Środki znieczulenia ogólnego
Kontrolowane, odwracalne, czasowe i całkowite zniesienie bólu, świadomości i odruchów obronnych osoby znieczulanej. Znieczulenie ogólne polega na okresowym zahamowaniu czynności OUN przy jednoczesnym utrzymaniu funkcji ośrodków podtrzymujących życie.
Na znieczulenie ogólne składają się:
Hipnoza – utrata świadomości
Amnezja – utrata pamięci
Analgezja – całkowite zniesienie bólu Anestezja
Arefleksja – utrata odruchów nerwowych
Miorelaksacja – utrata napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych
Etapy (okresy) znieczulenia ogólnego:
Premedykacja – faza wstępna przygotowania pacjentów do operacji, polega na podawaniu pewnej grupy leków ułatwiającej przeprowadzenie zabiegu operacyjnego, w celu:
Uspokojenia chorego
Zniesienia niepokoju
Zmniejszenia ilości wydzieliny w drogach oddechowych
Zniesienia niekorzystnych odruchów ze strony układu krążenia i nie tylko
Leki stosowane w premedykacji:
Uspokajające, p/lękowe, nasenne
Cholino lityczne – w celu zmniejszenia ilości wydzieliny oskrzelowej: Atropina i Skopolamina
p/bólowe – opioidy: morfina, fentanyl; ibuprofen, Diklofenak
p/wymiotne i neuroleptyczne
inne leki – ranigast (w celu zmiany kwasowości żołądka, aby nie doszło do refluksu – u chorych z podejrzeniem pełnego żołądka podaje się leki neutralizujące kwas solny /antiacida/), metoklopramid (w celu wzmocnienia motoryki przewodu pokarmowego, aby dotrawić resztki pokarmu znajdujące się w żołądku i jelitach i aby pacjent był podatniejszy na lewatywę, a także by motoryka przewodu pokarmowego nie osłabła
Neuroleptanalgezja (NLA) – to metoda stosowana w celu uzyskania za jednym podaniem efektu analgezji, neurolepsji (zniesienie lęku) i miorelaksacji
Indukcja znieczulenia ogólnego – wprowadzenie do znieczulenia ogólnego – jest to okres od rozpoczęcia podawania anestetyku (główny lek znieczulający) do znieczulenia pacjenta. Wyróżnia się cztery rodzaje indukcji: wziewna, dożylna, domięśniowa i doodbytnicza. Istnieje też indukcja mieszana – podawanie kilku anestetyków różnymi drogami podania (zależy od stanu pacjenta).
Kondukcja – podtrzymanie znieczulenia ogólnego, polega na podawaniu kolejnych dawek środków znieczulających, leków p/bólowych i miorelaksacyjnych – rozluźniających, tak aby pacjent pozostał w stanie znieczulenia przez wymagany danym zabiegiem okres
Wybudzanie – zakończenie znieczulenia, przebiega bez ingerencji lekarza lub dzięki zastosowaniu substancji będących odtrutką wobec zastosowanych wcześniej anestetyków
Działanie f-logiczne wziewnych anestetyków z podziałem na układy w ciele człowieka
Działanie na OUN
Wpływ na zużycie tlenu, głównie przez mózg, obroną przed niedotlenieniem jest sen – wyłączenie kojarzenia
Wpływ na wytwarzanie i wchłanianie płynu mózgowo – rdzeniowego oraz jego ciśnienie
Na układ oddechowy
Upośledzają oddychanie aż do całkowitego wyłączenia fukcji oddechowej
Hamują również ruchy rzęsek w oskrzelach, co może doprowadzić do pooperacyjnego zapalenia płuc
Na układ krążenia
Powodują obniżenie ciśnienia tętniczego proporcjonalnie do dawki
Zmniejszają pojemność minutową serca, doprowadzając do depresji mięśnia sercowego
Na układ nerwowo – mięśniowy
Wzmagają miorelaksację, czyli rozluźnienie mięśni poprzecznie prążkowanych
Na układ wydzielania wewnętrznego
Wywołują mocną hiperglikemię (podnoszą poziom glukozy)
Wpływ na macicę i płód
Powodują zwiotczenie mięśni macicy, przerywają akcję porodową
Zwiększają utratę krwi podczas porodu metoda cesarskiego cięcia
Leki tej grupy są to związki drobnocząsteczkowe więc przenikają z powodzeniem łożysko powodując mocne spadki ciśnienia u płodu
Siłę działania anestetyków wziewnych określa MAC – minimalne stężenie pęcherzykowe – stężenie anestetyku w pęcherzykach płucnych przy ciśnieniu 1 atmosfery, która znosi reakcje na bodziec bólowy u połowy badanych.
Leki stosowane w znieczuleniu wziewnym:
Podtlenek azotu tzw. głupi Jaś – gaz
Halotan
Enfluran
Izofluran niskowrzące ciecze, wrzą w temp. pokojowej
Desfluran przekształcając się w gaz
Sewofluran
Działanie f-logiczne anestetyków dożylnych
Na OUN
Utrata przytomności
Amnezja, wywołują stan niepamięci
Obniżają ciśnienie śródczaszkowe
Na układ oddechowy
Wszystkie (za wyjątkiem ketaminy) powodują depresję układu oddechowego, aż do zatrzymania oddechu
Na układ sercowo – naczyniowy
Zależy od dawki i szybkości podawania leku ( spadek ciśnienia tętniczego, depresja mięśnia sercowego)
Leki stosowane w znieczuleniu dożylnym:
Pochodne kwasu barbiturowego
Tiopentan
Metoheksal
Związki niebarbiturowe
Etomidat
Propofol
Ketamina