Wykład 1 16.02.12
WZORCE UMOWNE
Są to np. formularz, regulaminy. Są to dokumenty opracowane przez jedna ze stron. Pytanie czy druga strona jest związana wzorcem umownym. Wzorzec umowny wiąże druga stronę jeżeli został jej doręczonym przed zawarciem umowy. Kiedy on anim podjęła decyzje o zawarciu umowy miała okazje do zapoznania się z treścią wzorca.
Odstępstwo wchodzi w rachubę kiedy posługiwanie się wzorcem umownym jest w stosunkach określonego rodzaju jest zwyczajowo przyjęte, np. działalność banku. Wystarczy jedynie by zaistniała sytuacja łatwego zapoznania się z treścią wzorca.
Odstępstwo dot. konsumenta. Wg art. 22 ze zn 1 jest to osoba fizyczna dokonują czynności prawnej, która nie jest związana z prowadzeniem działalności gosp. ani zawodowej. Ten kto posługuje się wzorcem umownym musi się posługiwać tym pierwszym założeniem, czyli doręczenie wzorca umownego przed zawarciem umowy z konsumentem. W przypadku umów powszechnie zawieranych w drobnych sprawach bieżących życia codziennego nie jest koniecznym wręczenie konsumentowi wzorca umownego, lecz możliwym jest, aby mógł on zapoznać się z treścią wzorca umownego.
Treść umowy
Art. 353 ze zn1 umowy będą takimi jakimi tego chcą strony. Maja w niej tkwić takie postanowienia, zastrzeżenia, które chcą strony przyjąć dla siebie. Swoboda niema charakteru absolutnego:
Postanowienia umowne nie mogą być sprzeczne z przepisami prawa ( ius cogens). W przypadku ius dispositivum strony mogą postanowić wg. własnego uznania.
Musza się liczyć z zasadami współżycia społ., czyli regułami etycznymi, moralnymi.
Nie można uchybiać właściwością zobowiązania, które ma wynikać z zawartej umowy, tzn. umowa ma być wew. spójna. Nie można zawierać postanowień, które mogłyby być ze sobą sprzeczne.
Art.58§1 jeżeli umowa zawiera postanowienia sprzeczne ze swobodą umów wówczas postanowienia te są nieważne. Wg art. 58§3 jeżeli ustalenie nieważności określonych postanowień może doprowadzić do ustalenia nieważności całej umowy. Jednak, takie ustalenie jest dopuszczalne, gdy strony nie zawarłyby umowy bez postanowień, które uchybiają ograniczeniom swobody umów.
Dodatkowe zaostrzenia umowne:
Strony chcą wyrazić w umowie jakieś dodatkowe interesy:
Zadatek
Umowne prawo odstąpienia
Odstępne
Kara umowna art. 483
Warunek art.89
Termin
Wyliczenie to nie jest wyczerpujące.
AD.1 mogą go ustalić same strony umowy. Jeżeli one nie wprowadzają bliższego ustalenia w tym zakresie wówczas wg. art. 894§1 zadatek służy wzmocnieniu umowy. Gdy dojdzie do naruszenia umowy trzeba się liczyć ze szczególnym skutkiem majątkowym obciążającą stronę naruszająca umowę w przypadku, której doszło do zadatku. Jeśli naruszającym jest strona, która dała zadatek musi liczyć się z tym, że go straci. Jeśli naruszycielem jest strona, która przyjęła zadatek musi dokonać jego zwroty w podwójnej wysokości, tak jak gdy strony o zadatku nie postanowiły. Bliższe wskazanie w treści umowy czym zadatek jest, zmienia te ustalenia. Jest to zatem przepis ius dispositivum. Na ogół zadatek jest świadczeniem na poczet wypełnienia zobowiązań późniejszej ze stron.
Ad.2 mamy do czynienia z osłabieniem umowy. To postanowienie uniemożliwią jednej albo każdej ze stron umowy odstąpienia od niej. Art. 395 wystarczy samo oświadczenie woli strony uprawnionej do odstąpienia od umowy, aby prawo to było wykonane. Skutki odstąpienia od umowy:
Umowa przestaje istnieć. Jest tak jakby nigdy nie doszło do jej zawarcia
Obowiązek każdej ze stron zwrócenia tego, co od drugiej strony otrzymała.
AD.3 osłabienie umowy. Art.396 zastrzeżenie prawa odstąpienia od umowy przez jedna ze stron czy tez każda ze stron umowy. Wykonanie tego prawa wymaga jednoczesnego podwójnego działania:
Oświadczenie uprawnionego
Zapłata odpowiedniej kwoty. Ustalonej przez strony jako odstępne.
Skutki są takie jak umownego prawa odstąpienia.
AD.5 możliwym jest zastrzeżenie treści umowy, że skutki z niej wynikające będą powstawały lub ustawały w zależności od zdarzenia przyszłego i niepewnego. To zdarzenie tez jest nazywane warunkiem. Warunek może oznaczać:
Jakiekolwiek postanowienie w treści umowy
Takie postanowienie, które ma mieć wpływ na powstanie lub ustanie jego skutków prawnych
Oznacza także samo zdarzenie, które ma być łącznie skonkretyzowanym przez:
Ma być to zdarzenie przyszłe , ale może nastąpić
Ma być to zdarzenie nie pewne. Nie ma do niego pewności, jest ono możliwe, ale niekonieczne.
To zastrzeżenie ma służyć umowie w taki sposób, że:
Ma wpływać na powstanie skutków prawnych umowy. Skutki prawne zawartej umowy miałaby powstać w przyszłości, gdy wystąpi zdarzenie przyszłe i niepewne.
Ustają skutki prawne zawartej umowy z chwila wystąpienia zdarzenia. Jest to warunek rozwiązujący, który oznacza wygaśniecie umowy, jej ustanie.
Strony mogą wprowadzać jeden z powyższych warunków zawieranej umowy.
AD.6 zdarzenie przyszłe, niepewne.
AD.4 skutki naruszenia umowy. Wynika z nich, że kara umowna służy wzmocnieniu umowy. Ma ona służyć wzmocnieniem umowy, o tyle, że:
W razie naruszenia umowy powstaje obowiązek zapłaty określonej sumy pieniężnej dla wynagrodzenia szkody. Kara umowna może być zastrzeżona tylko co do świadczenia niepieniężnego.
Wszelkie postanowienia umowne można podzielić na dwie grupy esenciala negoci :
Przedmiotowo istotne- takie, które wskazują na charakter umowy, jej typ, rodzaj. Można dzięki nim ustalić jaką umowę strony zawarły.
Podmiotowo istotne- acidentalia negoti- wyróżniają takie interesy stron, które nie wpływają na ustalenie charakteru tego rodzaju umowy. Dodatkowe zastrzeżenia, czy zadatek itd.