„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Kubit

Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich 813[02].Z2.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Stanisław Pelczar
mgr Elżbieta Pietrasz



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Krzysztof Kubit



Konsultacja:
mgr Czesław Nowak






Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 813[02].Z2.05
„Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu operator urządzeń przemysłu szklarskiego.


























Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

12

5.1.

Techniki oddzielania kap od wyrobów szklarskich

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2.

Szlifowanie wyrobów szklarskich

17

5.2.1. Ćwiczenia

17

5.3.

Zatapianie obrzeży wyrobów szklarskich

22

5.3.1. Ćwiczenia

22

5.4.

Wiercenie otworów w szkle i docieranie korków ze szkła

25

5.4.1. Ćwiczenia

25

5.5.

Cechowanie i znakowanie wyrobów szklarskich

28

5.5.1. Ćwiczenia

28

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

31

7.

Literatura

45

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

operator urządzeń przemysłu

szklarskiego.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

813[02].Z2

Technologia

wytwarzania szkła

813[02].Z2.02

Sporządzanie zestawów

szklarskich

813[02].Z2.03

Topienie szkła

813[02].Z2.06

Zdobienie wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.07

Przetwarzanie szkła

813[02].Z2.04

Formowanie wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.05

Wykonywanie obróbki

wyrobów szklarskich

813[02].Z2.01

Badanie właściwości

surowców szklarskich

i szkła

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

–

określać zastosowanie elementów maszyn i urządzeń,

–

charakteryzować budowę maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim,

–

określać zasady sterowania pracą maszyn i urządzeń,

–

wyjaśniać zasadę działania elektronicznych elementów i układów automatyki
przemysłowej.

–

charakteryzować procesy związane z eksploatacją, zużyciem i uszkodzeniem części
maszyn,

–

klasyfikować szkło ze względu na skład chemiczny,

–

charakteryzować właściwości szkła,

–

określać wpływ właściwości szkła na procesy obróbki wyrobów szklarskich,

–

rozpoznawać przyrządy pomiarowe,

–

charakteryzować szkło gospodarcze, opakowaniowe,, budowlane, techniczne,

–

określać właściwości materiałów stosowanych w procesach produkcyjnych szkła.

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

współpracować w grupie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć.

-

scharakteryzować techniki obróbki szkła,

-

określić etapy szlifowania szkła,

-

dobrać techniki obcinania kap z wyrobów szklanych,

-

obciąć kapy z wyrobów szklanych sposobem termicznym i mechanicznym,

-

dobrać narzędzia do nacinania poprzecznego płyt szklanych,

-

dobrać materiały ścierne do szlifowania szkła,

-

wykroić określony element z tafli szkła,

-

dobierać metody rozkroju rur i prętów szklanych,

-

dokonać rozkroju rur i prętów szklanych,

-

wykonać szlifowanie wyrobów ze szkła,

-

doszlifować korki szklane,

-

zatopić obrzeża wyrobu ze szkła,

-

wywiercić wiertłem otwór w szkle,

-

wykonać cechowanie wyrobów szklanych przy pomocy urządzenia mechanicznego,

-

sprawdzić zgodność wykonania wyrobów szklanych z dokumentacją,

-

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowe oraz ochrony
ś

rodowiska podczas obróbki wyrobów ze szkła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02]

Moduł:

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

obróbki

wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.05

Temat: Rozkrój tafli ze szkła.

Cel ogólny: Wykonać rozkrój tafli ze szkła.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

określić techniki rozkroju tafli ze szkła,

−

dobrać narzędzia i urządzenia stosowane do ręcznego rozkroju szkła,

−

dobrać środki ochrony osobistej do ręcznego rozkroju szkła.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4-osobowych.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

pytania prowadzące,

−

tafle szklane o wymiarach

……..

,

−

narzędzia do rozkroju tafli szklanych,

−

stół do ręcznego rozkroju tafli szklanych,

−

ś

rodki ochrony osobistej: rękawice ochronne, okulary ochronne,

−

pisaki do pisania po szkle,

−

linijka, krajak do szkła.

Zadanie dla ucznia:

Z tafli szklanej o wymiarach 2250x1100x4 mm wykrój ręcznie elementy szklane

o wymiarach 450x220x4 mm

tak, aby maksymalne wykorzystać powierzchnię tafli szklanej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Zaznajomienie uczniów z instrukcją do wykonania ćwiczenia.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Ć

wiczenie.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.

Jakie są techniki rozkroju tafli szklanej?

2.

Jakie są techniki ręcznego rozkroju tafli szklanych?

3.

Jakie narzędzia i urządzenia są stosowane do ręcznego rozkroju tafli szklanych?

4.

Jakie środki ochrony osobistej są stosowane podczas rozkroju tafli szklanych?

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.

Ile elementów można wykroić z tafli szklanej wykorzystując maksymalnie powierzchnię
tafli?

2.

Jakie narzędzia i urządzenia należy zastosować do wykroju elementów z tafli szklanych?

3.

Jakie środki ochrony osobistej należy zastosować podczas wykroju elementów z tafli
szklanych?

Faza III Ustalanie
1.

Uczniowie pracując w zespołach dobierają narzędzia i urządzenia do rozkroju tafli
szklanych.

2.

Uczniowie pracując w zespołach przygotowują stanowiska pracy do wykroju elementów
z tafli szklanych.

