Własciwosci fizyczne wody morskiej:

a)rozkład poziomy pionowy temperatury wody

b)ruchy wody morskiej

-falowanie(wiatrowe sejsmiczne)

-pływy(przypływy, odpływy)

-prądy morskie(ciepłe zimne)

-zjawisko El-nińio i przeciwne

El nińo-anomalia pogodowa, powstajaca,gsy pasaty wiejace nad rownikiem zmieniaja swój kierunek lub po prostu zanikaja. Razem z wiatrami zmienia się układ prądow oceanicznych, a tym samym temperatury wód w określonych miejscach. Wiatry króre poprzednio pchały powstałe nad Pacyfikiem chmury burzowe w kierunku australi i Indonezji, teraz spychaja je na kontynent południowoamerykański, powoduac intensywne opady w Andach. W zmienionym układzie ciepłe i suche powietrze znajduje się nad Australia, powodujacy tam susze wieksze nic zwykle.

La nińia- to sytuacja w tropikalnym Pacyfiku z wiatrami pasatowymi silniejszymi nic srednia. Wiatry pasatowe maja składowa wiatru wiejaca ze wschodu i spiętrzają ocean(60 cm) w zachodnim pacfiku, transportuja także wikgotnosc. Temperatura oceanu zachodniej czesci Pacyfiku jest dosc wysoka co powoduje burze i powstawanie cyklonów tropikalnych. Konsekwencja ruchu wód oceanicznych oraz pasatów są bardziej obfite deszcze monsynowe w Indiach oraz intensywniejsze niż zazwyczaj opady w Australii, Indonezji oraz Afryce.

Podział oceanu(361,3 mln km2)

-ocean spokojny(rów mariański 11,034m)

-ocean atlantycki(rów 9211m)

-ocean indyjski(rów jawajski 7455m)

Typy morz:

a)otwarte, od oceanu są oddzielone tylko podmorskim progiem(arabskie,norweskie,północje)

b)przybrzeżne położone w pobliżu lądów, oddzielone wyspami, archipelagami(karaibskie,japońskie)

c)śródlądowe otczone ladami

-wewnatrz kontynentalne(epikontynentalne)otoczone obszarem jednego ladu(czrne, bałtyckie)

-miedzykontynentalne oddzielaja kontynenty(czerwone, śródziemne)

d)reliktowe są pozostałością po dawnych oceanach powstałych w czasach formowania się skorupy ziemskiej(karaibskie)

e)morza wydzielone przez prady morskie(sargassowe)

temperatura

a)szerokosc geograficzna

-układ ciepłych i zimnych pradów morskich

b)srednia roczna temperatura +17,4

-do 400m temp uzalezniona od czynników zawnetrznych

-400-1000m warstwa przejsciowa temp. do 5

-1000m strefa głebinowa 4

c)falowanie

-fale wiatrowe

-sejsmiczne

-fale wywołane równicami temp.

Na poszczególnych obszarach zróżnicowanie termiki powierzchni oceanu jest znaczna(+36—2)

Temperatura wód oceanicznych spada wraz ze wzrostem głębokości szczególnie szybko w strefie termokliny. Dotyczy to niskich i średnich szer. Geo. W wodach arktycznych i autokratycznych w warstwie powierzchniowej 0, w miare wzrostu głębokości.

Zasolenie- ilość soli w 1 l

-sr. 35 promili

-najmnejsze zasolenie morza przy Antarktydzie

-najwieksze czerwone 45 martwe

-bałtyk7-8 ptzy przegu 1

Czynniki

-szerokosc warunkijaca parowanie

-opady atmosferyczne

-charakter zbiornika

-dopływy rzek

-prady morskie (ciepłe wieksze)

Wody poziemne są to wody które wypełniają próznie i szczeliny skalne. Stanowia 1,7% i 30% wód słodkich. Powstaja głownie na skutek przesiakania wód opadowych(infiltracja) przez watrtwy przepuszczalne zatrzymujac się na warstwie nieprzepuszczalnej.

