Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy

Wydział Nauk o Zdrowiu i Kulturze Fizycznej

Kierunek: Ratownictwo Medyczne

Studia stacjonarne

Nr Albumu: 33241

Szymon Taurel

Wypalenie zawodowe

Rok akademicki: 2012/2013

Spis treści:

1.Pojęcie wypalenia zawodowego.

2. Symptomy syndromu wypalenia zawodowego.

3. Jak zapobiegać syndromowi wypalenia zawodowego?

4. Zapobieganie występowania Syndromu wypalenia Zawodowego ze strony pracodawcy.

5.Podsumowanie i wnioski dotyczące Syndromu Wypalenia Zawodowego.

Pojęcie wypalenia zawodowego.

Wypalenie zawodowe jest to zespół objawów psychicznych i fizycznych które powstają w wyniku przeciążenia emocjonalnego oraz fizycznego, powodowane przez stres w miejscu pracy ludzi objętych tym syndromem. Na syndrom wypalenia zawodowego narażeni są osoby których praca wymaga dużych kontaktów interpersonalnych z ich klientami, pacjentami czy społeczeństwem. Na ryzyko wypalenia zawodowego narażonych jest wiele zawodów a wśród nich najczęstszymi są zawody medyczne, służby mundurowe, nauczyciele, sprzedawcy i pracownicy sklepów, pracownicy różnych instytucji państwowych itp. Syndrom wypalenia zawodowego jest to coraz częstsze zjawisko ponieważ wpływa na nie podniesienie poziomu stresu spowodowanym niepewności posiadania pracy w dłuższym okresie czasu, wpływa na to polityka finansowa pracodawców którzy mają za cel coraz większe zyski kosztem pracowników np. w danej chwili pracownik jest niepotrzebny w zakładzie więc można go zwolnić, a jak będzie potrzebny to zatrudni się kogoś innego. A wśród pracowników na zwiększenie syndromu wypalenia zawodowego wpływa chęć zwiększenia zysków a nie skoncentrowanie się na pozytywnych wartościach jakie może nieść praca zawodowa. Syndrom wypalenia zawodowego został opisany po raz pierwszy w 1974 roku przez niemieckiego psychologa Huberta J. Freudenbergera, którego praca była przełomem w tej dziedzinie psychologii. Wypaleniu zawodowemu często towarzyszy amersja oraz myśli i zachowania ucieczkowe. „Wypalenie jest rezultatem długotrwałego lub powtarzającego się obciążenia w wyniku długoletniej intensywnej pracy dla innych ludzi […]. Wypalenie jest bolesnym uświadomieniem sobie [przez osoby pomagające], że nie są w stanie już więcej pomóc tym ludziom, że nie mogą dać im więcej i już całkowicie zużyły swoje siły…” (Aronson, 1985)

Symptomy Syndromu wypalenia Zawodowego.

Według Chernissa (Fengler, 2000) symptomami wypalenia zawodowego są:

1. Uczucie zawodu wobec samego siebie.

2. Złość i niechęć wykonywania pracy.

3. Poczucie winy, że wszystko co złe się dzieje zrobiliśmy to my.

4. Brak odwagi w podejmowaniu decyzji związanych z pracą i obojętność.

5. Negatywne myślenie, izolowanie się od współpracowników i wycofywanie się.

6. Codzienne uczucie zmęczenia i wyczerpania.

7. Chęć by czas w pracy jak najszybciej mijał.

8. Uczucie kompletnego wyczerpania fizycznego i psychicznego po pracy.

9. Coraz gorsze stosunki z klientami nawet ze stałymi, oraz zmiany terminów spotkań z nimi.

10. Niechęć do rozmów telefonicznych z klientami oraz ich wizyt.

11. Niemożność do skoncentrowania się na kliencie i wysłuchaniu go oraz pomocy klientowi.

12. Zaburzenia ze strony układu oddechowego i krwionośnego.

13. Zaburzenia ze strony układu nerwowego np. zaburzenia snu.

14. Częste choroby, zaburzenia ze strony układu odpornościowego.

15. Cyniczna postawa wobec swoich klientów.

16. Problemy rodzinne i małżeńskie, częste rozwody i kłótnie.

17. Nieufność wobec innych ludzi nawet rodziny i bliskich.

18. Częste nieobecności w miejscu pracy.

19. Nieustępliwość w myśleniu i niechęć do zmian.

Jak zapobiegać Syndromowi Wypalenia Zawodowego?

By uniknąć syndromu wypalenia zawodowego w wymiarze psychicznym, należy często upewniać się że praca którą człowiek wykonuje nadal jest ciekawa i sprawia dużą przyjemność jak to przeważnie jest podczas jej rozpoczęcia. Trzeba mieć na uwadze, że zasoby energii psychicznej są ograniczone i nie można dopuścić do ich wyczerpania. Działania mające na celu zapobieganie syndromowi wypalenia zawodowego są bardzo proste do zrealizowania. Bardzo ważna jest świadoma postawa, że zagrożenia ze strony syndromu istnieją. Każdy człowiek posiada potencjał i możliwość budowania efektywnego programu zapobieganiu powstania wypalenia zawodowego. Ogromne znaczenie ma w tym wypadku nasze hobby które cały czas uprawiamy, czy też spoty i inne zajęcia które nas relaksują takie jak wakacje w ulubionym miejscu czy też możliwość spędzenia czasu na uprawianiu ulubionego sportu czy też swojego hobby. Równie dobre efekty może przynieść szanowanie swojej osoby, oraz mieszcząca się w granicach zdrowego rozsądku troska o samego siebie.