3.

Uczniowie zakładają środki ochrony osobistej.

Faza IV Wykonanie
1.

Uczniowie pracując w zespołach rysują pisakiem linie podziału na tafli szklanej.

2.

Uczniowie dokonują wykroju elementów szklanych z tafli szklanych zgodnie
z znaczonymi pisakiem liniami podziału.

Faza V Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach jakość wykrojonych elementów szklanych oraz czy
podczas wykroju maksymalnie wykorzystana była powierzchnia tafli szklanej.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 813[02]

Moduł:

Technologia wytwarzania szkła 813[02].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

obróbki

wyrobów

szklarskich

813[02].Z2.05

Temat: Obróbka wyrobów szklarskich.

Cel ogólny: Szlifowanie obrzeży wyrobów szklarskich o różnych kształtach.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

zaplanować proces szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich,

−

przygotować stanowiska pracy szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich,

−

dobierać środki ścierne do poszczególnych operacji szlifowania obrzeży wyrobów
szklarskich,

−

obsługiwać urządzenia do szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich,

−

wykonać kolejne operacje szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich,

−

sprawdzić jakość szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich,

−

dobrać środki ochrony osobistej do szlifowania oberży wyrobów szklarskich.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4 osobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcje obsługi szlifierek do szlifowania szkła,

−

pytania prowadzące,

−

wyroby szklarskie,

−

ś

rodki ścierne,

−

szlifierki do szlifowania szkła,

−

ś

rodki ochrony osobistej: rękawice ochronne, fartuch ochronny.

Zadanie dla ucznia:

Wykonaj operacje szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich o różnych kształtach.

Sprawdź jakość szlifowanych obrzeży.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

2.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

3.

Zaznajomienie uczniów z ćwiczeniem.

4.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Ć

wiczenie.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1.

Jakie są etapy szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich?

2.

Jakie środki ściernic stosowane są do poszczególnych etapów szlifowania obrzeży
wyrobów szklarskich?

3.

Jakie urządzenia stosowane są do poszczególnych etapów szlifowania obrzeży wyrobów
szklarskich?

4.

Jakie środki ochrony osobistej stosuje się podczas poszczególnych etapów szlifowania
obrzeży wyrobów szklarskich.

Faza II Planowanie

Uczniowie określają:

1.

Jakie etapy składają się na proces szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich?

2.

Jakie urządzenia zastosować do poszczególnych etapów szlifowania wyrobów
szklarskich?

3.

Jakie środki ścierne zastosować do poszczególnych etapów szlifowania obrzeży wyrobów
szklarskich?

4.

Jakie środki ochrony osobistej należy zastosować podczas szlifowania obrzeży wyrobów
szklarskich?

Faza III Ustalanie
1.

Uczniowie pracując w zespołach dobierają urządzenia do szlifowania obrzeży wyrobów
szklarskich.

2.

Uczniowie pracując w zespołach przygotowują stanowiska pracy przy poszczególnych
szlifierkach do szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich.

3.

Uczniowie zakładają środki ochrony osobistej.

Faza IV Wykonanie
1.

Uczniowie wykonują kolejne etapy szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich.

Faza V Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach jakość szlifowania obrzeży wyrobów szklarskich.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy szlifowania sprawiły im trudności.

Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Techniki oddzielania kap od wyrobów szklarskich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj schemat blokowy przedstawiający kolejne etapy procesu oddzielania kap od

wyrobów za pomocą palników gazowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na kolejność czynności wykonywanych
podczas procesu oddzielania kap od wyrobów ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy procesu oddzielania kap od wyrobów ze
szkła, za pomocą palników gazowych,

2)

dokonać analizy poszczególnych etapów oddzielania kap od wyrobów ze szkła na
podstawie opisów,

3)

zapisać w poszczególnych blokach schematu kolejne etapy oddzielania kap od wyrobów
ze szkła wyrobów ze szkła za pomocą palników gazowych

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 ze schematem blokowym, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj poszczególnym etapom opękania ich charakterystyczne cechy

[A] zarysowanie szkła

[] przekroczenie wytrzymałości mechanicznej
szkła

[B] wyregulowanie płomienia

[] równomierne ogrzewanie szkła

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

[C] wycentrowanie wyrobu na opękarce

[] ostry języczkowaty kształt

[D] podgrzewanie wąskiego pasa szkła

[] powstanie naprężeń w szkle

[E] pęknięcie szkła wzdłuż zarysowanie

[] obniżenie wytrzymałości mechanicznej

szkła

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na charakterystyczne cechy
poszczególnych etapów opękania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące opękania wyrobów szklarskich,

2)

dokonać analizy poszczególnych etapów opękania.

3)

rozpoznać cechy charakterystyczne poszczególnych etapów opękania.

4)

przyporządkować poszczególnym etapom opękania ich charakterystyczne cechy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Pogrupuj techniki opękania na termiczne i mechaniczne stawiając znak (+)

w odpowiedniej kolumnie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na podział metod opękania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych techniki opękania wyrobów ze szkła,

2)

dokonać analizy poszczególnych technik opękania na podstawie opisu,

3)

zapisać w pustych miejscach tabeli technikę opękania wyrobów ze szkła.

