Świętoszek Streszczenie

Streszczenie „Świętoszka”

AKT I
Scena 1


Pani Pernelle, Flipota, Marianna, Doryna, Damis, Kleant
Pierwsza scena Świętoszka to typowa ekspozycja dramatu. Dzięki Pani Pernelle poznajemy wszystkich mieszkańców domu Orgona i dowiadujemy się, że źródłem nieporozumień jest Tartuffe. Pani Pernelle broni Świętoszka, podczas gdy reszta rodziny (poza Orgonem) jest jemu przeciwna.

Scena 2
Kleant, Doryna

Służąca – Doryna mówi o tym, jak zmienił się pan Orgon, odkąd poznał Tartuffe’a.

Scena 3
Elmira, Marianna, Damis, Kleant, Doryna

Kleant – brat Elmiry (żony Orgona) ma jakąś sprawę do szwagra i postanawia na niego czekać.

Scena 4
Klenat, Damis, Doryna

Damis (syn Orgona) planuje pobrać się z siostrą Walerego – bogdanka swojej siostry – Elmiry. Młodzieniec prosi swojego wuja, by ten wspomniał o tym Orgonowi.

Scena 5
Orgon, Kleant, Doryna

Jedna z najkomiczniejszych scen w utworze. Orgon, który powrócił do domu po dłuższej nieobecności prosi Dorynę, by zdała mu relację z tego, co działo się pod jego nieobecność. Służąca opowiada o chorobie pani Elmiry, ale mężczyzna zamiast słuchać ciągle wypytuje się o to, jak ma się Tartuffe. Mimo, że Świętoszek jadł za dwóch, spał jak dziecko i pił wino na śniadanie, to dla Orgona był „biedaczkiem”.

Scena 6
Orgon, Kleant

Kleant próbuje przekonać swojego szwagra co do tego, że Tartuffe jest zwykłym oszustem, który poprzez swoją fałszywą pobożność próbuje wkupić się w łaski bogatego mieszczanina. Pomimo, że argumenty Kleant są bardzo racjonalne i rzeczowe, Orgon nie zmienia swojego zdania na temat Świętoszka, a wręcz przeciwnie, planuje oddać mu swoją córkę Mariannę za żonę. Kleant śpieszy, by poinformować o tym Walerego.

AKT II
Scena 1

Orgon, Marianna

Orgon próbuje przekonać Mariannę do ślubu z Tartuffe’em. Dziewczyna nie potrafi się przeciwstawić ojcu.

Scena 2
Orgon, Marianna, Doryna (wchodzi po cichu i staje niedostrzeżona za Orgonem)

Rozmowę Orgona z Marianną posłuje Doryna. Gdy dochodzi do służącej, że mężczyzna próbuje zmusić córkę do poślubienia Tartuffe’a stawia się w obronie Marianny. Służąca dowodzi, że małżeństwa z przymusu nie mają nigdy szans na powodzenie. Doryna kłóci się wręcz ze swoim panem, co doprowadza go do wściekłości.

Scena 3
Marianna, Doryna

Doryna ma za złe Mariannie, że ta nie potrafi się sprzeciwić ojcu i służąca musi za nią nadstawiać karku. Młódka zapewnia, że jeżeli Orgon zmusi ją do poślubienia Tartuffe’a, to popełni samobójstwo.

Scena 4
Walery, Marianna, Doryna

Do mieszkania wszedł Walery – ukochany Marianny. Mężczyzna dowiedział się o planach Orgona. Między parą kochanków dochodzi do kłótni, ponieważ oboje zarzucają sobie, że nie robią nic, aby odwieść ojca dziewczyny od jego szalonego pomysłu. Dorynie, wręcz siłą, udaje się pogodzić zwaśnioną parę.

AKT III
Scena 1

Damis, Doryna

Damis dowiaduje się o planie ojca, który krzyżuje nie tylko plany Marianny, ale i jego. Wściekły postanawia rozliczyć się z Tartuffe’em, ale Doryna twierdzi, że lepiej pozostawić tę sprawę pani Elmirze, ponieważ ona ma największy wpływ na Świętoszka. Damis ukrywa się w gabinecie, obok pokoju, gdzie ma dojść do spotkania jego macochy z niechcianym gościem.

Scena 2
Tartuffe, Doryna

Pomimo, że to już trzeci akt, to dopiero teraz poznajemy Tartuffe’a. Świętoszek udając się na spotkanie z Elmirą, zakrywa pierś Doryna, ponieważ jej widok powoduje u niego napływ grzesznych myśli.

