SZKLARSKA PORĘBA
Początkowo Szklarska Poręba należała do parafii Sobieszów. W roku 1488 zbudowano tu małą kapliczkę drewnianą, przy której w 1490 roku erygowano parafię afiliowaną do parafii Sobieszów.
W kilkanaście lat później w kościele tym umieszczono obraz Matki Bożej i z tej racji przybywali tu liczni pątnicy.
W czasie reformacji, większość mieszkańców Szklarskiej Poręby przeszła na protestantyzm i dlatego protestanci zajęli kościół. Jednak od XVII w. zwiększała się liczba katolików, którzy po wojnie trzydziestoletniej przyjęli od protestantów kościół w Szklarskiej Porębie Dolnej, zbudowany w 1639 roku. Opiekę duszpasterską nad katolikami w Szklarskiej Porębie do 1810 roku sprawowali cystersi z Cieplic. Po ich kasacie parafia pozostawała do roku 1813 bez opieki duszpasterskiej.
Gdy w XIX wieku w Szklarskiej Porębie zbudowano hutę szkła, zwiększyła się liczba mieszkańców miasta, w tym także katolików. W 1885 roku było ich ponad tysiąc. Właściciel Cieplic Schaffgotsch, wypełniając wcześniej złożony ślub, wybudował w latach 1883-87 kościół pod wezwaniem Bożego Ciała, poświęcony 8 września 1887 roku.
W kościele znajduje się obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy, poświęcony przez papieża Piusa X. W październiku 1945 roku opieka duszpasterska nad parafią w Szklarskiej Porębie została zlecona przez administratora apostolskiego we Wrocławiu krakowskiej prowincji franciszkanów.
W latach pięćdziesiątych kościół parafialny został odmalowany. Nieco później umieszczono w nim szereg obrazów namalowanych przez mieszkającego w mieście artystę malarza, Wlastimila Hofmana.
W latach siedemdziesiątych został wykupiony od gminy protestanckiej murowany kościół, który został odbudowany i poświęcony. Otrzymał tytuł: św. Maksymiliana. Kościół ten stał się siedzibą nowej parafii utworzonej z dotychczasowej parafii Bożego Ciała w maju 1998 roku, a obsługiwanej przez kapłanów diecezjalnych.
Strona internetowa: www.szklarska.franciszkanie.pl
Dom Wlastimila Hofmana
Muzeum - Dom Wlastimila Hofmana
ul. Matejki 23
Oto wyjątkowa okazja, aby odwiedzić dom malarza Wlastimila Hofmana, funkcjonujący w praktycznie nienaruszonym stanie od śmierci artysty. Wnętrza malutkiego z pozoru domku kryją m.in. pracownię mistrza, gdzie nadal stoją jego sztalugi a obok na stoliku leżą pędzle i tuby z farbami. Klimat miejsca, jak zapewnia obecny gospodarz pan Wacław Jędrzejczak, jest wciąż przepełniony duchem artysty, czego nie doświadczymy w żadnym muzeum.
Wlastimil Hofman (1881-1970) – nazywany przez Jana Sztaudyngera „malarzem wewnętrznego blasku”, znany w Polsce i na świecie artysta - malarz, poeta, uczeń Stanisławskiego, Wyczółkowskiego i przede wszystkim Jacka Malczewskiego. W 1947 przeprowadził się z Krakowa do Szklarskiej Poręby właśnie za namową Sztaudyngera i zamieszkał wraz z żoną w małym domku na Średniej. Hofman zżył się bardzo z lokalną społecznością , namalował wiele portretów i niewielkich obrazków dla mieszkańców. Odbiorcami jego ówczesnej twórczości byli także miejscowi ojcowie franciszkanie. Jego dzieła zdobią prywatne domy i tutejsze kościoły.
Dom Hofmana - Wlastimilówka, w niedługim czasie stała się miejscem spotkań lokalnej artystycznej społeczności. Po śmierci malarza, na mocy testamentu właścicielem domu wraz z całym wyposażeniem został Wacław Jędrzejczak. Obecny gospodarz udostępnia zwiedzającym pracownię malarza oraz pokoik gościnny z obrazami. Terminy zwiedzania ustalane są telefonicznie.