Techniki opękania

Termiczna Mechaniczna

Palnikiem gazowym

Kamieniem

Prądem elektrycznym

Gorącym szkłem

Piłą tarczową

Drutem oporowym

Prądami wysokiej częstotliwości

Laserem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z tabelą, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Spośród poniższych rysunków wskaż prawidłowo wyregulowany płomień palnika

opękarki płomieniowej.
A.

B

C.

D.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na charakterystyczne cechy
poszczególnych technik oddzielania kap od wyrobów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych sposób regulacji płomienia palników opękarki
gazowej,

2)

dokonać analizy poszczególnych sposobów regulacji płomienia palników opękarki
gazowej,

3)

rozpoznać poprawne wyregulowanie płomienia palnika opękarki gazowej,

4)

wskazać prawidłowo wyregulowany płomień palnika opękarki gazowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z rysunkami, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 5

Oddziel kapę od wyrobów szklarskich za pomocą opękarki gazowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową opękarki gazowej. Należy zwrócić
uwagę na środki ochrony osobistej stosowane podczas opękania wyrobów szklarskich na
opękarce gazowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące procesu opękania wyrobów ze
szkła za pomocą palników gazowych,

2)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

3)

zapoznać się z instrukcją obsługi opękarki gazowej,

4)

przygotować sanowisko pracy,

5)

założyć środki ochrony osobistej,

6)

sprawdzić zgodność wysokości opękniętego wyrobu z dokumentacją,

7)

oddzielić kapę od wyrobów szklanych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby ze szkła z kapami,

−

dokumentacja wyrobu ze szkła,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi opękaraki gazowej,

−

opękarka gazowa,

−

wysokościomierz,

−

ś

rodki ochrony osobistej: odzież ochronna, rękawice bawełniane, okulary ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 6

Wykonaj operację rozkroju rury szklanej o długości 1,2 m na cztery odcinki równej

długości za pomocą opękarki poziomej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową opękarki poziomej. Należy zwrócić
uwagę na środki ochrony osobistej stosowane podczas opękania wyrobów szklarskich za
pomocą opękarki poziomej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kolejne etapy rozkroju rur i prętów za pomocą
opękarki poziomej,

2)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

3)

zapoznać się z instrukcją obsługi opękarki poziomej,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

założyć środki ochrony osobistej,

6)

dokonać rozkroju rur szklanych na odcinki równej długości,

7)

sprawdzić długość odcinków rur szklanych za pomocą suwmiarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

rury szklane długości 1,2 m,

−

instrukcja wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi opękarki poziomej,

−

opękarka pozioma,

−

przyrządy pomiarowe,

−

ś

rodki ochrony osobistej: fartuch ochronny, rękawice ochronne, okulary ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 7

Wykonaj operację rozkroju tafli szklanej o wymiarach na 1500x1000x3 mm na kwadraty

o wymiarach 500x500x3 mm za pomocą stołu do ręcznego rozkroju tafli szklanych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową stołu do ręcznego rozkroju tafli
szklanych. Należy zwrócić uwagę na środki ochrony osobistej stosowane podczas rozkroju
tafli szklanych za pomocą stołu do ręcznego rozkroju tafli szklanych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych rozkrój tafli szklanych,

2)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

3)

zapoznać się z instrukcją obsługi stołu do ręcznego rozkroju tafli szklanych,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

założyć środki ochrony osobistej,

6)

dokonać rozkroju tafli szklanej na kwadraty,

7)

sprawdzić linijką wymiary wykrojonych kwadratów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

tafle szklane o wymiarach 1500x1000x3 mm,

−

instrukcja wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi stołu do rozkroju tafli szklanych,

−

stół do ręcznego rozkroju tafli szklanych,

−

linijka,

−

narzędzia do rozkroju tafli szkła: krajak

−

ś

rodki ochrony osobistej: fartuch ochronny, rękawice ochronne, okulary ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.2. Szlifowanie wyrobów szklarskich

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw za pomocą schematu blokowego wpisz kolejne etapy procesu szlifowania

wyrobów ze szkła.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na etapy szlifowania wyrobów
szklarskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy procesu szlifowania wyrobów szklarskich,

2)

dokonać analizy poszczególnych etapów szlifowania na podstawie opisu,

3)

zapisać w poszczególnych blokach schematu kolejne etapy szlifowania wyrobów
szklarskich.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 ze schematem blokowym, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj materiały ścierne do poszczególnych etapów szlifowania szkła.

[A] zdzieranie

[ ] pumeks

[B] gładzenie

[ ] taśma ścierna

[C] zbieranie krawędzi

[ ] karborund

[D] polerowanie

[ ] tarcza z piaskowca

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na środki ścierne stosowane do
poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące materiałów ściernych
stosowanych do poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła,

2)

dokonać analizy poszczególnych materiałów ściernych do szlifowania szkła na podstawie
opisu,

3)

przyporządkować materiały ścierne do poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze
szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Pogrupuj przedstawione w tabeli materiały na ścierne i polerskie stawiając znak (+) obok

odpowiedniego materiału stosowanego do szlifowania szkła

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na podział środków ściernych
stosowanych do poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych podział materiałów stosowanych do szlifowania
szkła,

2)

dokonać analizy poszczególnych materiałów do szlifowania szkła na podstawie opisu,

3)

pogrupować materiały stosowane do szlifowania szkła na ścierne i polerskie.

