„Wprowadzenie do kinetyki” USA, Raymond Birdwhistell, 1952 r.

7% słowo

38% elementy dźwiękowe

55% mowa ciała

„Semiologia” Pierre Guirand, 1974 r.

„Milcząca mowa”, Edward Twitchell Hall, 1959 r.

Na używanie języka składa się płaszczyzna językowa oraz płaszczyzna pozajęzykowa.

1. Znaki prozodyczne są uporządkowane w subkodzie suprasekgmentalnym: są to wszystkie zjawiska, które biorą bezpośredni udział w komunikacji (formowaniu wypowiedzenia), towarzyszą budowaniu wypowiedzi, ale mają możliwość tworzenia własnych jakości semantycznych, taki jak intonacja, pauza, natężenie głosu, akcent logiczny, melodia, tempo mowy i tembr głosu (sygnały wypowiadane przy pomocy kanału fonicznego, czasem mówiące więcej niż same słowa).

Pauza- dłuższa lub krótsza przerwa w toku wypowiedzi. Może być artykułowana nieświadomie (np. gdy mówiący jest zmęczony), może świadczyć o namyśle lub świadczyć o niechęci (odzwierciedlając gest odwrócenia się do kogoś plecami). Przy jej pomocy realizuje również znaki przestankowe.

Natężenie głosu- może świadczyć o emocjach, o nastawienie do odbiorcy komunikatu. Zależy od przyjętej etykiety. W inny sposób mówić będziemy do królowej w inny do ziomka.

Tempo mowy- szybkie może znamionować podekscytowanie, żywy temperament i charakter, potrzebę dominacji i wyróżnianie się w grupie, zwolnione zaś może świadczyć o chorobie, podeszłym wieku, lecz często zależy od rodzaju przekazywanego komuniatu (np. wykład – komunikat przekazywany w sposób wolniejszy dla lepszego zrozumienia).

Melodia wypowiedzi – zróżnicowany przebieg wysokości tonu wewnątrz wypowiedzi.

Akcent logiczny – sposób na akcentowanie elementów szczególnie istotnych w wypowiedzi.

Tembr głosu świadczy o cechach osoby (jej wieku, kondycji).

1. Znaki nieprozodyczne są uporządkowane w subkodzie paraleksykalnym (towarzyszącym użyciu słowa): są to środki towarzyszące mowie czyli np. chrząknięcia, ziewanie, śmiech, płacz, znaczący kaszel, gwizdanie, prychnięcie albo westchnienie.

Feedback – umiejętność odbierania komunikatów niewerbalnych i przystosowanie się do nich (np. w audytorium panuje nuda, ktoś ziewa, ktoś się drapie, wiemy w tym momencie, że coś trzeba zmienić, bo wieje nudą i reagujemy, opowiadając na przykład kawał)

1. Znaki pozawerbalne, przekazywane w subkodzie kinetycznym, w którym dostrzegamy gest i mimikę: ruchy twarzy- oczu, brwi, ust, ruchy głowy, rąk, ułożenie nóg, oraz samo ułożenie ciała.

2. Znaki proksemiczne, czyli znaki przestrzenne i czasowe.

Kierunki badań pragmalingwistycznych, czyli zajmujących się praktyką komunikowania językowego i kierunki badań tekstologicznych:

• komunikowanie społeczne – komunikacja polityczna, komunikacja społeczna/ publiczna

• komunikacja interpersonalna (bliskia psycholingwistyce)

• teoria komunikacji – teoria komunikacji językowej

• komunikowanie międzykulturowe i międzynarodowe

• genologia dotycząca gatunków mówionych

• medioznawstwo, z podkategorią znajomości języka mediów

• retoryka, dotycząca swobodnego mówienia

Kontakt językowy jest jednym z wielu sposobów budowania kontaktów międzyludzkich. Jest to przekaz wielopłaszczyznowy, a więc jest realizowany przy równoczesnym użyciu kilku różnych kodów i subkodów.

Małgorzata Marcjanik – polska badaczka, najbardziej zaangażowana w doświadczenia

Goffman - System zachowań mimicznych, uzależnionych od zwyczajów społecznych:

• sygnały nadawane oczami, ruchy brwi, mrugnięcia okiem, oraz wiele innych.

• sygnały nadawane ustami

• sygnały przekazywane przy pomocy rąk

ZADANKO!

Lista powitań pozawerbalnych, bez używania słów (minimum 13)