Pedagogika - nauka społeczna o wychowaniu, kształceniu i samokształtowaniu człowieka przez całe życie. Czas wolny - wedle A. Kamińskiego jest to część budżetu czasu, która nie jest zajęta przez pracę zarobkową i dodatkową, naukę i obowiązki oraz potrzeby fizjologiczne. Rodzaje pedagogiki: Ogólna - nauka teoretyczna, podstawa tworzenia się tzw. subdyscyplin pedagogicznych, podstawowy system pojęć i twierdzeń, wspólny dla wszystkich nauk pedagogicznych. Szczegółowa- podział ze względu na wiek: pedagogika przedszkolna, pedagogika szkolna, podział ze względu na działalność: działalność zawodowa, działalność wolnoczasowa, Pedagogika czasu wolnego - Analizuje ona również wolny czas i konsekwencje wzrostu jego znaczenia. Kryteria czasu wolnego: uwalnianie od czynności koniecznych, aspekt własności wyboru, dobrowolność, satysfakcja z działania, stworzenie odpowiednich warunków. Struktura czasu wolnego: dobrowolnie przyjęte obowiązki, kultura (TV, Internet, książki), życie społeczne, indywidualne zainteresowania, aktywność sportowa, dysfunkcyjne zachowania i patologie. Funkcje czasu wolnego: FUNKCJA WYPOCZYNKOWO-REKREACYJNA – wynika z aspektu higieniczno-zdrowotnego i polega na regeneracji sił fizycznych i psychicznych organizmu poprzez wypoczynek czynny i bierny, FUNKCJA ROZRYWKOWA – polega na kompensowaniu nudy dnia codziennego, poprzez zajęcia w których dominuje odprężenie psychiczne, FUNKCJA ROZWOJU ZAINTERESOWAŃ I UZDOLNIEŃ – polega na kształtowaniu różnych zainteresowań lub polega na celowym stwarzaniu sytuacji, w których można rozbudzić określone zainteresowania, FUNKCJA SPOŁECZNO-AKTYWIZUJĄCA – polega na realizowaniu zajęć odbywających się w otoczeniu innych osób, a przez to pomaga rozwijać się społecznie i kształtować zasady współżycia z innymi, inne funkcje to jeszcze: KOMPENSACYJNA, KULTUROWA. Formy spędzania wolnego czasu: FORMY ROZWIJAJĄCE OSOBOWOŚĆ – poznanie i odbiór cudzej twórczości (wystawy, spektakle, koncerty), FORMY DOSKONALĄCE OSOBOWOŚĆ – zajęcia plastyczne, muzyczne, fotografowanie, samokształcenie. FORMY PRZYWRACAJĄCE I UTRZYMUJĄCE RÓWNOWAGĘ CZŁOWIEKA – zajęcia sportowo-rekreacyjne, gry i zabawy ruchowe, spacer . Budżet czasu wolnego: ilość określonego zasobu do dyspozycji, planowanie przychodów i rozchodów konkretnego zasobu. Miary budżetu czasu: odsetek (%) osób, które wykonują dane czynności, przeciętny czas trwania (na 1 osobę), przeciętny czas wykonywania (na 1 osobę). Przyczyny ograniczenia czasu wolnego: etos pracy na stanowiskach społecznych, pracoholizm, brak umiejętności organizowania czasu wolnego. To, jak ludzie spędzają czas determinują różne czynniki: społeczne, behawioralne, biologiczne, psychologiczne, środowiskowe. Współczesne formy spędzania czasu wolnego: TURYSTYKA – forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania, związana z celami poznawczymi i elementami sportu (rodzaje turystyki: wypoczynkowa, krajoznawcza, specjalistyczna lub kwalifikowana), SPORT – świadoma i dobrowolna działalność człowieka podejmowana w celu zaspokojenia potrzeb: zabawy, współzawodnictwa oraz doskonalenia własnych cech fizycznych i umysłowych. ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU – urządzenia i instytucje tworzące system komunikowania w kulturze masowej, do których zaliczamy: prasę, książki, kino, radio, telewizja, internet, INSTYTUCJE KULTURALNE o ograniczonym zasięgu – teatry, muzea, filharmonie, wystawy – nie należą do kultury masowej, zaspokajają potrzeby kulturalne wyselekcjonowanego kręgu odbiorców udostępniając dzieła sztuki, SAMOKSZAŁCENIE – dobrowolne i samodzielnie podjęty proces kształcenia się w różnych dziedzinach nauki, zwykle nie związany z własną prac zawodową, MAJSTERKOWANIE – pożyteczna forma spędzania czasu wolnego polegająca na samodzielnym wykonywaniu prac typu rzemieślniczego (budowlanych, stolarskich, ślusarskich, kowalskich, murarskich itp.), zwykle nie związanych z pracą zawodową. HODOWLA AMATORSKA – polega na samodzielnym hodowaniu różnych gatunków zwierząt lub uprawie roślin w domach lub na działkach, często choć nie zawsze bezinteresownie. KOLEKCJONERSTWO – gromadzenie różnych przedmiotów wg określonych, ważnych dla zbieracza kryteriów. AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA – polega na dobrowolnym i zwykle bezinteresownym wykonywaniu różnorodnych prac na rzecz społeczeństwa poza obowiązkami rodzinnymi i zawodowymi,