Scena 3
Elmira, Tartuffe

Tartuffe napastuje Elmirę, namawia ją do zdrady męża. Obiecuje kobiecie, że nikt się o tym nie dowie. Kobieta szantażuje Świętoszka, że albo on nakłoni Orgona, by Marianna wzięła ślub z Walerym, albo ona doniesie mężowi o tym, że Tartuffe nakłaniał ją do zdrady.

Scena 4
Elmira, Damis, Tartuffe

Damis nakrywa macochę z Tartuffe’em i zapewnia, że wszystko słyszał i że o wszystkim doniesie ojcu. Kobieta próbuje go przekonać, że lepiej będzie, jeśli nikt o niczym się nie dowie, bo wtedy wdzięczność Świętoszka może przynieść wszystkim spore korzyści. Damis nie słucha jednak swojej macochy.

Scena 5
Orgon, Elmira, Damis, Tartuffe

Damis mówi Orgonowi o zamiarach Tartuffe’a wobec Elmiry.

Scena 6
Orgon, Damis, Tartuffe

Pomimo, że Tartuffe przyznał się do wszystkiego, co zarzucał mu Damis, to Orgon nazwał „zdrajcą” swojego syna i przegnał go z domu.

Scena 7
Orgon, Tartuffe

Orgon postanawia, że cały swój majątek przepisze na Tartuffe’a – swojego jedynego przyjaciela. Zapewnia też Świętoszka, że nie dba o to, co pozostali domownicy mówią na jego temat.

AKT IV
Scena 1

Kleant, Tartuffe

Kleant dowiaduje się o zajściach, jakie miały miejsce w domu Orgona. Zarzuca Tartuffe’owi, że ten, jako prawdziwy chrześcijanin, powinien przyznać się do wszystkiego i opuścić dom jego szwagra. Świętoszek zdaje sobie sprawę, że nie odeprze argumentów Kleant i wychodzi pośpiesznie z domu.

Scena 2
Elmira, Marianna, Kleant, Doryna

Doryna przekonuje Kleanta, aby ten pomógł Mariannie i Waleremu w sprawie ich ślubu.

Scena 3
Ci sami i Orgon

Orgon mówi, że postanowił wydać Mariannę za Tartuffe’a i nikt nie odwiedzie go od tej decyzji. Elmira postanawia wziąć sprawy w swoje ręce i nakazuje Dorynie wezwać Świętoszka.

Scena 4
Elmira, Orgon

Elmira nakłania swojego męża, by ten schował się pod stołem i stamtąd nasłuchiwał jej rozmowy z Tartuffe’em.

Scena 5
Tartuffe, Elmira, Orgon (pod stołem)

Tartuffe wykazuje się swoją bezczelnością i bez ogródek żąda od Elmiry dowodu jej miłości. Świętoszek nie dość, że namawia kobietę do zdrady, to jeszcze obraża jej męża. Siedzący pod stołem Orgon nie wierzy własnym uszom. Elmira prosi Tartuffe’a, by ten rozejrzał się po domu, czy aby na pewno nikt im nie przeszkodzi.

Scena 6
Orgon, Elmira

Orgon przyznaje, że dał się zwieść Świętoszkowi. Gdy Tartuffe zbliża się do pokoju, mężczyzna chowa się za plecami żony.

Scena 7
Tartuffe, Elmira, Orgon

Dochodzi do konfrontacji Orgona ze Świętoszkiem. Mieszczaninowi zdaje się, że może przepędzić Tartuffe’a z mieszkania, ale okazuje się, że to on musie się z niego wynieść. Dzieje się tak na skutek wcześniej decyzji o przepisaniu całego majątku na Tartuffe’a.

Scena 8
Elmira, Orgon

Orgon przyznaje się zdezorientowanej małżonce do swoich błędów.

AKT V
Scena 1

Kleant, Orgon

Orgon zdradza Kleantowi, że powierzył Świętoszkowi szkatułkę zawierającą pewne dokumenty kompromitujące jego osobę. Obawiał się, że Tartuffe wykorzysta te świadectwa do oczernienia go.

Scena 2
Orgon, Kleant, Damis

Damis powraca do mieszkania swojego ojca i poprzysięga, że rozprawi się z Tartuffe’em.

Scena 3
Pani Pernelle, Orgon, Elmira, Kleant, Marianna, Damis, Doryna

W mieszkaniu pojawia się pani Pernelle, która nie może uwierzyć w nikczemność Świętoszka, nawet słowa Orgona nie przekonują jej. Do drzwi puka Pan Zgoda.