Materiał do szlifowania Ścierny

Polerski

Ziemia okrzemkowa

Karborund

Tlenek ceru

Szlam kwarcowy

Pumeks

Szmergiel

Elektrokorund

Korund naturalny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z tabelą, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Spośród poniższych rysunków dobierz urządzenie do szlifowania zgrubnego wyrobów ze

szkła.

A

B

C

D

Do szlifowania zgrubnego służy szlifierka ………

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na maszyny i urządzenia stosowane do
poszczególnych etapów szlifowania wyrobów ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych urządzenia stosowane do poszczególnych etapów
szlifowania wyrobów ze szkła,

2)

dokonać analizy urządzeń stosowanych do szlifowania szkła na podstawie opisu,

3)

rozpoznać urządzenie do zgrubnego szlifowania szkła,

4)

zapisać które urządzenie służy do zgrubnego szlifowania szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z rysunkami urządzeń do szlifowania szkła, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ćwiczenie 5

Wykonaj szlifowanie zgrubne obrzeży wyrobów ze szkła za pomocą szlifierki poziomej

tarczowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę urządzeń do szlifowania
zgrubnego wyrobów szklarskich oraz stosowane środki ochrony osobistej podczas
szlifowania szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy szlifowania wyrobów szklarskich,

2)

dokonać analizy etapu zgrubnego szlifowania,

3)

zapoznać się z instrukcja do wykonania ćwiczenia,

4)

zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki do zgrubnego szlifowania wyrobów
szklarskich,

5)

przygotować stanowisko pracy,

6)

założyć środki ochrony osobistej,

7)

wykonać szlifowanie zgrubne obrzeży wyrobów szklarskich,

8)

sprawdzić jakość szlifowanej obrzeży wyrobów szklarskich.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokza.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie,

−

dokumentacja wyrobów szlifierskich,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi szlifierki tarczowej poziomej,

−

szlifierka tarczowa pozioma ze środkiem ściernym do zdzierania,

−

ś

rodki ochrony osobistej: fartuch ochronny gumowy, rękawice gumowe, okulary

ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 6

Wykonaj gładzenie oraz zbieranie krawędzi zewnętrznej i wewnętrznej obrzeża wyrobów

ze szkła za pomocą szlifierki pionowej taśmowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę urządzeń do gładzenia
i zbierania krawędzi zewnętrznej i wewnętrznej wyrobów szklarskich oraz stosowane środki
ochrony osobistej podczas szlifowania szkła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy szlifowania wyrobów szklarskich,

2)

dokonać analizy etapów gładzenia oraz zbierania krawędzi obrzeży wyrobów szklarskich,

3)

zapoznać się instrukcja do wykonania ćwiczenia,

4)

zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki pionowej taśmowej,

5)

przygotować stanowisko pracy,

6)

założyć środki ochrony osobistej,

7)

wykonać gładzenie obrzeży oraz zbieranie krawędzi wyrobów szklarskich,

8)

sprawdzić jakość wykonanego gładzenia i zbierania krawędzi obrzeży wyrobów
szklarskich.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie,

−

dokumentacja wyrobów,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi szlifierki taśmowej pionowej,

−

szlifierka taśmowa pionowa z wrzecionem do gładzenia krawędzi wewnętrznej,

−

ś

rodki ochrony osobistej: fartuch ochronny gumowy, rękawice gumowe, okulary

ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.3. Zatapianie obrzeży wyrobów szklarskich

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj wadę procesu zatapiania obrzeży wyborów ze szkła do przyczyny

powstawania tej wady.
[A] matowe i ostrokrawędziste obrzeże

[] zbyt szybkie studzenie obrzeza

[B] zbyt wysoki poziom naprężeń w obrzeżu

[] nierównomierna grubość obrzeża

[C] zaoblone i niezaoblone obrzeże na obwodzie [] intensywne działanie płomienia na

obrzeże

[D] zdeformowane obrzeże

[] zbyt niska temperatura płomienia

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwość szkła, która ma wpływ na
proces zatapiania obrzeży.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące wad procesu zatapiania obrzeży,

2)

dokonać analizy przyczyn powstawania wad procesu zatapiania,

3)

rozpoznać przyczynę powstawania wady procesu zatapiania,

4)

przyporządkować wady procesu zatapiania obrzeży do przyczyn ich powstawania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

wyroby z wadliwie zatopionymi obrzeżami,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

−

polaryskop.

Ćwiczenie 2

Określ, który z poniższych rysunków obrzeża wyrobu ze szkła przedstawia poprawnie

zatopione obrzeże.

A.

B.

C.

Poprawnie zatopione obrzeże wyrobu ze szkła to ……..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wady procesu zatapiania obrzeży.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych wady procesu zatapiania obrzeży,

2)

dokonać analizy rysunków obrzeży wyrobu po procesie zatapiania,

3)

określić poprawnie zatopione obrzeże.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z rysunkami zatopionych obrzeży wyrobów ze szkła, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj operację zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich za pomocą zatapiarki

karuzelowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę zatapiarki karuzelowej oraz
stosowane środki ochrony osobistej podczas zatapiania wyrobów szklarskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące zatapiania obrzeży na
zatapiarkach karuzelowych,

2)

dokonać analizy procesu zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich,

3)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

4)

zapoznać się z instrukcją obsługi zatapiarki karuzelowej,

5)

przygotować stanowisko pracy,

6)

założyć środki ochrony osobistej,

7)

wykonać operację zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich,

8)

dokonać kontroli zatopienia obrzeży wyrobów szklarskich.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi zatapiarki karuzelowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

−

zatapiarka karuzelowa,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

−

szczypce do zdejmowania wyrobów z tarczek,

−

ś

rodki ochrony osobistej: okulary ochronne.

