Substancje pokarmowe
Organizm heterotroficzny jest uzależniony od dostaw energii i substancji organicznych z otoczenia, podczas gdy organizm autotroficzny wykorzystuje proste związki nieorganiczne i energię świetlną lub chemiczną.
Na proces obróbki pokarmu składają się mechaniczne rozdrabnianie oraz trawienie (enzymatyczny rozkład).
Witamina B1 jest elementem enzymów utleniających węglowodany i aminokwasy, jej niedobór powoduje chorobę beri-beri.
Spośród cukrowców, glikogen stanowi materiał zapasowy.
Suchą masę pokarmu tworzą głównie węglowodany (cukrowce), tłuszcze (lipidy) i białka.
Witaminy to związki organiczne, których organizm sam nie potrafi zsyntetyzować, niezbędne do przeprowadzania licznych procesów biochemicznych i fizjologicznych.
Białka złożone zbudowane są z łańcuchów aminokwasów i elementów niebiałkowych.
Przykładami cukrów prostych są glukoza i fruktoza, a dwucukrów – maltoza i sacharoza.
Woda jest substancją dość bierną chemicznie, ale stanowi dobry rozpuszczalnik dla wielu związków organicznych.
Lipidy właściwe powstają przez połączenie glicerolu i kwasów tłuszczowych.
Zapalenie skóry i pękanie kącików ust mogą być objawami niedoboru rozpuszczalnej w wodzie witaminy B2.
Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w tłuszczach.
Enzymy to białka pełniące funkcję biokatalizatorów.
Do pierwiastków biogennych zaliczamy węgiel, wodór, tlen i azot.
Witamina B11 (kwas foliowy) uczestniczy w biosyntezie jednego z nukleotydów. Jej niedobór prowadzi do anemii będącej rezultatem zakłócenia procesu tworzenia krwi i zwiększa ryzyko wad rozwojowych płodu.
Skutkiem niedoboru witamin jest awitaminoza, a skutkiem nadmiaru – hiperwitaminoza.
Każde białko enzymatyczne ma centrum aktywne, do którego pasuje tylko jeden rodzaj substratu.
Wapń stanowi istotny składnik kości i zębów, jest też niezbędny do prawidłowego funkcjonowania mięśni.
Skutkiem niedoboru witaminy A jest ślepota zmierzchowa. Witamina ta współtworzy rodopsynę niezbędną do utrzymania pobudliwości komórek zmysłowych siatkówki oka.
Tłuszcze zwierzęce, takie jak smalec czy masło, zawierają wiązania nasycone i mają konsystencję stałą.
Wielocukry takie jak glikogen i skrobia ulegają strawieniu, nie potrafimy jednak rozłożyć celulozy.
Fosfor jest ważnym składnikiem kości, wchodzi także w skład ATP i kwasów nukleinowych.
Witamina B12 zawiera Co, a jej niedoborem jest jedna z odmian anemii złośliwej.
Witamina D wzmaga wchłanianie Ca w jelitach i jest niezbędna do normalnego wzrostu kośćca.
Siarka jest składnikiem wielu białek; wchodzi w skład kilku aminokwasów: metioniny, cysteiny.
Witamina K spełnia ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi. Jest rozpuszczalna w tłuszczach.
Żelazo jest składnikiem hemoglobiny i mioglobiny, niedobór tego pierwiastka wywołuje anemię.
Niedobór witaminy E, rozpuszczalnej w tłuszczach, może prowadzić do obniżenia płodności.
Jod jest składnikiem hormonów tarczycy regulujących tempo metabolizmu.
Niedobór rozpuszczalnej w wodzie witaminy C powoduje obniżenie odporności i chorobę dziąseł.
Podstawowymi jednostkami budulcowymi białek są aminokwasy, połączone wiązaniami peptydowymi.
Spośród związków organicznych największą wartość energetyczną mają tłuszczowce.