Scena 4
Orgon, Pani Pernelle, Elmira, Marianna, Kleant, Damis, Doryna, Pan Zgoda

Pan Zgoda okazał się być wysłannikiem Tartuffe’a. Mężczyzna przedstawił zgromadzonym dokumenty nakazujące rodzinie Orgona wyprowadzkę.

Scena 5
Orgon, Pani Pernelle, Elmira, Kleant, Marianna, Damis, Doryna

Domownicy zastanawiają się, jak wybrnąć z kłopotliwej sytuacji.

Scena 6
Walery, Orgon, Pani Pernelle, Elmira, Kleant, Marianna, Damis, Doryna

Walery doniósł domownikom, że Tartuffe udał się do księcia i przedłożył mu dokumenty kompromitujące Orgona. Narzeczony Marianny zorganizował ucieczkę dla ojca swojej narzeczonej.

Scena 7
Tartuffe, Orgon, Oficer gwardii, Pani Pernelle, Elmira, Kleant, Marianna, Walery, Damis, Doryna
Tartuffe wszedł do mieszkania w towarzystwie oficera gwardii. Okazuje się, że funkcjonariusz, na rozkaz księcia, zamiast Orgona aresztuje Świętoszka.

Scena 8
Pani Pernelle, Orgon, Elmira, Marianna, Kleant, Walery, Damis, Doryna
Domownicy postanawiają, że udadzą się do władcy i podziękują mu za oczyszczenie Orgona z zarzutów.

------------------------------------------------


Świętoszek - opracowanie

Czas i miejsce akcji

Akcja utworu rozgrywa się w Paryżu, w domu Orgona, w czasach współczesnych Molierowi (XVII wiek)

Charakterystyka Tartuffe’a – Świętoszka

Tytułowy bohater sztuki Moliera, Tartuffe, jest mężczyzną w średnim wieku, o dużym uroku osobistym. Najczęściej określany bywa jako obłudnik, choć towarzyszą mu również inne przymiotniki o negatywnym wydźwięku, jak na przykład: próżny, wyrachowany, niewdzięczny, zachłanny, przebiegły, bezwzględny. Swój prawdziwy charakter skrywa pod powierzchnią fałszywej pobożności. Udając cnotliwego i skromnego chrześcijanina, jest jednocześnie człowiekiem, który lubi uciechy życia doczesnego – nie stroni od dobrego jedzenia, rozkoszy cielesnych oraz kosztowności. Przybiera maskę osoby głęboko wierzącej, chętnie niosącej pomoc innym – jeszcze biedniejszym od siebie, a także umiejącej dotrzeć do ludzkich uczuć. Jednocześnie jest świetnym psychologiem, gdyż bez problemu umie zdobyć zaufanie zarówno Orgona, jak i jego matki – pani Pernelle.

Orgon, zafascynowany jego „pobożnością”, zaprasza go pod własny dach nie przypuszczając, co czeka go ze strony przybysza. Świętoszek pozorami religijności i skromności bez większych problemów „obkręca sobie wokół palca” pana domu i jego matkę. Ci natomiast nie tylko strofują najbliższych, którzy nie postrzegają Tartuffe’a jako pobożnego i cnotliwego, lecz swym zachowaniem działają na szkodę całej rodziny. Pozostali jej członkowie oraz służba nie dali się zwieść grze oszusta. W domu Orgona Tartuffe pełni funkcję osoby troszczącej się o ład, zachowanie religijności, honoru i dobrego imienia. Jednocześnie we wszystkim doszukuje się grzechu. Usiłuje udzielać domownikom rad i wskazówek, za co Orgon jest mu wdzięczny. Swoim przybyciem do domu Orgona wprowadza niezgodę między nim a resztą rodziny. Pan domu, będąc całkowicie zaślepionym jego rzekomą świętością, nie zauważa, że przybysz usiłuje uwieść mu żonę, a jednocześnie chce ożenić się z jego córką, aby stać się właścicielem jego majątku. Tak też się dzieje, lecz nie wskutek małżeństwa z Marianną, a w wyniku darowizny ofiarowanej mu przez jego dobroczyńcę.

Prawdziwe zamiary Świętoszka zostają zdemaskowane w wyniku zasadzki przygotowanej przez Elmirę. Dopiero wówczas Orgon i pani Pernelle dostrzegają prawdziwe oblicze Tartuffe’a. Gdy oczom wszystkich mieszkańców ukazał się rzeczywisty obraz gościa przebywającego w ich domu, cyniczny oszust wyrzuca z domu Orgona i całą rodzinę. W tej scenie ukazuje swą bezwzględność i przebiegłość. Nie towarzyszy mu skrucha ani poczucie winy. Postanowił zawiadomić króla o powierzonych mu w tajemnicy przez Orgona dokumentach, jednak jak się później okazało, przysporzyło mu to tylko kłopotów, zaś całej rodzinie sprawiedliwego zakończenia całej sprawy. Król bowiem rozpoznaje w nim poszukiwanego od dawna przestępcę, zaś Orgonowi zwraca powierzony niegodziwcowi majątek.