Ćwiczenie 4

Dokonaj kontroli jakości zatopienia obrzeży wyrobów szklarskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wady procesu zatapiania obrzeży
wyrobów szklarskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych wady procesu zatapiania obrzeży,

2)

dokonać analizy obrzeży wyrobów po procesie zatapiania,

3)

rozpoznać poprawnie i niepoprawnie zatopione obrzeże wyrobu ze szkła,

4)

uzupełnić tabelę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie z zatopionymi obrzeżami,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

−

papier formatu A4 z tabelą.

Zatopienie obrzeża

Wyrób nr

poprawne

niepoprawne

1

2

3

4

5

6

7

8

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.4. Wiercenie otworów w szkle i docieranie korków ze szkła

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw za pomocą schematu blokowego wpisz kolejne etapy procesu docierania

korków ze szkła

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na kolejność etapów docierania korków
ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych etapy procesu docierania korków ze szkła,

2)

dokonać analizy poszczególnych etapów docierania korków ze szkła na podstawie
opisów,

3)

zapisać w poszczególnych blokach schematu kolejne etapy docierania korków ze szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 ze schematem blokowym, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dobierz operację technologiczną do określonego etapu docierania korków.

[A] dociskanie tulei do powierzchni trzonka

[ ] polerowanie trzonka korka

[B] wprowadzenie wiertła do otworu naczynia

[ ] obtaczanie trzonka korka

[C] wprowadzenie korka do otworu naczynia

[ ] dopasowanie korka do otworu

[D] docisk trzonka korka do tarczy

[ ] rozwiercanie otworu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na operacje wykonywane podczas
etapów docierania korków ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych charakterystykę etapów docierania korków ze
szkła,

2)

dokonać analizy poszczególnych etapów docierania korków ze szkła,

3)

dobrać operację technologiczną do określonego etapu docierania korków ze szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj otwór w dnach wyrobów szklarskich o średnicy zgodnej z dokumentacją

wyrobu za pomocą wiertaki ręcznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową wiertarki ręcznej do wiercenia
otworów w wyrobach szklarskich. Należy zwrócić uwagę na stosowane środki ochrony
osobistej podczas wiercenia otworów w szkle.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące wiercenia otworów w wyrobach
szklarskich,

2)

dokonać analizy poszczególnych etapów wiercenia otworów w szkle,

3)

zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,

4)

zapoznać się z instrukcją obsługi wiertarki ręcznej do wiercenia otworów w szkle,

5)

przygotować stanowisko pracy,

6)

założyć środki ochrony osobistej,

7)

wykonać otwór w dnach wyrobów szklarskich,

8)

sprawdzić jakość wykonanych otworów w dnach wyrobów szklarskich oraz ich
zgodności z załączoną dokumentacją.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie,

−

dokumentacja wyrobów,

−

instrukcja wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi wiertarki ręcznej do wiercenia otworów w wyrobach szklarskich,

−

wiertarka ręczna do wiercenia otworów w wyrobach szklarskich,

−

wiertła do szkła o różnych średnicach,

−

suwmiarka,

−

ś

rodki ochrony osobistej: odzież ochronna, rękawice ochronne, okulary ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Wykonaj operacje docierania korków ze szkła za pomocą szlifierki wrzecionowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową szlifierki wrzecionowej Należy
zwrócić uwagę na stosowane środki ochrony osobistej podczas procesu docierania karków ze
szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące docieranie korków ze szkła,

2)

dokonać analizy etapów docierania korków ze szkła,

3)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

4)

zapoznać się z instrukcją obsługi szlifierki wrzecionowej,

5)

przygotować stanowisko pracy,

6)

założyć środki ochrony osobistej,

7)

wykonać operacje docierania korków ze szkła,

8)

sprawdzić jakość dotartych korków ze szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

pokaz.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi szlifierki wrzecionowej,

−

szlifierka wrzecionowa,

−

narzędzia do docierania korków,

−

suwmiarka,

−

materiały ścierne.

−

ś

rodki ochrony osobistej: odzież ochronna, rękawice ochronne, okulary ochronne,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5.5. Cechowanie i znakowanie wyrobów ze szkła

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spośród poniższych

−

kwasem fluorowodorowym,

−

matowania piaskiem,

−

siatkodruku,

−

grawerowania,

dobierz technikę znakowania wyrobów na gorąco oraz uzasadnij wybór.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na podział technik znakowania
wyrobów ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych charakterystykę poszczególnych technik
znakowanie wyrobów ze szkła,

2)

dokonać analizy technik znakowanie wyrobów na gorąco,

3)

wskazać technikę znakowania wyrobów na gorąco,

4)

uzasadnić wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Pogrupuj materiały do znakowania szkła na stosowane do technik na zimno oraz na

stosowane do technik na gorąco stawiając znak (+) w kolumnie odpowiedniej techniki
znakowania wyrobów.

