110. Opisz czym jest system polityczny oraz jego główne determinanty normatywne.
→ według Encyklopedii Wiedzy Politologicznej
System polityczny to układ formalnych organów państwowych i samorządowych, partii politycznych, organizacji pozarządowych i grup społecznych biorących udział w działaniach politycznych oraz całokształt stosunków politycznych zachodzących pomiędzy tymi podmiotami, jak również rozwiązania formalnoprawne (zasady i normy) określające i regulujące owe stosunki.
Do podstawowych czynników determinujących kształt systemu politycznego w danym momencie historycznym zaliczyć należy tradycję i uwarunkowania kulturowe charakterystyczne dla określonego społeczeństwa, wzorce bieżącej praktyki politycznej oraz typ kultury politycznej panujący w danym państwie.
→ według „Polityka-ustrój-idee. Leksykon politologiczny.”
Wyróżnia trzy charakterystyczne koncepcje określające system polityczny:
instytucjonalna- według tej koncepcji system polityczny jest określany jako całokształt działających instytucji politycznych (o char. Prawnym) oraz stosunków między nimi, a także zasad działania i systemów normatywnych, na podstawie których one działają.
behawiorystyczno- funkcjonalna- system polityczny jest określany jako dynamiczny proces społeczny, zachodzący w obrębie poszczególnych wspólnot, którego istotą jest przetwarzanie impulsów społecznych w decyzje i działania polityczne. Na system polityczny według tej koncepcji składa się więc całokształt zasad dotyczących organizacji i form działania władzy politycznej, nie zaś całokształt istniejących instytucji prawno-politycznych.
systemowa- rozpatruje się w niej relacje między systemem a jego otoczeniem, sprowadzając je do trzech etapów: wejścia, przetworzenia i wyjścia. Wejścia i wyjścia są relacjami między systemem a otoczeniem, zaś przetworzenie jest wewnętrznym procesem systemu.
Najwłaściwsza wydaje się definicja instytucjonalna, a zatem:
System polityczny to ogół organów państwowych , a także partii politycznych, organizacji społecznych oraz grup formalnych i nieformalnych, uczestniczących w działaniach politycznych w ramach danego państwa, jak również ich wzajemne stosunki tworzące funkcjonalna całość z punktu widzenia bezpośredniego lub pośredniego kreowania organów i decyzji państwowych.
Tak więc w skład systemu wchodzą następujące podmioty:
-organy państwowe (głowa państwa, organy przedstawicielskie, organy administracyjne, sądownictwo)
-partie polityczne
-organizacje społeczne
-grupy nieformalne
Wśród idei, wartości i norm w systemie politycznym wyróżnia się:
zasady ustrojowe
a)państwo prawa i państwo prerogatywne
b)zasada suwerenności
c)zasada jednolitości i podziału władzy
d)pluralizm i monizm polityczny
podstawowe formy instytucjonalizacji prawnej w systemie politycznym
a)konstytucja
b)instytucjonalizacja prawna partii politycznych
c)prawo wyborcze