Pozostali bohaterowie Świętoszka

Orgon – mąż Elmiry, ojciec dwójki dzieci Marianny i Damisa, do chwili pojawienia się Tartuffe’a (Świętoszka) jest kochającym mężem i ojcem, mądrym, uczciwym, powszechnie szanowanym człowiekiem. Pod wpływem Świętoszka zmienia się nie do poznania. Nie obchodzi go już nic oprócz jego drogiego Tartuffe’a , którego traktuje jako wyrocznię i najwyższy autorytet. Nie zdaje sobie sprawy, że jest przez niego oszukiwany i wykorzystywany. Okazuje się człowiekiem zbyt ufnym, naiwnym i łatwowiernym, który potrafi zaryzykować szczęściem własnej rodziny, jeśli się tylko nim umiejętnie pokieruje. Świętoszek ma na niego nieograniczony wpływ. Dochodzi do tego, że jest mu on bliższy niż żona i dzieci. Wydaje się, że nie ma własnego światopoglądu i przekonań. Bardzo pragnie, aby ktoś wskazał mu właściwy, doskonały "program życiowy", co wykorzystuje Tartuffe.


Marianna – córka Orgona z pierwszego małżeństwa. Jest osóbką bardzo dobrze wychowaną z pokorą i trwogą przyjmującą wolę ojca. bardzo kocha Walerego, swojego narzeczonego, dlatego decyzja ojca o jej związku z Tartuffe’em jest dla niej niezrozumiała i niezwykle bolesna, ale nie potrafi przeciwstawić się woli ojca, uważa że to Walery powinien walczyć o ich miłość, o ich wspólną przyszłość. Córka traci zaufanie i szacunek do ojca. Spostrzega, że nie jest już dla niego ważna, liczy się tylko Świętoszek- jej przyszły mąż. Dlatego z czasem Marianna wyzbywa się wszelkich oporów i zaczyna otwartą walkę z Tartuffe’em, którego nienawidzi.

Doryna – pokojówka Marianny, przywiązana do Elmiry i Orgona, wierna, uczciwa, dbająca o dobro całej rodziny, a za razem pomysłowa, sprytna i mądra. Ona pierwsza przejrzała Tartuffe’a i otwarcie z niego drwiła. Potrafiła zdemaskować jego obłudę i szydzić z jego udawanej pobożności. jej zdanie wyraźnie się liczy w domu Orgona. Ma tupet i nie waha się przed dosadnym wyrażaniem swych myśli. Doryna nie jest już młodą dziewczyną o czym świadczy jej dojrzałość i doświadczenie. Zawsze mówi wprost i ma duża siłę przekonywania.

Kleant – brat Elmiry, szwagier Orgona. Na początku utworu nie poznał jeszcze Świętoszka osobiście, zna go jedynie ze słyszenia. Na podstawie tych informacji, nie wyrabia sobie zbyt pochlebnej opinii o Tartuffe’ie. Utwierdza się w niej jeszcze bardziej podczas rozmowy z Orgonem. Próbuje mu uświadomić, że Tartuffe to obłudnik, udający pobożność i że prawdziwy chrześcijanin nie obnosi się tak ze swoją wiarą , jedynie chowa ją w sercu. A o pobożności nie świadczą słowa, lecz postępowanie. Zaślepiony Orgon jednak mu nie wierzy. Jest rozważny i zdecydowany, raczej spokojny i życzliwy. Potrafi się zawsze znaleźć, gdy jest naprawdę potrzebny.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nowele A.Świętochowski, Nowele Świętochowski-streszczenie
Świętoszek streszczenie
świętoszek streszczenie, Szkoła- pomoce naukowe ;P, Ściągi;), Polski
Świętoszek streszczenie, Lektury matura
Swietoszek streszczenie szczego Nieznany
świętoszek streszczenie i charakterystyka
świętoszek - streszczenie, ☻ SZKOŁA☻, Lektury
świętoszek, streszczenia, analizy i interpretacje
Streszczenie Świętoszka, Streszczenia
Świętoszek - streszczenie szczegółowe
Świętoszek, Streszczenia
Molier Świętoszek Streszczenie
Świętoszek streszczenie
swiętoszek streszczenie szczegółowe
Świętoszek krótkie streszczenie
Streszczenie Świętoszka Moliera

więcej podobnych podstron