Technika znaczenia wyrobów

Stosowany matreiał

na zimno

na gorąco

Kwas fluorowodorowy

Roztwór platyny

Piasek szklarski

Sproszkowane aluminium

Gliceryna

Szkło wodne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na materiały stosowane do
poszczególnych technik znakowania wyrobów ze szkła.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych charakterystykę poszczególnych technik
znakowania wyrobów,

2)

dokonać analizy materiałów stosowanych do poszczególnych technik znakowania
wyrobów ze szkła,

3)

rozpoznać materiały stosowane do znakowania wyrobów ze szkła,

4)

pogrupować materiały do odpowiedniej techniki znakowania wyrobów ze szkła.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4 z tabelą, flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj cechowanie wyrobów szklarskich za pomocą urządzenia do mechanicznego

cechowania. Sprawdź jakości cechowanych wyrobów oraz zgodności z dokumentacją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania oraz zapoznać się z budową urządzenia do mechanicznego
cechowania wyrobów szklarskich. Należy zwrócić uwagę na stosowane środki ochrony
osobistej podczas cechowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych treści dotyczące cechowanie wyrobów
szklarskich,

2)

zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,

3)

zapoznać się z instrukcją obsługi urządzenia do cechowania mechanicznego wyrobów
szklarskich,

4)

przygotować stanowisko pracy,

5)

założyć środki ochrony osobistej,

6)

wykonać cechowanie wyrobów szklarskich,

7)

sprawdzić jakość cechowania wyrobów szklarskich.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

pokaz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wyroby szklarskie,

−

dokumentacja wyrobów,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcja obsługi urządzenia do mechanicznego cechowania wyrobów szklarskich,

−

ś

rodki ochrony osobistej: odzież ochronna, okulary ochronne, maseczka ochronna,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

−

urządzenia do mechanicznego cechowania wyrobów szklarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie obróbki
wyrobów szklarskich”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 3, 4, 5, 14, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. b, 5. b, 6. d, 7. b, 8. b, 9. c, 10. d, 11. d,
12. a, 13. d, 14. c, 15. a, 16. c, 17. c, 18. a, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić

cel

operacji

opękania

wyrobów

szklarskich

A

P

a

2

Dobrać technikę oddzielania kap od wyrobów
szklarskich o kształcie brył nieobrotowych

B

P

b

3

Określić cechę wyrobu szklarskiego mającą
wpływ na skuteczność opękania

C

PP

d

4

Określić cechę wyrobu szklarskiego mającą
wpływ na poprawne przeprowadzenie opękania
termicznego

C

PP

b

5

Określić

cechę

charakterystyczne

ś

rodków

ś

ciernych stosowanych do szlifowania szkła

C

PP

b

6

Określić etap szlifowania szkła

A

P

d

7

Dobrać środek ścierny do polerowania szkła

B

P

b

8

Dobrać środek ścierny do zdzierania szkła

B

P

b

9

Określić etap szlifowania szkła z największą
szybkością obrotową tarczy szlifierskiej

B

P

c

10

Określić przeznaczenie urządzenia do obróbki
wyrobów szklarskich

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

11

Rozpoznać urządzenie do obróbki wyrobów
szklarskich

B

P

d

12

Dobrać materiał, z którego wykonywane są tarcze
polerek do szlifowania szkła

B

P

a

13

Zdefiniować proces zbierania krawędzi obrzeży
wyrobów szklarskich

A

P

d

14

Określić czynnik decydujący o zaobleniu obrzeża
podczas procesu zatapiania obrzeży wyrobów
szklarskich

C

PP

c

15

Określić wygląd poprawnie zatopionego obrzeża
wyrobu szklarskiego

B

P

a

16

Określić czynnik decydujący o jakości procesu
zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich

C

PP

c

17

Określić przeznaczenie narzędzia do obróbki
wyrobów szklarskich na podstawie rysunku

B

P

c

18

Rozpoznać urządzenie do obróbki wyrobów
szklarskich

B

P

a

19.

Rozpoznać

technikę

obróbki

wyrobów

szklarskich na podstawie rysunku

A

P

c

20

Rozpoznać

metodę

cechowania

wyrobów

szklarskich

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Operacja opękania wyrobów szklarskich ma na celu
a)

odzielenie kapy od wyrobu.

b)

zbieranie krawędzi obrzeży wyrobu

c)

usuniecie naprężeń z wyrobu.

d)

znakowanie wyrobu na obwodzie.

2.

Do oddzielenia kap od wyrobów szklarskich o kształcie brył nieobrotowych stosowana
jest technika
a)

termicznego opękania.

b)

mechanicznego opękania.

c)

płomieniowego obcinania.

d)

opękania drutem oporowym.

3.

Opękanie wyrobów szklarskich jest najbardziej skuteczne wtedy, gdy wyrób posiada
a)

duże wymiary kapy.

b)

wysokie naprężenia wewnętrzne.

c)

jednakową średnicę na całej wysokości.

d)

równomierną grubość ścinaki na obwodzie.

4.

Proces opękania termicznego jest poprawnie wykonywany wtedy, gdy wyrób szklarski
a)

skierowany jest kapą w dół.

b)

obraca się wokół własnej osi.

c)

jest podgrzewany powyżej zarysowania.

d)

przed opękaniem jest gwałtownie studzony.

5.

