2. Definicja fizjoterapii

Fizjoterapia to wykorzystanie do celów leczniczych ruchu i innych czynników fizycznych obecnych w naturze. Fizjoterapia jest składową częścią rehabilitacji medycznej. W jej skład wchodzą: leczenie specjalistyczne, pielęgnacja i opieka, konsultacje specjalistyczne z innych dziedzin, leczenie farmakologiczne, psychologia kliniczna, opieka społeczna i zaopatrzenie ortopedyczne.

1. Skład zespołu rehabilitacyjnego

W skład zespołu terapeutycznego wchodzą: lekarz specjalista rehabilitacji medycznej; lekarze innych specjalności (neurolog, ortopeda, reumatolog, kardiolog, urolog, pediatra lub inni); fizjoterapeuci; terapeuta zajęciowy; terapeuta mowy; pielęgniarki; psycholog, neuropsycholog; inni w zależności od potrzeb (technik ortopedyczny, pracownik socjalny).

1. Niepełnosprawność, osoba niepełnosprawna – przedstaw definicje tych pojęć wg koncepcji WHO.

Osoba niepełnosprawna(wg WHO) -Osoba o naruszonej sprawności funkcjonalnej lub aktywności życiowej w stopniu utrudniającym wypełnianie normalnych czynności charakterystycznych dla osoby danej płci i wieku
Niepełnosprawność- wynikające z uszkodzenia i upośledzenia funkcji organizmu ograniczenie lub brak zdolności do wykonywania czynności w sposób lub w zakresie uważanym za normalny dla człowieka.

1. Główne cele fizjoterapii

• zwalczanie bólu,

• zwalczanie stanów zapalnych,

• usprawnianie czynności poszczególnych narządów;

dodatkowo w przypadku narządu ruchu:

• zwiększanie siły mięśniowej,

• przywracanie prawidłowego zakresu ruchu,

• przywracanie prawidłowych stereotypów ruchowych,

• odtwarzanie propriocepcji,

• przywracanie odpowiedniej długości i elastyczności tkankom okołostawowym,

• stwarzanie optymalnych możliwości gojenia się struktur wewnątrz- i około- stawowych a przy istniejących, niemożliwych do usunięcia zmianach chorobowych osiągnięcie możliwie najlepszego stanu funkcjonalnego oraz nauka "oszczędnego" korzystania z narządu ruchu.

1. Definicja adaptacji i potencjału rehabilitacyjnego

Adaptacja to proces dostosowania się organizmu do ciągle zmieniających się warunków środowiska zewnętrznego. Zdolność do adaptacji podstawowym warunkiem do homeostazy i stanowi cechę wszystkich organizmów żywych.

Suma rezerw kompensacyjno – adaptacyjnych określana jest mianem ,,potencjału rehabilitacyjnego” determinującego wyniki rehabilitacji poszczególnych osób.

1. Przedstaw koncepcje współczesnej rehabilitacji wg. prof Degi.

• wczesność zapoczątkowania- czyli rehabilitacja rozpoczyna się możliwie już w okresie leczenia, od czas przyjęcia chorego do szpitala lub ambulatorium

• powszechność- rehabilitacja jest dostępna wszystkim, którzy jej potrzebują i obejmuje wszystkie specjalności w lecznictwie szpitalny, ambulatoryjnym i sanatoryjnym.

• ciągłość- rehabilitacja medyczna jest ściśle powiązana z rehabilitacją zawodową i społeczną. Z chwilą zapoczątkowania rehabilitacja prowadzona jest aż do uzyskania pełnej sprawności, a u osób nie rokujących pełnego powrotu do zdrowia, do czasu uzyskania optymalnych mechanizmów kompensacyjnych, utrwalających wyniki usprawnienia lub utrzymania uzyskanej kondycji

• kompleksowość- uwzględnia się od początku wszystkie aspekty rehabilitacji tj leczniczy,społeczno-psychologiczny

1. Scharakteryzuj pojęcie kompensacji w procesie rehabilitacji.

Kompensacją nazywamy proces, który wyzwala naturalne możliwości zastępcze, jakie istnieją w każdym organizmie żywym. Jest to zdolność zastępowania na drodze odtwarzania utraconych funkcji poprzez częściowo uszkodzony narząd, lub całkowite przejęcie tej funkcji przez inny zdrowy narząd. Innymi słowy kompensacja to zdolność do całkowitego lub częściowego wyrównania skutków działania czynników szkodliwych. Kompensacja dotyczyć może zaburzeń dynamicznych, statycznych, czynnościowych oraz statyczno-dynamicznych. Często ze zjawiskiem kompensacji wiąże się proces adaptacyjny.

