?

13-latek z Osage w stanie Iowa (USA) z zimną krwią zastrzelił matkę. Prokuratura wciąż szuka motywów przestępstwa. W trakcie śledztwa wyszło na jaw, że przed zabójstwem chłopak najprawdopodobniej próbował zgwałcić kobietę.

Osage, niewielka, licząca około 3.5 tys. mieszkańców miejscowość, położona w północnej części stanu Iowa jest wstrząśnięta. Nie tyko dlatego, że zabójstwo, którego dopuścił się Noah Crooks, uczeń ósmej klasy gimnazjum, to pierwsze morderstwo w mieście od 1898 roku. Wstrząsające są przede wszystkim wychodzące wciąż na jaw okoliczności tej sprawy, które spokojnym mieszkańcom typowej dla amerykańskiej prowincji miejscowości, nie mieszczą się w głowach. Gretchen Crooks, 37-letnią zabitą kobietę, znało i szanowało wiele osób. Po ukończeniu Uniwersytetu Iowa pracowała jako pielęgniarka w szpitalu w Mason City. Zawsze pomocna dla pacjentów i uśmiechnięta. W chwili śmierci robiła magisterium. Była dumna z rodziny i dwóch synów. O tym, który ostatecznie pozbawił ją życia często wspominała na swojej stronie, na Facebooku.
W 2010 roku, chwaliła się na przykład, że dostał stypendium uniwersyteckie, by uczyć się języka chińskiego. „Jestem taka dumna” – napisała wtedy Gretchen. Pod spodem zaś zachęcała: 'Click "like" if you love your son!' (kliknij ‘lubię’ jeśli kochasz swojego syna). Dlaczego zginęła? To wciąż jest przedmiotem śledztwa. Na razie znane publicznie są tylko nagie fakty.
Kiedy Noah Crooks zadzwonił na numer interwencyjny 911, był wyjątkowo opanowany. Nie krzyczał, nie histeryzował. Spokojnym głosem powiadomił, że właśnie zabił matkę. Przybyła na miejsce policja znalazła kobietę leżącą na podłodze w ich domu. Miała wiele śladów po kulach, wystrzelonych z posiadanej przez rodzinę broni myśliwskiej. 13-latka, który nie wyjaśnił motywów swego działania, aresztowano.

14-letni miłośnik horrorów i seriali zabił młotkiem matkę!

Brytyjski sąd skazał 15-latka na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zabójstwo. Chłopak zabił młotkiem swoją matkę - informuje brytyjski "The Guardian". W chwili popełnienia zbrodni Daniel Bartlam miał 14 lat. Po domowej kłótni zadał matce siedem ciosów młotkiem w twarz i głowę. Następnie podpalił zwłoki i uciekł. Chłopak twierdził, że za zbrodnią stoi intruz, który wdarł się do domu. Śledczy nie uwierzyli w tę wersję. W komputerze 14-latka eksperci odtworzyli skasowane opowiadanie, w którym główny bohater dokładnie w ten sam sposób morduje matkę. Policja jest przekonana, że inspiracją do popełnienia zbrodni był jeden z odcinków popularnej brytyjskiej opery mydlanej "Coronation Street". Jeden z bohaterów zabija w nim młotkiem swoją żonę.
- Poziom przemocy, sposób zaplanowania zbrodni i zakres kłamstw tego chłopaka były szokujące - powiedziała inspektor Kate Meynall, która prowadziła śledztwo w tej sprawie. Dodała, że Jacqueline Bartlam była uważana za ciepłą kobietę i kochającą matkę, a motyw tej zbrodni nie jest znany. - Być może Daniel kiedyś wyzna, dlaczego to zrobił - zaznaczyła policjantka, cytowana przez "The Guardian".
Ława przysięgłych w Nottingham w lutym uznała, że Bartlam, który od 8. roku życia namiętnie oglądał horrory, jest winny zabójstwa.
Do sądu należało określenie wymiaru kary. Chłopaka skazano na dożywocie z możliwością wcześniejszego zwolnienia po minimum 16 latach spędzonych za kratami.

Do tej 16-latki przychodzili chłopcy spragnieni "zabawy"

16-latka z Lubniewic (woj. lubuskie) usłyszała 16 zarzutów dotyczących udzielania narkotyków. Młoda dziewczyna przyznała się do winy. Zajmie się nią sąd dla nieletnich.

Policjanci z Wydziału Kryminalnego KPP w Sulęcinie zatrzymali kolejnego dilera narkotyków. Przeważnie zajmują się tym młodzi mężczyźni, ale tym razem chodziło o nieletnią dziewczyną. 16-latka handlowała marihuaną na niewielką skalę od stycznia 2011 roku. Jak policzyli mundurowi, mogła zarobić w tym czasie około 1800 złotych. Towar sprzedawała młodszym i starszym kolegom w wieku od 15 do 26 lat.

Dziewczyna przyznała się do winy. Zajmie się nią teraz Sąd Rodzinny i Nieletnich w Sulęcinie, który zadecyduje o dalszym losie 16-latki.

