Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum)

Opis ogólny

Nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) - Jest robakowaty, białawy lub żółtawy, w tyle zwężony, w przedniej części ma 4 pary odnóży, sztylecikowe chelicery oraz pedipalpy. Dorasta do 0,4 mm długości (najczęściej 0,2-0,3 mm) i 45 mm grubości. Pasożytuje w mieszkach włosowych oraz w gruczołach łojowych. Jest rozpowszechniony na całym świecie. Odżywia się łojem i przesączem osocza krwi.

Objawy

Na ogół nie wywołuje poważnych objawów chorobowych. Niekiedy może powodować zapalenie gruczoły łojowego lub mieszka włosowego, uniemożliwiając wydzielenie łoju. Objawem jest wówczas miejscowa gorączka, stan zapalny, ból i powstanie ropnia (pryszcz ropny). Wrażliwe osoby (głównie kobiety) odczuwają lekkie swędzenie skóry w miejscach przebywania nużeńców zwłaszcza, gdy te aktywnie wnikają w głąb mieszka lub gruczołu łojowego. Przyczynia się do powstawania wągrów (zaskórników) - comedones. Odchody nużeńca mogą u niektórych osób wywoływać uczulenie i podrażnienie ujścia gruczołów łojowych. Sprzyja zakażeniom bakteryjnym, zwłaszcza w przebiegu trądziku i zapalenia łojotokowego skóry.

Rozpoznanie

Nużeńca można zidentyfikować badaniem mikroskopowym zaskórników lub całych torebek włosowych umiejętnie wyrwanych pęsetą, zwłaszcza tych zaropiałych. Na końcówce (tej tkwiącej w skórze, po wewnętrznej stronie) wągra niekiedy zaobserwować można poruszającego się nużeńca. Jest trudno widoczny gołym okiem z powodu podobnej barwy pasożyta do barwy masy rogowo-łojowej wągra.

Epidemiologia i profilaktyka

Częściej występuje u ludzi na wsiach oraz z łojotokiem (do skóry tłustej łatwiej przywiera kurz). Przenoszony jest wraz z kurzem, przez kontakt bezpośredni z osobą zarażoną, przez stosowanie tych samych przyborów kosmetycznych, ręczników i ubrań. Profilaktyka polega na utrzymywaniu w czystości skóry i ubrań oraz oczyszczenie skóry z zaskórników za pomocą płynów odkażających i peelingu enzymatycznego lub ziarnistego.