Temat: Funkcje poradni i jej skuteczność
w działalności pomocowej.
Początki poradnictwa instytucjonalnego sięgają przełomu XIX i XX w. Powstawanie sieci poradnictwa stało się możliwe dzięki intensywnemu w tym okresie rozwojowi dyscyplin naukowych z zakresu nauk społecznych, zwłaszcza psychologii, pedagogiki i socjologii. Dostarczały one podstaw teoretycznych i metodologicznych do prowadzenia działalności poradniczej.
Podwaliny dzisiejszego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego stanowiły trzy jego piony:
- poradnictwo zawodowe,
- poradnictwo selekcyjne,
- poradnictwo wychowawcze.
Najwcześniej pojawiły się instytucjonalne formy poradnictwa zawodowego. W naszym kraju pierwsze tego typu placówki zostały zorganizowane na początku XX w. Ich przydatność była związana z rozwojem przemysłu i wzrostem zapotrzebowania na pracowników o określonych umiejętnościach.
Pion poradnictwa selekcyjnego rozpoczął działalność pod koniec lat dwudziestych ubiegłego wieku., było to związane z rozwojem szkolnictwa specjalnego w Polsce.
Do powstania i rozwoju poradnictwa wychowawczego przyczyniła się w znacznej mierze działalność organizacji społecznych ukierunkowanych na pomoc dzieciom i rodzicom w sytuacjach problemowych. Ważnym etapem w rozwoju tego pionu poradnictwa było powstanie poradni społeczno-wychowawczych tworzonych przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci.
W 1964 r. rozpoczął się proces łączenia podanych trzech pionów poradnictwa w jednolitą sieć. Na mocy zarządzenia Ministra Oświaty w miejsce dotychczasowych poradni psychologiczno-zawodowych i poradni TPD powołano poradnie wychowawczo-zawodowe.
Nazwę poradni psychologiczno-pedagogicznych nadano im w 1993 r. na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej.
Podstawy współczesnego modelu poradni psychologiczno-pedagogicznej wyrosły na gruncie dokonań teoretycznych i praktycznych w dziedzinie poradnictwa. Powstanie i rozwój tego działu profesjonalnego wspomagania wynikało z potrzeb praktyki szkolnej w związku z upowszechnieniem oświaty ( konieczności udzielania pomocy dzieciom i młodzieży z trudnościami w zakresie spełniania wymagań szkolnych i podejmowania decyzji odnośnie do wyboru kierunku kształcenia lub zawodu).
W pracy poradni wyróżnia się:
poradnictwo dydaktyczne (badanie dojrzałości szkolnej, badanie przyczyn niepowodzeń szkolnych i trudności w nauce, pomoc w wyborze szkoły i zawodu, badanie dzieci odbiegających od nory, badania uzdolnień),
poradnictwo wychowawcze (rozwój osobowości i kształtowanie prawidłowych postaw, zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne, analiza postaw, analiza funkcjonowania środowisk wychowawczych, kształtowanie prawidłowych postaw wobec dzieci specjalnej troski),
poradnictwo opiekuńcze (analiza potrzeb dzieci i młodzieży zaspakajanych w szkole, w rodzinie, w środowisku zamieszkania oraz analiza potrzeb związanych z właściwościami organizmu dziecka).
Celem działania poradni jest udzielanie dzieciom (w wieku od urodzenia) i młodzieży do 19 r. ż. pomocy psychologiczno–pedagogicznej, w tym pomocy wyborze kierunku kształcenia i zawodu, a także udzielanie rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno–pedagogicznej związanej z wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży.
Do zadań poradni należy w szczególności:
● wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży, efektywności uczenia się, nabywania i rozwijania umiejętności z zakresu komunikacji społecznej,
● profilaktyka uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży, psychologiczno – pedagogicznej dzieciom i młodzieży z grup ryzyka,
● terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych,
● pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawody i planowania kariery zawodowej,
● prowadzenie edukacji pro zdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli,
● pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu potencjalnych możliwości oraz mocnych stron uczniów,
● wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny,
● wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji szkoły.
● organizowanie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w wieku 0-7 r. ż.
Poradnia realizuje swoje zadania w szczególności poprzez:
DIAGNOZĘ:
W zakresie diagnozy psychologicznej, pedagogicznej, logopedycznej i diagnozy rehabilitanta ruchowego dokonujemy rozpoznania i określenia możliwości - potencjału rozwojowego dzieci i młodzieży oraz ich indywidualnych potrzeb edukacyjno - wychowawczych, a w szczególności:
rozpoznania przyczyn trudności w nauce oraz problemów przystosowawczych uczniów, określanie rodzaju i zakresu niezbędnej pomocy psychologiczno - pedagogiczne,
• diagnozy dzieci i młodzieży z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, wymagających kształcenia specjalnego, względnie zajęć rewalidacyjno – wychowawczych,
• diagnozy zespołu wczesnego wspomagania rozwoju - psychologa, pedagoga, logopedy i rehabilitanta ruchowego, dzieci w wieku od urodzenia do rozpoczęcia nauki w szkole, niepełnosprawnych i zagrożonych niepełnosprawnością,
• diagnozy dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły.
KONSULTACJĘ:
Poradnia udziela konsultacji rodzicom, nauczycielom i uczniom, dotyczących:
• wspomagania rozwoju dziecka,
• wspomagania wychowania dzieci i młodzieży,
• rozwiązywania problemów edukacyjnych, adaptacyjnych, problemów dojrzewania,
• udziela pomocy merytorycznej nauczycielom, pedagogom i psychologom szkolnym, logopedom, terapeutom.
