KĄPIELE

Kąpiel- postępowanie, w którym całe ciało lub jego część pozostaje przez określony czas zanurzone w ośrodku o odpowiedniej temperaturze.

Podział kąpieli

1. Kąpiele zimne

2. Kąpiele chłodne

3. Kąpiele letnie

4. Kąpiele ciepłe

5. Kąpiele kinezyterapeutyczne

6. Kąpiele o temperaturze wzrastającej, wg Schweningera- Hauffego

7. Kąpiele parowe

8. Kąpiele wirowe

RODZAJ KĄPIELI	TEMPERATURA WODY	CZAS TRWANIA ZABIEGU	METODYKA	WSKAZANIA	PRZECIWSKAZANIA
Kąpiel zimna	Od 8 do 20 ^o C	Od kilku sekund do 1 minuty, w zależności od stanu ogólnego i samopoczucia chorego	Wykonuje się je w specjalnych wannach, zwykle drewnianych lub w basenach. W czasie kąpieli pacjent powinien wykonywać energiczne ruchy i rozcierać ciało w celu przyśpieszenia odczynu naczyniowego	Choroby przemiany materii- otyłość, cukrzyca	-Choroby serca i naczyń -choroby nerek -niedokrwistość -nerwice -nerwobóle
Kąpiel chłodna	20 do 27 ^o C	5- 15 minut
Kąpiel letnia	28 do 33 ^o C	10- 20 minut		-stany podciśnienia tętniczego -dychawica oskrzelowa -nadmierna pobudliwość -niektóre choroby układu nerwowego
Kąpiel ciepła	34- 37 ^o C	10 -30 minut		-jako zabieg higieniczny -wzmożona pobudliwość - bezsenność -niektóre choroby skóry
Kąpiel kinezyterapeutyczna	W zależności od wskazań: 34- 37 ^o C. Temperatura powinna być przystosowana do uk. krążenia chorego oraz celu przeprowadzo- nych z nim ćwiczeń - przy zajęciach z dziećmi powinna być wyższa o 2-3 stopnie niż dla dorosłych		-W wannach kinezyterapeutycznych o specjalnej budowie, o wymiarach 3x3,5x1,5m, lun w przystosowanych basenach kąpielowych. -Baseny mają zwykle zróżnicowaną głębokość wody, co umożliwia wykonanie w nich ćwiczeń przez dzieci i dorosłych. -Chorych porażonych zanurza się w wodzie za pomocą specjalnego dźwigu, którym po zakończeniu kąpieli podnosi się z chorego basenu -osoby poddawane tej kąpieli wymagają stałego nadzoru przez instruktora gimnastyki leczniczej, który odpowiedzialny jest za: Celowość Właściwe wykonanie ćwiczeń Bezpieczeństwo chorego Wodę w wannach kinezyterapeutycznych należy zmieniać po każdej kąpieli, w basenach zmieniać okresowo i odkażać zgodnie z obowiązującymi przepisani sanitarno- epidemiologicznymi	-schorzenia narządu ruchu -choroby układu nerwowego z zaburzeniami czynności ruchowych oraz wad postawy ĆWICZENIA W WODZIE-WAŻNY CZYNNIK W KOMPLEKSOWM POSTĘPOWANIU REHABILITACYJNYM	-niewydolność krążenia -choroby nowotworowe -czynna gruźlica płuc -RZS( reumatoidalne zapalenie stawów) -zakaźne choroby skóry
Kąpiel o temperaturze wzrastającej	Wzrasta stopniowo podczas zabiegu od 35 do 42^o C	Łączny czas zabiegu od 15 do 25 minut, w zależności od wskazań i stanu ogólnego chorego. Po upływie 10- 15 minut od rozpoczęcia zabiegu występuje u chorego uczucie ciepła, zaczerwienie skóry i pocenie się	Zabieg polega na kąpieli kończyn górnych lub dolnych w wodzie. Zabieg wykonuje się w specjalnym urządzeniu, składającym się z: -wanienek na wodę, przystosowanych kształtem do rodzaju zabiegu -elektrycznego urządzenia grzewczego, umożliwiającego podwyższenie temperatury wody o jeden stopień w czasie 2- 3 minut. W zależności od wskazań i odczynu chorego wykonuje się kąpiele jednej lub obu kończyn. W czasie zabiegu należy obserwować chorego. Przy wystąpieniu sinicy lub zblednięcia należy natychmiast przerwać zabieg	-nadciśnienie tętnicze bez zmian chorobowych w narządach -nerwice naczynioruchowe	Bezwzględne: Niewyrównane wady serca