Wsiakanie odbywaja się z rózna intensywnością i zalezy od:

-ilości opadów,

-oprowatosci skał

-przepuszczalnosci podłoża

- ukształtowania powierzchni

-pokrcie szata roslinna

Podział wód ze względu na pochodzenie

a)infiltracyjne pochodzące z opadów

b)kondensacyjne

powstałe w wyniku kondensacji pary wodnej w powierzchniowych warstwach skorupy ziemskiej. Występują głownie na obszarach o małych opadach(stepach pusta uniach półpustyniach)

c)juweliline tworza się w trakcie krzepniecia magmy i razem z nia wydostaja się na powierzchnie czasem jako gorace zrodła lub gejzery

d)reliktowe(szczatkowe) są to wody pozostałe po dawnych epokach geologicznych, trwale odizolowane od powierzchni ziemi, nie biora udziału w obiegu wody

podział ze wsgledy na głębokość

a)zaskórne(powierzchniowe, wierzchowe) występują tuz pod powierzchnia ziemi, od 2m max są podatne za zmiany temp, silnie zanieczyszczone, nie mogą być przeznaczone do celów spożywczych

b)gruntowe zasilane wodami powierzchniowymi i opadami. Są dobrze przefiltrowane(przenikaja przez warstwe przepuszczalna) są podatne na zmiany temp w czasie długotrwałych susz na niektórych obszarach mogą wysychac. Nadaja się do picia

c)wgłebne są zasilane wodami opadowymi lub z innych poziomów wodonośnych oddzielone SA od wód gruntowych skałami trudno przepuszczalnymi. Zslilanie odbywa się na wychodniach warstw wodonośnych oraz poprzez spekania w skałach(artezyjskie)

d)głębinowe występują najgłebiejbedac przez dłuższy czas odizolowane od wpływów zewnętrznych. Są najczęściej zmineralizowane na skutek długiego stykania się ze skałami.

Wyrózniamy wody mineralne:

-zawierajace co2

-zwierajace sól kamienna i solanki

-siarczkowe(siarczek sodu, wapnia i siarkowodór)

-siarczkawe(siarczka wapnia)

-radoczynne(sladowe ilości pierwiatrków radioaktywnych)

e)wody termalne maja wyzsza temp(20-30) wykorzystanie w celach rekreacyjnych, leczniczych , ciepłowniczych, pompy ciepła, przemysł, hodowla ryb, ogrodnictwo, turystyka

f)gejzery rodzaj goracego zródła króre wyrzucaja gwałtownie słup wody i pary wodnej i temp wrzenia

zastosowanie ogrzewanie domów, lecznictwo

elementy sieci rzecznej:

a)rzeka jest to karzdy ciek wodny majacy swoje źródło i ujscie, płynacy dzieki grawitacji

b)rzeka Głowna uchodzi bezpośrednio do morza oceanu

c)system rzeczny Głowna wraz z dopływami

d)dorzecze(zlewnia)obrzask z którego rzeki spływaja do głownej

e)dział wód jest to linia rozgraniczajaca z dorzecza, biegnie po janwyszych wzniesieniach i nie może przeciac zadnej z rzek

f)zlewisko jest to obszar z krtórego rzeka spływa do rzeki głownej a wraz z nia do morza

rezim(usrtoj) rzek jest to charakter odpływu i zasilania rzek w ciagu roku. Wyróżniamy rezimy proste, króre maja jedno żrodło zasilania(snieg deszcz)i złozone(wiosna snieg lato deszc)

a)rezimy proste

-deszczowy równikowy-wysokie stany wody w ciagu roku dlatego rzeki niosą stale duze ilości wody maksimum wody w tych rzekach przypada na okrez dreszczów zenitalnych

(wrzesien, marzec)(kongo)

-deszcz zwrotnikowy-zróznicowaane przepływy w siagu roku związane z porami suchymi i deszczowymi najwyższe stany wody wystepuja w porze deszczowej w pozostałych porach rzeki mogą wyschnąć(połnocja Afryka, srodkowa Australia)

-deszcz monsynowy-duza wachania opadów w ciagu roku. Maksimum wody w rzekach przypada na monsyn letni,mini ma posmuć zimowy(Ganges, Indus, Mekong)

-deszcz sródziemnomorski-najwyzsze stany wody w tych rzekach występują w porze letniej niektóre(mniejsze) rzeki mogą wysychac(rzeki półwyspu iberyjskiego,Ebro)

-deszczowy oceaniczny-wyrównane są przepływy w ciagu całego roku. Wiecej owdy zima ze względu na mniejsze parowanie(Tamiza, Sekwana)

-sniezny-jawyższe staany wód występują wiosna podczas topienia najniższe podczas jesieni i zimy. Przez wieksza czesc roku rzeki te są zamarzniete(Lena,ob)

-lodowcowy-najwieksze stany wody w tych rzekach wynikaja z letnich rozropów lodowców(amu-daeid,syr-daria,Ren)

b)reżimy złozone

-sniezno deszczowe-wystepuja z okresem wysokich stanów wody-wiasenne topnienie śniegowi telnie opady(wisła Dniepr,odra)