8. Porównaj definicje fizjoterapii i fizykoterapii.

Założeniem obu jest oddziaływanie na organizm człowieka bodźcami, które pochodzą z natury bądź są wytworzone sztucznie.

Fizjoterapia oznacza świadczenie zabiegów mających na celu rozwijanie, utrzymywanie i przywracanie maksymalnych zdolności ruchowych i funkcjonalnych pacjentom.

Fizykoterapia jest jedną z form fizjoterapii i częścią medycyny fizykalnej, w której na organizm oddziałuje się rozmaitymi bodźcami fizycznymi, pobieranymi z natury lub wytwarzanymi specjalnymi urządzeniami (np. krioterapia, elektroterapia).

Dzięki fizjoterapii możliwe jest uporanie się z bólem, wzmocnienie siły mięśni, ogólna poprawa kondycji. Fizjoterapia pozwala podwyższyć komfort życia osobom, które już do pełnej sprawności nie wrócą. Natomiast fizykoterapia daje możliwość przywrócenia sprawności fizycznej.

Ze względu na zastosowane bodźce w fizjoterapii wyróżniamy: balneoterapię, klimatoterapię, kinezyterapię, hydroterapię, masaż leczniczy, terapię manualną. Zaś fizykoterapia wykorzystuje jedynie takie naturalne czynniki, jak temperatura, promieniowanie UV, prąd elektryczny, pole magnetyczne, ultradźwięki czy niesamowicie skuteczna fala uderzeniowa.

9. Jaka jest różnica pomiędzy adaptacją a kompensacją.

Kompensacją nazywamy nowe, naturalne możliwości zastępcze jakie istnieją w organizmie człowieka, natomiast adaptacja to umiejętność dostosowania się człowieka do warunków socjalnych, umożliwia uzyskanie jak najlepszych wyników końcowego leczenia

11. Regeneracja w obrębie ukł. nerwowego.

1. Prawidłowe ocieplenie ciała i zabiegi fizykalne z zakresu ciepłolecznictwa. Optymalna temperatura wpływa na szybkość regeneracji aksonu, której wartość mieści się w ogromnej rozpiętości od 0,1 mm nawet do 9 mm na dobę, a także na jakość regenerującego włókna nerwowego,

2. W leczeniu ciepłym wykorzystuje się:

• okłady parafinowe lub borowinowe

• fango, promienie podczerwone,

• diatermię krótkofalową

• , impulsowe pole magnetyczne,

• ocieplacze i odkłady z podgrzewanych żeli.

1. Elektrostymulację punktów ruchomych mięśni,

2. Masaż ręczny lub wibracyjny delikatnymi końcówkami.

12. Polski Model Rehabilitacji

Polski model rehabilitacji, którego twórcami są profesorowie Wiktor Dega, Aleksander Hulek i Marian Weiss zakłada, iż rehabilitacja powinna być:

• powszechna - dostępna dla każdego, kto jej potrzebuje;

• wczesna - zapoczątkowana już w okresie podstawowego leczenia, równocześnie z zabiegami medycznymi, co znacznie poprawia wyniki leczenia i skraca okres leczenia;

• kompleksowa - rehabilitacja w całym swoim programie i od początku uwzględnia wszystkie aspekty: leczniczy, zawodowy, społeczny;

• ciągła - rehabilitacja jest procesem ciągłym, zapoczątkowany proces rehabilitacji kontynuowany jest do końca, tj. aż chorzy zdobędą maksymalną sprawność fizyczną i psychiczną, zdolność do pracy oraz zdolność do zajęcia właściwego miejsca w społeczeństwie.

12. Wyjaśnij pojęcie rehabilitacji zawodowej.

Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia, a dalej awans zawodowy. Umożliwia korzystanie z poradnictwa zawodowego, szkoleń zawodowych i pośrednictwa pracy. Realizacja tego zadania polega na prowadzeniu systematycznych spotkań.