Ś

rodki średnie do szlifowania szkła powinny charakteryzować się

a)

rozpuszczalnością w wodzie.

b)

twardością większą od szkła.

c)

gęstością równą gęstości szkła.

d)

zwilżalnością mniejszą od szkła.

6.

Jednym z etapów szlifowania szkła jest
a)

zarysowanie.

b)

rozwiercanie.

c)

obtaczanie.

d)

gładzenie.

7.

Ś

rodek ścierny stosowany do polerowania szkła to

a)

elektrokorund.

b)

tlenek ceru.

c)

piasek szklarski.

d)

korund naturalny.

8.

Ś

rodek ścierny stosowany do zdzierania szkła to

a)

pumeks.

b)

karborund.

c)

szlam kwarcowy.

d)

ziemia okrzemkowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

9.

Największą szybkość obrotową tarczy szlifierskiej stosuje podczas etapu
a)

gładzenia.

b)

zdzierania.

c)

polerowania.

d)

zbierania krawędzi.

10.

Przedstawione na rysunku urządzenie stosowane jest do
a)

opękania kamieniem.

b)

wiercenia otworów.

c)

cechowania wyrobów.

d)

zdzierania szkła.

11.

Przedstawione na rysunku urządzenie to
a)

piła tarczowa.

b)

opękarka mechaniczna.

c)

zatapiarka karuzelowa.

d)

szlifierka pasowa.

12.

Tarcze polerek do polerowania szkła wykonywane są z
a)

drewna.

b)

ż

eliwa.

c)

miedzi.

d)

korundu.

13.

Zejmowaniem nazywany jest proces obróbki wyrobów szklarskich polegający na
a)

polerowaniu dna wyrobów.

b)

obtaczaniu korków ze szkła.

c)

zdzieraniu powierzchni szkła.

d)

zbieraniu krawędzi wyrobów.

14.

Obrzeże wyrobu szklarskiego ulega zaobleniu podczas operacji zatapiania wskutek
a)

niskiej twardości szkła.

b)

skłonności szkła do krystalizacji.

c)

działania sił napięcia powierzchniowego.

d)

niskiej wytrzymałości szkła na siły rozciągające.

15.

Poprawnie zatopione obrzeże wyrobu szklarskiego charakteryzuje się
a)

owalnością.

b)

wklęsłością.

c)

zmatowieniem.

d)

ostrokrawędzistością.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

16.

Czynnikiem decydującym o jakości procesu zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich jest
a)

temperatura mięknienia szkła.

b)

zabarwienie wyrobów szkła.

c)

jednakowa grubość ścianek wyrobów.

d)

twardość szkła.

17.

Przedstawione na rysunku obok narzędzia stosowane są do obróbki wyrobów szklarskich
polegającej na:
a)

opękaniu.

b)

znaczeniu.

c)

docieraniu.

d)

zatapianiu.

18.

Urządzenie przedstawione na rysunku obok to:
a)

wiertarka.

b)

zatapiarka.

c)

szlifierka taśmowa.

d)

opękarka dwumiejscowa.

19.

Przypalenie powierzchni jest wadą procesu obróbki wyrobów szklarskich techniką:
a)

opękania.

b)

zatapiania.

c)

szlifowania.

d)

cechowania.

20.

Jedną z technik cechowania wyrobów szklarskich jest:
a)

matowanie.

b)

docieranie.

c)

zejmowanie.

d)

polerowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie obróbki
wyrobów szklarskich”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 5, 7, 8, 10, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące

oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. c, 5. d, 6. a, 7. b, 8. b, 9. d, 10. a, 11. b,
12. a, 13. c, 14. b, 15. c, 16. d, 17. c, 18. c, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić proces obróbki wyrobów szklarskich po
którym zbędna jest operacja szlifowania

A

P

b

2

Określić etap mechanicznego oddzielania kapy od
wyrobu szklarskiego

B

P

c

3

Rozpoznać schemat procesu obróbki wyrobów
szklarskich

B

P

a

4

Określić proces obróbki wyrobów szklarskich

A

P

c

5

Określić właściwość szkła wykorzystywaną
podczas zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich

C

PP

d

6

Rozpoznać urządzenie do obróbki szkła na
podstawie rysunku

A

P

a

7

Określić

właściwości

ś

rodków

ś

ciernych

stosowanych do szlifowania szkła

C

PP

b

8

Określić cel zarysowywania wyrobu na obwodzie
podczas opękania termicznego

C

PP

b

9

Określić liczbę etapów składających się na proces
szlifowania wyrobów szklarskich

B

P

d

10

Określić etap szlifowania szkła z najmniejszą
szybkością obrotową tarcz szlifierek

C

PP

a

11

Określić materiał z którego wykonana jest tarcza
do zdzierania szkła

B

P

b

12

Dobrać środek ścierny stosowany polerowania
szkła

B

P

a

13

Dobrać środek ścierny stosowany do zdzierania
szkła

B

P

c

14

Określić przeznaczenie urządzenia do obróbki
wyrobów szklarskich

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

15

Rozpoznać urządzenie do obróbki wyrobów
szklarskich

B

P

c

16

Rozpoznać narzędzie do obróbki wyrobów
szklarskich

B

P

d

17

Określić

cechy

charakterystyczne

obrzeży

wyrobu po procesie promieniowania

C

PP

c

18

Rozpoznać wadę procesu obróbki wyrobów
szklarskich

B

P

c

19.