Rozrabiają od małego…

Pierwszych czynów zabronionych Andrzej dopuścił się w wieku 13 lat. Czynów zabronionych, bo zgodnie z kodeksem karnym nieletni przestępstw nie popełniają. Ukradł wówczas koledze ze szkoły telefon komórkowy, który potem wymienił na odtwarzacz MP3. Wpadł po kilku dniach. Pochwalił się na przerwie tym co zrobił innemu koledze, ten chlapnął o tym komuś innemu i na lekcję matematyki weszła pani dyrektor, która zabrała Andrzeja do gabinetu. Sprawa na policję nie trafiła tylko dlatego, bo poprosiła o to jego mama. W związku z tym, że telefon po kilku dniach trafił w ręce właściciela, rodzice okradzionego chłopca poszli na to i wszystko rozeszło się po kościach.

- Nie wiem, dlaczego to zrobiłem – przyznaje dziś Andrzej. – Chyba tak z nudów.

Potem Andrzej zaczął okradać piwnice, z których wynosił m.in. rowery, składowane tam narzędzia, a nawet ... słoiki z przetworami. Kiedy został zatrzymany, przyznał się też do kradzieży sklepowych. Wynosił słodycze, napoje itp.

Za swoje czyny chłopak stanął przed sądem dla nieletnich i dostał dozór kuratora.

… okradają nawet rodzinę…

Niedawno policjanci zatrzymali czternastolatka z Ozimka, który okradł ojca. Przez pół roku wyniósł z domu 40 tysięcy złotych.

Trzynastoletnia mieszkanka Opola też postanowiła okradać rodziców. Przez trzy miesiące zabrała im 8 tysięcy złotych.

Natomiast brzescy policjanci nie zapomną nigdy zdarzenia z września ubiegłego roku. Trzech nastolatków raniło nożem 9-latka i zabrali mu... warte złotówkę żelki.

…również zabiją…

Pod koniec października 2011 roku na ul. 1 Maja w Opolu 17-latek (znany zresztą dobrze policji) pchnął nożem niekaranego nigdy 25-latka. Mężczyzna przeszedł jeszcze kilkaset metrów i przewrócił się pod jednym z bloków. Rano znalazł go przypadkowy przechodzień. Początkowo sądził, że to jakiś pijak nie dotarł do domu i zasnął na trawniku. Zadzwonił po pogotowie. Po kilku minutach karetka była już na miejscu. Ratownicy rozpoczęli reanimację. I wtedy dostrzegli na ciele mężczyzny trzy rany od noża. Jeszcze tego samego dnia kryminalni zatrzymali podejrzanego o dokonanie zabójstwa. To 17-letni mieszkaniec Opola, wielokrotnie karany za kradzieże, włamania i rozboje. Pierwszy raz w konflikt z prawem wszedł, gdy miał... 14 lat.

Nieletni przestępca, taki mały, taki zły.

Lepiej wychowywać, niż karać.

Według badań aż 95 procent chłopców i 75 procent dziewcząt w wieku od 14 do 17 lat popełniło czyn zabroniony, czyli coś kiedyś ukradło, pobiło się z rówieśnikiem, eksperymentowało z narkotykami itp.

Młody człowiek dorasta, wchodzi w nieformalną grupę, chce się dopasować do jej członków, pokazać, że nie jest gorszy i robi to, co reszta. Do tego naogląda się filmów akcji i chce być taki jak ich bohaterowie.

Większość z nich z wiekiem mądrzeje i nie wchodzi w konflikt z prawem. Młody człowiek idzie do liceum, na studia, tam dorośleje i nie w głowie mu takie rzeczy.

Młody człowiek, który nie może zaimponować rówieśnikom dobrymi stopniami, osiągnięciami w sporcie, czy np. grą na gitarze, próbuje zwrócić na siebie uwagę tym, że został zatrzymany przez policję.

To o nim mówi się potem w całej szkole i na podwórku. Staje się bohaterem dla rówieśników .

Dlatego młodzież należy przede wszystkim wychowywać, a nie karać. Dużo do zrobienia mają tu rodzice i szkoła.

Zdaniem policji, przestępcy są coraz młodsi i coraz bardziej śmiali

Częstochowska policja zamierza przenieść na rodzimy grunt amerykańskie sposoby walki z przestępczością nieletnich. Nowy Jork prowadził tę walkę pod hasłem ?Dziś wybita szyba, jutro wybite zęby". Skutek był widoczny po dziesięciu latach.

Nie możemy zaadaptować wszystkich amerykańskich wzorców - choćby ze względu na nieporównywalnie mniejsze finanse - ale już widać pierwsze jaskółki zmian. W 2004 roku w Sekcji Prewencji Komendy Miejskiej Policji powołano referat ds. nieletnich i patologii, by koordynował, nadzorował i kontrolował działania związane z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości nieletnich. - Wcześniej tego nie było. W jednej komórce skupiono całą pracę związaną z odnajdywaniem nieletnich sprawców czynów karalnych, a także działalnością prewencyjną. Skutek to większa niż do tej pory wykrywalność. Popełnianych czynów karalnych statystycznie nie przybywa, ale zmienia się ich ciężar gatunkowy, obniża się też wiek sprawców - mówi nadkom. Joanna Lazar, rzeczniczka częstochowskiej policji.
Potwierdzają to funkcjonariusze operacyjni: - Coraz więcej nieletnich zaczyna zajmować się narkotykami i śmielej wkracza na drogę przestępstw do tej pory "zastrzeżonych" dla dorosłych. Młodzi przestępcy są coraz bardziej brutalni, coraz częściej działają w zorganizowanej grupie. Wiele ich czynów wynika z chęci zaimponowania tej grupie czy sprawdzenia się przed nią.