Chybotek – grupa złożona z kilkumetrowej wysokości bloków skał, miejsce związane z legendami Walonów.
Jeden z kamieni, najwyżej położony o średnicy ok. 4 m wsparty w 2 miejscach daje się łatwo rozkołysać.
Ze względu na swój kształt zwany był także „Misą cukru”. Według starodawnych opowieści skała ta zamykała wejście do podziemnego skarbca.
Chybotek - Szklarska Poręba | ![]() |
---|
Idąc niebieskim szlakiem z centrum Szklarskiej Poręby do stacji kolejowej w Szklarskiej Porębie Dolnej napotkamy po lewej stronie charakterystyczną formę skalną przypominającą trochę motyla z rozpostartymi skrzydłami. Nie każdy wie w jaki sposób należy rozkołysać Chybotka. Większość turystów poprostu wchodzi na skałę i próbuje podskokami rozkołysać olbrzymi głaz. Nie jest to najlepsza metoda. Jedyną skuteczną i nieinwazyjną metodą jest kołysanie od dołu. Należy stanąć na kamieniach, podnieść ręce do góry, podeprzeć rękoma i siłą nóg wprawić Chybotka do ruchu. Liczę na wiele zdjęć z prób kołysania. Zapomniałem dodać, iż aby dotknąć Chybotka od dołu należy posiadać odpowiedni wzrost, no i trochę siły. Rozkołysany Chybotek robi wrażenie - przecież ten "kamycze"k waży ileś tam ton...
Muzeum Ziemi
Muzeum Ziemi znajduje się w budynku Karczmy Głodowej. Stoi ona od trzystu lat na miejscu starszej budowli prawdopodobnie na fundamentach strażnicy, która strzegła Czeskiego Brodu. Było to miejsce gdzie prastary trakt wydeptywany przez pielgrzymów wędrujących do świętych źródeł Łaby, Czeską Ścieżką, opuszczał Góry Izerskie i przekraczając rzekę Kamienną piął się w Karkonosze.
Nazwa „Karczma Głodowa” utrwaliła się w połowie XIX w kiedy to wielki głód spowodowany wieloletnim nieurodzajem i bezrobociem stały się przyczyną głodowych buntów tkaczy śląskich krwawo tłumionych przez władzę pruską. Aby złagodzić cierpienia ludzi z gór organizowano prace publiczne między innymi budowano górskie drogi zwane do dzisiaj „drogami głodu”. Właśnie jedna z takich „dróg głodu” biegnie przełomem rzeki Kamiennej /Ciekonia/ i łączy dzisiaj Szklarską Porębę ze światem. Budowana była rękami bezimiennych mieszkańców gór, którzy za 10 godzin morderczej pracy przy łamaniu granitu i układaniu z kamiennych beli konstrukcji nośnej drogi otrzymywali zapłatę: bochenek chleba i skopek mleka dziennie. Skromne posiłki dla budowniczych drogi przygotowywano w Karczmie Głodowej gdzie wypiekano z podłej mąki dwufuntowe bochenki chleba. W piwnicy Karczmy zachował się do dzisiaj stary piec chlebowy opalany słomą żytnią i owsianą, mieściło się w nim dwieście chlebów jednorazowo.
Obecnie w obiekcie Karczmy Głodowej prezentowana jest stała wystawa kamieni ozdobnych i szlachetnych z Sudetów i świata oraz wyroby rzemiosł artystycznych ze szkła, ceramiki, drewna, kamieni i srebra. W kolekcji znajdują się liczne okazy minerałów z dolnego śląska, polski oraz świata. Zobaczyć można m.in. kilkukilogramowe szczotki kwarcu z Gór Izerskich, jedne z największych wydobytych agatów z Nowego Kościoła (Dolny Śląsk), Kryształy kwarcu dymnego z Przełęczy Kowarskiej, bryły krzemienia pasiastego z Gór Świętokrzyskich jak również kilogramowe bryłki czaroitu z Uralu, malachitowe stalaktyty z Kenii czy kilkudziesięcio kilogramowe geody ametystowe z Brazylii.