Określić

etap

procesu

technologicznego

docierania korków

B

P

a

20

Określić proces polegający na oznaczeniu
pojemności naczyń trwałymi znakami

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Proces obróbki wyrobów szklarskich po którym zbędna jest operacja szlifowania obrzeży
to
a)

laserowe obcinanie kap.

b)

płomieniowe obcinanie kapy.

c)

usuwanie kapy za pomocą piły tarczowej.

d)

opękanie prądami wysokiej częstotliwości.

2.

Mechaniczne oddzielenie kapy od wyrobu występuje po procesie
a)

formowania.

b)

szlifowania.

c)

odprężania.

d)

zatapiania.

3.

Przedstawiony schemat procesu obróbki wyrobów szklarskich dotyczy
a)

opękania

b)

zatapiania

c)

docierania

d)

cechowania

4.

Proces obróbki wyrobów szklarskich polegający na zaobleniu obrzeża wyrobu to:
a)

opękanie.

b)

gładzenie.

c)

zatapianie.

d)

docieranie.

5.

Właściwością szkła wykorzystywaną podczas zatapiania obrzeży wyrobów szklarskich jest
a)

gęstość.

b)

twardość.

c)

długość technologiczna.

d)

napięcie powierzchniowe.

6.

Przedstawione na rysunku obok urządzenie do obróbki wyrobów szklarskich to
a)

obcinarka płomieniowa.

b)

zatapiarka.

c)

piła diamentowa.

d)

wiertarka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

7.

Podstawową właściwością środków ściernych do szlifowania szkła jest
a)

gęstość.

b)

twardość.

c)

kruchość.

d)

sprężystość.

8.

Podczas opękania termicznego wyrób jest zarysowywany na obwodzie w celu
a)

zmniejszenia odporności nagłe zmiany temperatury.

b)

obniżenia wytrzymałości mechanicznej szkła.

c)

zwiększenia odporności na nagłe zmiany temperatur.

d)

intensywnego działania płomienia na wyrób.

9.

Proces szlifowania szkła składa się z
a)

jednego etapu.

b)

dwóch etapów.

c)

trzech etapów.

d)

czterech etapów.

10.

Najmniejszą szybkość obrotową tarcz szlifierek podczas szlifowania stosuje się podczas
etapu
a)

zdzierania.

b)

gładzenia.

c)

zbierania krawędzi.

d)

polerowania.

11.

Do operacji zdzierania szkła stosowane są tarcze wykonane z
a)

drzewa egzotycznego.

b)

ż

eliwa.

c)

tworzywa sztucznego.

d)

ceramiki.

12.

Ś

rodek ścierny do polerowania szkła to

a)

pumeks.

b)

szmergiel.

c)

karborund.

d)

diament.

13.

Ś

rodek ścierny do zdzierania szkła to

a)

ziemia okrzemkowa.

b)

czerwień żelazowa.

c)

czarny karborund.

d)

tlenek ceru.

14.

Przedstawione na rysunku urządzenie służy do obróbki wyrobów szklarskich techniką
a)

cechowania.

b)

zdzierania.

c)

wiercenia.

d)

opękania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

15.

Przedstawione na rysunku urządzenie to
a)

piła diamentowa.

b)

wiertarka pionowa.

c)

szlifierka kształtowa.

d)

opękarka płomieniowa.

16.

Przestawione na rysunku narzędzia do obróbki wyrobów szklarskich są stosowane do
a)

opękania.

b)

znaczenia.

c)

zatapiania.

d)

docierania.

17.

Po zakończonym procesie płomiennego obcinania kap obrzeżą wyrobów ze szkła są
a)

ostre i matowe.

b)

chropowate i matowe.

c)

zaoblone i lśniące.

d)

ostre i lśniące.

18.

Urządzeniem stosowanym do docierania korków ze szkła jest
a)

szlifierka pasowa.

b)

zatapiarka

c)

szlifowania wrzecionowa.

d)

opękarka dwumiejscowa.

19.

W brakujące miejsce schematu blokowego procesu technologicznego docierania korków
należy wpisać
a)

rozwiercanie.

b)

zatapianie.

c)

znakowanie.

d)

rozkrój.

20.

Oznaczenie pojemności naczyń ze szkła trwałymi znakami to
a)

docieranie

b)

cechowanie.

c)

wiercenie.

d)

polerowanie.

Obtaczania

Dopasowanie

Dopasowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykonywanie obróbki wyrobów szklarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

7. LITERATURA

1.

Nowotny W.: Technologia szkła. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1975

2.

Nowotny W.: Technologia szkła. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1975

3.

Nowotny W.: Technologia szkła. Cz. 2. WSiP, Warszawa 1986

4.

Nowotny W.: Zdobienie szkła. WSiP, Warszawa 1983

5.

Praca zbiorowa: Technologia szkła 1, Arkady, Warszawa 1987

6.

Praca zbiorowa: Technologia szkła 2, Arkady, Warszawa 1987

7.

Сергеев Ю.: Вуполнение художественнух изделий из стекла. Вушая школа,
Москва 1994

8.

www.szklarskie-maszyny.pl

9.

www.szklo-tech.pl

10.

www.batisti.it

11.

www.laser-met.com.pl

Czasopisma:
–

Szkło i Ceramika