Istnieją również inne sytuacje które pomagają przeciwdziałać syndromowi wypalenia zawodowego, a są nimi:

1. Wyznaczenie sobie jasnych celów dotyczących pracy.

2. Po intensywnej pracy, należy zapewnić sobie równie intensywny odpoczynek w formie dającej nam najwięcej sił i relaksu.

3. Zapewnianie sobie chwil relaksu w przypadkach intensywnej pracy z innymi ludźmi.

4. Mniejsze osobiste przywiązanie do pracy i spraw z nią związanych.

5. Dbanie o siebie, ponieważ to człowiek jest najcenniejszym narzędziem używanym w pracy, i to jego potencjał nie może źle wykorzystany.

5. Równe szanse na rozwój zawodowy w każdej firmie.

6. Jasne zadanie dotyczące rozwoju zawodowego.

7.Myślenie o pozytywnych aspektach pracy.

8. Zmiana techniki wykonywania pracy, by zapobiegać monotonności.

9. Dostarczanie organizmowi dużo aktywności fizycznej, zwłaszcza w pracy siedzącej.

W sytuacji gdy zaczynają pojawiać się objawy syndromu wypalenia zawodowego, możemy reagować na wiele różnych sposobów. Kiedy człowiek nie podejmie żadnych działań, może to skończyć się dla niego poważnymi zmianami w psychice. Inni podejmują szereg bardzo szybkich zmian, decydując się nawet na zmianę miejsca pracy czy zawodu. Najlepiej z wypaleniem zawodowym walczyć przez znalezienie osobistej siły, która może pomóc w przezwyciężaniu własnych słabości i może okazać się bardzo pomocna przy wyjściu z dołka psychicznego. Poszukiwanie osobistej siły może okazać się dobrą okazją do przeanalizowania własnego stylu życia i znalezienia dla siebie sposobu radzenia sobie z problemami ycia codziennego.

Zapobieganie występowania Syndromu wypalenia Zawodowego ze strony pracodawcy.

Pracodawca powinien tak organizować obowiązki swoim pracownikom by nie dopuszczać do wykonywania kilku zadań przez jednego pracownika w tym samym czasie. Pracodawca powinien mieć na uwadze że duże znaczenie ma taż całkowite odseparowanie od pracy w wolnym czasie i pracownik w domu powinien w tym przypadku zajmować się tylko rodziną i swoim relaksem i hobby, ponieważ to pozwoli na skuteczne unikniecie przeciążenia obowiązkami i odpowiedzialnością.

Pracodawca może stosować środki zapobiegawcze w postaci:

1. Powierzanie zadań pracownikowi adekwatnych do ich wykształcenia i możliwości.

2. Subiektywne i konstruktywne ocenianie pracy zatrudnionych osób.

3. prowadzenie kursów doszkalających i stwarzanie możliwości rozwoju każdemu pracownikowi.

4. Wypłacanie pracownikom pensji adekwatnej do ich obowiązków i zaangażowania.

5. Kultura organizacji pracy, stwarzanie pozytywnych relacji interpersonalnych miedzi pracownikami a szefem, oraz między samymi pracownikami.

6. Przeprowadzanie szkoleń i treningów z zakresu różnych dziedzin psychologii takich jak: komunikacja, rozwiązywanie konfliktów oraz skutecznego sposobu radzenia sobie ze stresem i sytuacjami stresogennymi.

Podsumowanie i wnioski dotyczące Syndromu Wypalenia Zawodowego.

Syndrom wypalenia zawodowego jest czynnikiem powodującym ogromne straty, wśród pracowników wszystkich szczebli wszelakich instytucji. Syndromowi wypalenia zawodowego trzeba zapobiegać by unikać strat personalnych w przyszłości. Wypaleniu zawodowemu trzeba przeciwdziałać w pełnym wymiarze, razem z pracodawcą. Przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu towarzyszyć musi chęć ze strony pracownika i pracodawcy. Syndrom jest szczególnie niebezpieczny dla ludzi którzy długo pracują w swoim zawodzie. Wśród narażonych znajdują się także ludzie którzy podjęli pracę z bardzo dobrym nastawieniem. Trzeba jak najlepiej zapobiegać syndromowi co powinno być konsultowane razem z psychologami i psychiatrami. W związku ze szkodami jakie wywołuje syndrom wypalenia zawodowego powinny być robione coraz lepsze programy przeciwdziałania i naprawiania szkód wyrządzonych właśnie przez ten syndrom.

Bibliografia:

- Aronson, E. (1995). Człowiek, istota społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

- Fengler, J. (2001). Pomaganie męczy. Gdańsk: GWP

- Sęk, H. (2004). Wypalenie zawodowe: przyczyny i zapobieganie. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN

- Terelak, J. (2001). Psychologia stresu. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.