TERAPIĘ:
• terapia psychologiczna,
• indywidualna i grupowa terapia pedagogiczna,
• indywidualna terapia dla dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
• logoterapia dla dzieci i młodzieży w wieku przedszkolnym i szkolnym,
• inspiracja działalności terapeutycznej w przedszkolach, szkołach i placówkach w rejonie działania poradni.
PSYCHOEDUKACJĘ:
• wspomaganie wychowawczej funkcji rodziny,
• wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
• wspomaganie rozwoju dzieci i młodzieży ze specjalnymi uzdolnieniami,
• wskazywanie możliwości rozwijania umiejętności wychowawczych rodziców i nauczycieli .
REHABILITACJĘ:
• terapia ruchową małego dziecka,
• instruktaż dla rodziców i terapeutów,
• współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami oferującymi pomoc dzieciom niepełnosprawnym i zagrożonym niepełnosprawnością.
DORADZTWO:
• doradztwo psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne dla dzieci, młodzieży, ich rodziców, nauczycieli, pedagogów i psychologów szkolnych,
• pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu i planowania kariery zawodowej.
MEDIACJE I INTERWENCJE W ŚRODOWISKU UCZNIA:
podejmowanie działań mediacyjnych i interwencyjnych na wniosek dzieci, młodzieży, rodziców i nauczycieli,
współpraca z placówkami oferującymi specjalistyczną pomoc w tym zakresie.
DZIAŁALNOŚĆ PROFILAKTYCZNĄ:
• prowadzenie działalności informacyjnej, edukacyjnej i konsultacyjnej w zakresie zapobiegania patologiom społecznym,
• udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonym niedostosowaniem społecznym oraz ich rodzinom,
• inicjowanie różnych form pracy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym dzieci i młodzieży,
• propagowanie zdrowego stylu życia.
DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNĄ:
• udzielanie informacji na temat możliwość uzyskania pomocy w rozwiązaniu zgłaszanych problemów, w tym również w innych niż poradnia instytucjach,
• propagowanie wiedzy psychologiczno-pedagogicznej dotyczącej szeroko pojętego rozwoju człowieka, wychowania i metod pomocy,
• promowanie przykładów dobrej praktyki i inspirowanie się doświadczeniem, wiedzą i umiejętnościami.
Poradnia wydaje opinie w sprawach :
• wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej oraz odroczenia rozpoczęcia spełnienia obowiązku szkolnego,
• pozostawienia ucznia kl. I-III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samej klasie,
• objęcie ucznia nauką w klasie terapeutycznej,
• dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom,
• zwolnienie ucznia z wadą słuchu lub z głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego,
udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tak nauki,
• przyjęcie ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy,
• przyjęcie do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej : zasadniczej szkoły zawodowej, liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, a także szkoły policealnej i szkoły pomaturalnej, kandydata z problemami zdrowotnymi, ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan zdrowia,
• przystąpienia ucznia lub absolwenta z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się odpowiednio do sprawdzianu przeprowadzonego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, egzaminu przeprowadzonego w ostatnim roku nauki w gimnazjum, egzaminu maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w warunkach i dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia lub absolwenta,
• innych, określonych w odrębnych przepisach.
Rola opinii psychologiczno-pedagogicznej:
1.Wyrównanie szans edukacyjnych.
2.Ustalenie podłoża i natury problemów ucznia – diagnoza symptomów i przyczyn ich występowania.
3.Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych możliwości psychofizycznych i edukacyjnych ucznia w zakresie:
· tempa pracy,
· doboru zadań i stopnia ich trudności,
· sposobu oceniania,
· stosowanych metod pracy.
4.Ukierunkowanie pomocy uczniom ze wskazaniem zaleceń do pracy – procesy naprawcze i korekcyjno-kompensacyjne:
· ukierunkowanie pracy rodziców,
· ukierunkowanie pracy nauczyciela w procesie edukacyjnym,
· ukierunkowanie pracy samokształceniowej ucznia.
5.Zapewnienie uczniowi specjalistycznej pomocy w ramach terapii indywidualnej lub grupowej w szkole lub w poradni w celu:
· prowadzenia ćwiczeń usprawniających zaburzone funkcje percepcyjno-motoryczne,
· prowadzenia dodatkowych ćwiczeń w czytaniu i pisaniu.
Skuteczność poradnictwa oferującego specjalistyczną pomoc dziecku zależy w dużej mierze od zaangażowania się w ten proces najbliższych dziecku osób, czyli rodziców bądź innych opiekunów, nauczycieli, pracowników socjalnych czy nawet rówieśników.
Skuteczność pomocy udzielanej przez poradnię osłabiają następujące czynniki:
brak określenia obowiązku nauczyciela w zakresie wczesnego wykrywania zagrożeń u dzieci,
brak rzetelnego przygotowania do działalności profilaktycznej, diagnostycznej, terapeutycznej w kształceniu kandydatów na nauczycieli,
brak warunków do skutecznej terapii indywidualnej i grupowej w szkole, wg wskazań specjalistów z poradni,
brak możliwości egzekwowania w szkołach sposobu i stopnia realizacji wskazań doradcy,
brak praktycznych i prawnych możliwości weryfikowania form oddziaływania nauczyciela na dziecko,
brak możliwości skutecznego egzekwowania od rodziców właściwego wypełniania obowiązków wobec dziecka,
niedostatki w doborze i doskonaleniu specjalistów w zakresie poradnictwa.
Zadania dla grupy:
Przyporządkowanie poszczególnych rodzajów poradnictwa w pracy poradni do ich określeń.
„Burza mózgów” na temat: W jakich sprawach poradnie wydają opinie?
Wypowiedzi poszczególnych osób na temat: Czy pomoc udzielana przez poradnie jest skuteczna? Co może wpływać na jej nieskuteczność?