Wysiłek fizyczny, wydolność fizyczna.
1.Mózgowe mechanizmy kontroli ruchów:
Nadrzędne ośrodki ruchowe:
Kora mózgu
Jądra kresomózgowia
móżdżek
Zespół ośrodków i dróg nerwowych ruchu
układ układ
piramidowy pozapiramidowy
prowadzi od kory do tworzą go jądra kresomózgowia
określonego mięśnia odpowiada za chodzenie, siedzenia, itp.
szkieletowego
Bruzda środkowa – umiejscowiona między płatem czołowym, a płatem ciemieniowym
Zakręt za środkowy – tutaj zaczyna się droga nerwowa w układzie piramidowym
Móżdżek – dystrybutor siły skurczów mięśni szkieletowych umożliwiających poruszanie się, utrzymanie wyprostowanej postawy, wykonywanie płynnych ruchów kończyn
Włókna mięśniowe tzw. Miofibryle
Budowa miofibryli
struktura miofibryli
W ich budowie wyróżnia się:
miofilamenty cienkie, w skład których wchodzą następujące białko: aktyna
miofilamenty grube, w skład których wchodzi potężne białko miozyna.
Rodzaje włókien mięśni:
wolno kurczące się (ST) = włókno czerwone (maratończyk)
zawiera dużo mioglobiny, mało miofibryli, wolno się meczą bo maja dużo tlenu
szybko kurczące się (FT) = włókno białe (sprinter)
dużo miofibryli, mało mioglobiny, przez co szubko się meczą, bo mają mało tlenu
Mioglobina – odbiera tlen z krwi i umożliwia jego magazynowanie w mięśniach
W zależności od przewagi określonego typu włókien mięśniowych wyróżniamy
MIĘŚNIE SZKIELETOWE
SZYBKIE WOLNE
SKURCZE MIĘŚNI SZKIELETOWYCH
Izometryczne Izotoniczne
wzrasta napięcie mięśnia, zmniejsza się długość mięśnia,
przy niezmiennej długości nie zmienia się napięcie
Przedrostek „IZO’’ = takie same
Najczęstsze skurcze – auksotoniczne
(początkowo mięsień zwiększa napięcie aż do momentu zrównoważenia obciążenia działającego w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu, po czym następuje skręcenie się mięśnia)
I faza – skurcz izometryczny
II faza – skurcz izotoniczny
WYSIŁEK FIZYCZNY
STATYCZNY DYNAMICZNY
przeważają przeważają
izometryczne izotoniczne
skurcze mięśni skurcze mięśni
Przyrost i regeneracja mięśni szkieletowych
Trening fizyczny
uszkodzenie
zwiększenie objętości i masy włókien mięśniowych po przez syntezę nowych miofibryli
pobudzenie komórek satelitarnych do podziałów i fuzji
Czynniki warunkujące wykonywanie wysiłków fizycznych
sprawna i skoordynowana praca mięśni szkieletowych
odpowiednia podaż tlenu i substratów energetycznych do mięśni
usuwanie nadmiaru ciepła i wytworzonych produktów przemiany materii
Wydolność fizyczna- zdolność do długotrwałego wykonywania ciężkich wysiłków z udziałem dużych grup mięśniowych
Sprawność fizyczna – wszystkie cechy motoryczne np. siła, wytrzymałość, itp.
Pułap tlenowy (Vtlenmax) =
Maksymalna ilość tlenu jaką może pobrać organizm w czasie jednej minuty.
Wartość pułapu tlenowego określa wydolność tlenową
Wysokie wartości Vtlenmax (osoba wytrenowana)
Niskie wartości Vtlenmax (osoba z chorobami układu krążenia i układu oddechowego)
Klasyfikacja wysiłków w zależności od zapotrzebowania na tlen
supramaksymalne -większe zapotrzebowanie na tlen od pułapu tlenowego
Pułap tlenowy = maksymalne zapotrzebowanie na tlen jest równe pułapowi tlenowemu
submaksymalne mniejsze zapotrzebowanie na tlen od pułapu tlenowego
Parametry do oceny wydolności fizycznej
PWC170 – wielkość obciążenia, przy którym częstość skurczów serca wynosi 170 uderzeń na minutę
U osób z przewidywaną mniejszą wydolnością można wyznaczyć PWC150 lub PWC130.