Rehabilitacja zawodowa to :

1. Prowadzenie rozmów z osobami niepełnosprawnymi poprzez dodatnia stymulacje, pozytywne nastawienie do podjęcia i radzenia sobie z wykonywana praca zawodowa.

2. Prowadzenie terapii zajęciowej w pracowniach ( samodzielne wykonywanie zadan przez uczestników ) przy nadzorze i kontroli ze strony terapeutów zajęciowych.

3. Kształcenie osób niepełnosprawnych (nauczanie w sanatoriach, szpitalach i ośrodkach leczniczych) tworzenie ośrodków leczniczo wychowawczych dla dzieci i młodzieży z dysfunkcjami psychofizycznymi.

4. Nauczanie zawodowe

5. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych jako główny cel procesu rehabilitacji zawodowej.

12. Opisz pracę zespołu rehabilitacyjnego w rehabilitacji środowiskowej

W skład typowego zespołu rehabilitacyjnego wchodzą:

• Lekarz specjalista w rehabilitacji medycznej - nadzoruje pracę całego zespołu rehabilitacyjnego

• Pielęgniarka

• Fizjoterapeuta - ustala program usprawnienia ruchowego w oparciu o plan leczenia opracowany przez lekarza oraz prowadzi ćwiczenia usprawniające

• Psycholog kliniczny - dokonuje oceny psychologicznej, prowadzi psychoterapię indywidualną lub grupową

• Asystent socjalny - przeprowadza wywiad społeczny oraz opracowuje wstępny program rehabilitacji społecznej

• Masażysta - wykonuje zabiegi z zakresu masażu leczniczego ręcznie lub z wykorzystaniem urządzeń mechanicznych

• Technik ortopedyczny- realizuje zadania w zakresie zaopatrzenia ortopedycznego

• Neuropsycholog - przeprowadza diagnozę i terapię zaburzeń wyższych czynności psychicznych

• Logopeda - opracowuje diagnozę logopedyczną oraz prowadzi ćwiczenia logopedyczne

• Pedagog specjalny - prowadzi zajęcia przygotowawcze dzieci niepełnosprawnych do nauki w szkole lub zajęcia korekcyjno - kompensacyjne z dziećmi szkolnymi

• Ergoterapeuta - prowadzi naukę samoobsługi w czynnościach życia codziennego oraz ćwiczenia w pracowni terapii zajęciowej

12. Przedstaw ogólny podział metod stosowanych w fizjoterapii

1.Podział uwzględniający sposób nauczania ruchów:

• Metoda syntetyczna (całościowa) – nauczanie ruchów jako całości.

• Metoda analityczna (metoda nauczania częściami) – nauczanie ruchów, polegające na rozłożenie go na takie elementy, które dadzą się opanować oddzielnie.

• Metoda mieszana – równoczesne lub naprzemienne stosowanie metody syntetycznej i analitycznej.

2.Podział w oparciu o kryteria uwzględniające mechanizmy regulujące czynności ludzkie:

• Metody reproduktywne – charakteryzuje je bierna, podporządkowana i wyczekująca postawa ćwiczącego (pacjenta). Dzieli się ją na:

• metodę naśladowczo – ścisłą – ćwiczenia odruchowe oraz metody polegające na odtwarzaniu i powtarzaniu przez ćwiczącego ćwiczeń ściśle określonych przez kinezyterapeutę.

• metodę zadaniowo – ścisłą – polega na wykonywaniu ściśle określonych zadań.

• Metody dotyczą przede wszystkim na kształtowanie podstawowych zdolności

motorycznych.

• Metody proaktywne – charakteryzują już aktywne postawy ćwiczących, ale w zakresie określonego repertuaru zachowań ruchowych. U podłoża tych metod leży więc chęć działania wyrażająca się aktywnością ćwiczącego. Dzieli się je na:

• metodę zabawową.

• metodę zadaniową (bezpośredniej celowości ruchu).

