Ekologia ćw.3

Azot należy do makroelementów i jest podstawowym pierwiastkiem wchodzącym w skład białek, a także kwasów nukleinowych

-azot atmosferyczny (78%) jest bardzo trudno dostępny dla roślin

-wyjątek stanowią rośliny motylkowe (łubin, koniczyna, wyka), żyjące w symbiozie z bakteriami brodawkowymi

-wolny azot wiążą też inne organizmy np. bakterie tlenowe (azotobakter) i beztlenowe (clostridium), żyjące w glebie,

- rośliny czerpią głównie azot z gleby i wody, łownie postaci związków amonowych lub azotanowych,

-przyswojony przez rośliny azot jest wykorzystywany przez konsumentów w postaci białka roślinnego,

-produkty metabolicznych przemian białek i innych związków azotowych są wydalane przez zwierzęta jako amoniak, mocznik i kw. moczowy, a następnie rozkładane przez bakterie nitryfikacyjne.

Azotany, spotykane w przyrodzie i przyswajane w sposób naturalny przez rośliny pochodzą głównie z nitryfikacji, czyli procesów utleniania amoniaku do azotynów ( III), a następnie azotanów (V)

-nitryfikacja zachodzi dzięki obecności samożywnych bakterii glebowych zwanych bakteriami nitryfikacyjnymi(nitrosomonas i Nictobacter)

-procesem przeciwstawnym do nitryfikacji jest denitryfikacja, czyli redukcja azotanów do azotu, przeprowadzana przez bakterie denitryfikacyjne (niekorzystne dla przyrody).

Obieg azotu (rycina)

Ekologia- interakcje międzygatunkowe

Pojęcia podstawowe

-Poziomy organizacji formacji biologicznych

-poziomy organizacji istot żywych

Populacja- zespół osobników jednego gatunku, wzajemnie na siebie oddziałujących i zamieszkujących określoną przestrzeń w tym samym czasie

-nisza ekologiczna- przestrzeń, która zapewnia niezbędne warunki życiowe oraz funkcje, jakie spełnia populacja (zawód)

-siedlisko- miejsce, w którym żyje populacja danego gatunku

-ekoton- strefa przejściowa między dwiema różnymi biocenozami

Interakcje odbywają się, gdy:

-dwie populacje mogą ale nie muszą oddziaływać na siebie,

-nałożenie się nisz ekologicznych powoduje powstanie interakcji,

-klasyfikacja interakcji jest oparta na korzyściach lub stratach, jakie odnosi jeden lub oba gatunki

1.Interakcje antagonistyczne

-współzależności niekorzystne:

Amensalizm

Konkurencja

(nie zdążyłam) :P

2.Interakcje protekcyjne

-współzależności nieantagonistyczne:

-komensalizm

-protokooperacja

-mutualizm

Gdy żadna z populacji nie wpływa na drugą – NEUTRALIZM.(np. mysz polna i płetwal błękitny, sosna zwyczajna i kuna leśna, bocian i sikorka)

Mutualizm [+/+]

Symbioza- nieodzowna, ścisła współzależność dwu różnych gatunków, czerpiących obopólne korzyści, przy czym jeden gat.nie jest zdolny do życia bez obecności drugiego,

(np. porosty(glon +grzyb), mikoryza (grzyb +roślina naczyniowa), dront dodo +drzewo calvaria major

Protokooperacja- pierwotna współpraca ,nieobligatoryjna, okresowe współżycie dwu gatunków, które czerpia korzyści ze swojej obecności, ale jednoczęśnie nie są całkowicie od siebie uzależnione

Przykłady :krab pustelnik +ukwiał, bawół +ptaki bąkojady, ryby wargatki sanitarniki +strzępie

Komensalizm [+/0]

Współbiesiadnictwo, relacja między dwoma gatunkami, w którym jeden komensal czerpie korzyści z istnienia drugiego, nie przynosząc mu korzyści ani nie czyniąc szkody

Przykład: rekin +podnawki; wieloryb +pąkle

Amensalizm [0/-]

Oddziaływanie, w którym populacja jednego gat. Hamuje wzrost drugiej populacji, nie ponosząc strat i nie czerpiąc z tego żadnych korzyści

Przykłady: grzyb pędzlak +bakterie, allelopatia (oddziaływanie populacji roślinnej 1 gat. Na populację innego gatunku przez wydzielanie do podłoża związków chemicznych hamujących lub pobudzających wzrost gatunków wyrastających w ich sąsiedztwie, np. orzech włoski, kapusta).

Drapieżnictwo i pasożytnictwo [+/-]

Relacja w ukladzie drapieżnik-ofiara, w której osobniki jednego gatunku zjadają osobniki innego gatunku, ich istnienie jest jednym z mechanizmów regulujących liczebność zwierząt w biocenozie

Przykłady- lew antylopa, rys zajac, roślinożerność

-typ zależności między żywicielem a pasozytem, pasożyt zyje kosztem gospodarza i dziala na jego szkodę, najczęściej jednak nie zabija go (pasożytnictwo wewnętrzne i zewnętrzne)

Konkurencja[+-/+-]

Najpowszechniejszy rodzaj interakcji między organizmami, zachodzi między osobnikami o tych samych wymaganiach życiowych, zajmujących tę samą przestrzen, korzystających z tych samych zasobów b,idących w niedomiarze, dotyczy osobników o wspólnej niszy ekologicznej (wewnątrzgatunkowa lub międzygatunkowa)

-wynikiem dłużej trwającejwanie mniej dostosowanego gatunku bądź ustalenie się równowagi między nimi

Przykłady :zaba wodna-żaba trawna,