-deszczowo śnieżny-wieksze wezbranie związane jest z letnimi opadami deszczu a z drugiej niższe z topnienia śniegu.powodzie(rzeki Gorskie, Łaba)

Ze względu na zawartość solo mineralnych: 
- słodkie(do1prom) 
- słonawe - do 20 promili 
- słone(powyżej20) 
Ze  względu na temp.: 
-zimne(max4*) 
-umiarkowane(zależna temp. Od pory roku) 
-ciepłe(powyżej4*) 
TYPY GENETYCZNE JEZIOR 
I endogeniczne-utworzone przez procesy wewnątrz ziemi 
1.tektoniczne-utworzone w rowach tektonicznych na skutek ruchów skorupy ziemskiej(Bajkał,Wiktorii,Turkana,Tananika,Omega). Niektóre z tych jezior są kryptodepresjami-dno poniżej, a lustro powyżej poziomu morza. 
2.wulkanicze-powstałe w kraterach lub kalderach wygasłych wólkanów są najczęściej okrągłe, głębokie(jeziora w masywie centralnym we Francji,Niemczech) 
3.relikowe-pozostałości po dawnych oceanach, zostały od nich odcięte pod wpływem ruchów tektonicznych (jezioro Aralskie, morze Kaspijskie) 
4.meteorytowe(kosmiczne)-powstałe na skutek uderzenia o pow. Ziemi meteorytów, są okrągłe, lejkowate, głębokie(jezioro czystej wody Kauada) 
II egzogeniczne- powstały w wyniku procesów rzeźbotwórczych na pow. Ziemi: 
1.polodowcowe 
a)rynnowe-powstałe w rynnach polodowcowych, które są efektem wypłukiwania materiału przez wody polodowcowe będące pod ciśnieniem (Hańcza,Jeziorak) 
b)morenowe-powstały na skutek zalania obszarów pomiędzy wałami morenowymi. Są szerokie, płytkie, mają urozmaiconą linie brzegową(Mamry Śniadrwy) 
c)wytopiskowe-zwane oczkami powstałe w wyniku wytopienia brył martwego lodu zagrzebanego w osadach polodowcowych. Są płytkie, mają niewielką pow, szybko zanikają 
d)cyrkowe- powstały tylko na obszarach górskich w msc pola firnowego lodowca górskiego. Mają małą pow, dużą głębokość(czarny staw pod rysami) 
2.Zakolowe(morenowe) 
Powstają w dolinach rzecznych w wyniku odcięcia zakola od rzeki głównej na skutek erozyjnej i akumulacyjnej działalności rzek. Mają kształt zakola rzecznego(nerki). Są płytkie i b. często zanikają 
3. Deltowe- utworzone w obszarach delt na skutek nierównomiernej akumulacji osadów naniesionych przez rzeke(Dąbie,Drużno) 
4.Przybrzeżne-powstały w strefie brzegu morskiego 
a)Mierzejowe –utowrzone w wyniku odcięcia zatoki morskiej wałem piaszczystym zwanym mierzeją. Mierzeja ta jest nadbudowywana przez prądy morskie wzdłuż wybrzeża, mogą również powstać w wyniku podsiąkania słonych wód gruntowych wywołanego podnoszeniem się poziomu morza(Gardno, Łebsko) 
b)lagunowe- powstają w wyniku odcięcia zatoki morskiej lub części morza przez wał piaszczysty nadbudowywany przez prądy morskie, falowanie i pływy(Laguna Wenecka) 
c) limowe- powstałe w wyniku zamknięcia ujścia rzecznego przez wał piaszczysty utworzone przez prądy morskie 
5.krasowe- występują w zagłębieniach skał wapiennychna skutek zapadania się stopu jaskiń w lejach krasowych 
6.Osówieskowe- powstałe na obszarach górskich na skutek zatamowania odpływu rzeki przez osuwisko 
7.eoliczne- powstają w obni na skutek wywiewania przez wiatr zagłębień do momentu odsunięcia wody 
III jeziora o złożonej genezie 
1.tektoniczne-polodowcowe. Pierwotnie misa jeziora powstała na skutek ruchów tektonicznych przekształcone przez lądolód 
2.twktoniczno-eoliczne-powstały przez ruchy tektoniczne następnie przemodelowane przez wiatr(Czad) 
IVjeziora antropogeniczne utworzone przez człowieka