• metodę programowego usprawniania się

12. Jakie mogą wystąpić ubytki funkcjonalne somatyczne i/lub psychiczne sprzężone z niepełnosprawnością.

• Funkcjonalne - Patologiczne odchylenia od normy w funkcjonowaniu poszczególnych układów (nerwowy, krążenia, mięśniowy, pokarmowy itd.). Ubytki mogą się przejawiać w sytuacjach kiedy chory chce, a nie może wykonać danego ruchu lub gdy ruch ten wykonywany jest niezależnie od jego woli. Często patologie układów są ze sobą powiązane, np. brak czynności mięśni prowadzi do nadmiernego zastoju krwi i wzrostu jej gęstości i lepkości.

• Somatyczne - Brak segmentowy lub całościowy poszczególnych narządów lub organów

• Psychiczne - Może to być uszkodzenie organizmu na tyle poważne, że utrudnia zaspokojenie potrzeb i realizowanie tych zdań społecznych, które zwykle są wypełniane przez ludzi pełnosprawnych o podobnej charakterystyce społeczno- demograficznej (ta sama płeć, wiek, wykształcenie itp.).

12. Biorąc pod uwagę kryteria zdrowotne zawodowe i społeczne przedstaw różnice miedzy lekkim a umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Lekki stopień niepełnosprawności cechuje:

• istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy — naruszona sprawność organizmu powodująca ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną;

• ograniczenia w pełnieniu ról społecznych — trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną relacjami z otoczeniem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu;

• możliwość kompensacji ograniczeń — wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu, dzięki przedmiotom ortopedycznym, środkom pomocniczym i środkom technicznym.

Natomiast umiarkowany stopień niepełnosprawności charakteryzuję osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

12. Co to są czynności życia codziennego i w jaki sposób ocenić ich jakość ?

Czynności życia codziennego są to wszystkie czynności które wykonujemy codziennie, np. chodzenie, jedzenie, sięganie po jakiś przedmiot, schylanie się, podnoszenie, spanie, ubranie się, umycie się itp.

12. Co to znaczy plastyczność ośrodkowego układu nerwowego z punktu widzenia rehabilitacji.

Plastyczność o.u.n. jest to zdolność reorganizacji połączeń synaptycznych między konkretnymi neuronami w odpowiedzi na określone bodźce, powstawanie engramu pamięci, czyli pamięciowej zmiany plastycznej. Są to procesy rozwojowe mózgu pod wpływem środowiska sensorycznego we wczesnym stadium jego rozwoju. Są to zmiany o charakterze naprawczym umożliwiają częściową lub całkowitą odnowę utraconej funkcji.

• Utworzenie przez sąsiednie nie uszkodzone neurony nowych połączeń synaptycznych

• Rozrośnięcie się włókien powyżej uszkodzonego odcinka i poszukiwanie nowych aksonów

• Włókna nie uszkodzone, ale pozbawione ośrodka poprzez uszkodzenie we wczesnym etapie rozwoju mózgu ulegają rozrostowi w poszukiwaniu neuronu docelowego

12. Omów proces plastyczności kompensacyjnej w układzie nerwowym.

Plastyczność kompensacyjna polega na wytworzeniu polaczeń miedzy nietypowymi partnerami, umożliwia to w przypadku uszkodzenia mózgu przywrócenie częściowo lub w pełni utraconych funkcji .Kompensacyjna reorganizacja synaptyczna uszkodzonego mózgu opiera się na pewnych mechanizmach,

Biorą w nich udział :

• sąsiednie, nieuszkodzone neurony mogące tworzyć nowe polaczenia synaptyczne z neuronami z uszkodzonych aksonów,

• włókna nerwowe nieuszkodzone, ale pozbawione ośrodka.

12. Czynniki sprawcze niepełnosprawności.

• wzrost urazowości,

• zmiany demograficzne, przesunięte w czasie zawieranie małżeństwa, macierzyństwo,

• skażenie środowiska naturalnego,

• rozwój medycyny, którego efektem jest znaczne obniżanie śmiertelności pourazowej, wydłużenie życia, ale wtórnie-wzrost liczby osób niepełnosprawnych

• zróżnicowanie poziomu życia, zubożenie niższych warstw społeczeństwa rzutujące na stan zdrowia,

• przemiany dokonujące się w służbie zdrowia, utrudniające kompleksowe leczenie pewnych grup osób niepełnosprawnych bądź zagrożonych niepełnosprawnością.

10. Zmiany patologiczne i kliniczne nerwów obwodowych według Seddona