Prowadzona jest tu również sprzedaż minerałów surowych – kolekcjonerskich oraz galanterii i biżuterii z kamieni ozdobnych i srebra.
Muzeum Ziemi czynne jest codziennie
od 9:00 – 17:00 (sezon letni) i od 9:00 – 16:00 (sezon zimowy).
WSTĘP WOLNY
Szklarska Poręba Górna - Wodospad Szklarki
Wodospad Szklarki należy do największych atrakcji turystycznych w Karkonoszach. Wyjątkowy urok, a także dogodne położenie sprawiają, że wodospad jest niezwykle tłumnie odwiedzany przez turystów.
Z centrum Szklarskiej Poręby Górnej najkrótsze, a zarazem najciekawsze dojście do wodospadu stanowi zielony szlak biegnący wzdłuż potoku Kamienna. Szlak zaczyna się w samym centrum Szklarskiej Poręby u zbiegu ulic Sikorskiego i Jedności Narodowej. Szlak sprowadza w dół do ul. 1 Maja, którą prowadzi kilkadziesiąt metrów, by po przekroczeniu mostku nad Kamieńczykiem odbić w lewo. Wkrótce po lewej mijamy oczyszczalnię ścieków, zaś po prawej wznoszą się dwie formacje skalne Głazisko i Dziobata. Przez następnych kilkanaście minut szlak prowadzi wygodną ścieżką schowaną w lesie. Trasa wytyczona jest wzdłuż potoku Kamienna, trzymając się kilkanaście metrów ponad jego korytem. Równolegle do szlaku i potoku biegnie trasa samochodowa ze Szklarskiej Poręby do Jeleniej Góry. Wreszcie szlak doprowadza do miejsca, gdzie las się przerzedza, a ścieżka sprowadza stromo w dół do poziomu Kamiennej.
Tuż przed zejściem szlak przebiega ponad skalną grotą zwaną Czerwoną Jamą, która leży kilka metrów poniżej ścieżki. Jaskinię tworzy obszerna komora, która swą nazwę zawdzięcza kolorowi skał, z których jest zbudowana. Po obniżeniu się ścieżka doprowadza do ulicy Kołłątaja. Odbijając w prawo można dojść do czarnego szlaku wytyczonego dookoła Szklarskiej Poręby, który również prowadzi w kierunku wodospadu Szklarki. Idąc w lewo, po przekroczeniu mostu na Kamiennej można zwiedzić Muzeum Ziemi oraz Muzeum Energetyki.
Zielony szlak prowadzi dalej prosto i po krótkim podejściu sprowadza z powrotem nad Kamienną, trzymając się nieco powyżej koryta potoku. Wkrótce droga doprowadza do niezwykle charakterystycznej skałki zwanej Okapem, wznoszącej się na wysokość blisko 30 metrów. Kilkadziesiąt metrów dalej mijamy Ptaka - kolejną grupę skalną, a po dalszych kilku minutach ścieżka dociera do rozstaju szlaków, usytuowanego w miejscu gdzie potok Szklarka uchodzi do Kamiennej. Na drugim brzegu Kamiennej znajduje się niewielki parking często zapełniony autobusami. Na skrzyżowaniu stoi również kasa KPN.
Zielony szlak wiedzie dalej wzdłuż Kamiennej, zaś do wodospadu prowadzą odbijające w prawo szlaki niebieski oraz czarny. Podobnie jak cały przebyty odcinek zielonego szlaku ze Szklarskiej Poręby również i ten fragment trasy ma charakter wybitnie spacerowy. Droga wiedzie skalistym wąwozem z lewej strony potoku, by tuż przed samym wodospadem przewinąć się na jego druga stronę. Po przejściu mostku zza drzew wyłania się malowniczy wodospad Szklarki.
Wodospad Szklarki opada z 13 metrowego progu zwężającego się ku dołowi. Pełen urok wodospad pokazuje po opadach deszczu, gdy woda opada z progu jego całą szerokością. W okresach suszy woda spływa kilkoma niewielkimi strużkami. Na wprost wodospadu znajdują się duże głazy wyrzucone przez potok, na których turyści pozują do pamiątkowych zdjęć. Nad wodospadem stoi niewielkie schronisko turystyczne Kochanówka.