Kąpiel parowa Kąpiel parowa całkowita(łaźnia parowa) Łaźnia parowa szafkowa	->od 40 do 45^o C ->Temperaturę powietrza nasyconego parą wodną ustala się z zależności od wskazań i stanu ogólnego chorego. Zwykle od 40 do 50 ^o C	->15- 30 minut 2-3 razy w tygodniu ->10- 20 minut	->kąpiel wykonuje się w specjalnie przystosowanym pomieszczeniu, do którego doprowadza się parę wodną przez rury znajdujące się pod ławkami. Schodkowate ustawienie ławek umożliwia choremu przeniesienie się do wyższej części pomieszczenia, gdzie panuje wyższa temperatura. W pomieszczeniu znajduje się również instalacja z zimną wodą. Działanie kąpieli parowej polega na przegrzaniu ustroju. Po zakończeniu kąpieli stosuje się letni natrysk lub kąpiel. W czasie kąpieli parowej można stosować rozcieranie ciała lub chłostanie gałązkami wierzbowymi lub brzozowymi, w celu wzmożenia odczynu ze strony powierzchownych naczyń krwionośnych. Kąpiel parowa całkowita stanowi formę intensywnego zabiegu cieplnego ze względu na utrudnione w atmosferze pary wodnej parowanie wydzielanego potu ->wykonuje się w drewnianej szafce, do której doprowadzona jest para wodna. W czasie zabiegu chory siedzi na krzesełku umieszczonym w szafce. Głowa chorego jest poza szafką(nie oddycha on parą wodną) Na głowę i okolice serca stosuje się zwykle zimne okłady	-Zaburzenia przemiany materii -otyłość -przewlekłe stany zapalenia stawów i zapalenia okołostawowe -nerwobóle	-niewydolność krążenia -choroba nadciśnieniowa -stany wyniszczenia -skłonność so krwawień -stany chorobowe w okresie ostrym
Kąpiel wirowa( masaż wirowy)	W zależności od wskazań od 32 do 40 ^o C	15- 20 minut	W zabiegu tym wykorzystuje się w celach leczniczych wpływ cieplny wody oraz jej działanie mechaniczne, związane z ruchem wirowym Zabiegi wykonuje się w specjalnych zbiornikach, przystosowanych do zabiegów na kończynach górnych, kończynach dolnych lub całego ciała. Zbiorniki te są wyposażone w urządzenia o napędzie mechanicznym, wprawiające wodę w ruch wirowy. KĄPIEL WIROWA STANOWI FORMĘ ŁAGODNEGO MASAŻU SKOJARZONEGO Z WPŁYWEM CIEPŁA. Powoduje ona rozluźnienie tkanek, zmniejszenie napięcia mięśniowego, poprawę ukrwienia oraz złagodzenia bólu	-przewlekłe stany zapalne -stany pourazowe -przewlekłe zapalenia stawów i zapalenia okołostawowe -przykurcze bliznowate
Kąpiel perełkowa	35- 37^o C	10- 20 minut I podczas kuracji uzdrowiskowej przeciętnie wykonywany jest 2- 3 razy w tygodniu	Zabieg przeprowadza się ją w wannie, do której przez specjalny ruszt z otworkami umieszczonymi w dnie wanny doprowadza się tlen z butli lub powietrze tłoczone przez odpowiednią pompę. Pęcherzyki gazu działają na skórę, wywierając słaby wpływ na jej receptory. Działa uspokajająco na układ nerwowy oraz na sen.	- choroby naczyń obwodowych -nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze -przewlekłe schorzenia narządu ruchu -choroby reumatyczno- zwyrodnieniowe -nerwice -bezsenność -mózgowe porażenie dziecięce	-niewydolność krążenia -niskie ciśnienie krwi -znaczne osłabienie i duża potrzeba snu

Półkąpiele- stanowią one mniej obciążającą ustrój formę kąpieli. Wykonuje się półką piele gorące i ciepłe

Półkąpiel ciepła

Temperatura na początku zabiegu wynosi 32- 34 ^o C

Metodyka: woda powinna sięgać choremu do pępka, gdy chory siedzi w wannie. Przed rozpoczęciem kąpieli chory zmywa twarz i klatkę piersiową zimną wodą. Następnie wchodzi do wanny, zanurza się na krótko w wodzie po szyje i przyjmuje pozycje siedzącą. W czasie zabiegu kąpielowy polewa wodą plecy i kark chorego. Przy użyciu węża gumowego wpuszcza się następnie do wanny zimną wodę, aby obniżyć temperaturę wody kąpielowej o 4- 5^o . Ochłodzoną wodą polewa się ponownie chorego.

Czas zabiegu: nie więcej niż 4- 5 minut. Po wyjściu chorego z wody wyciera się go ogrzanym ręcznikiem kąpielowym.

Wskazania: nerwice i psychonerwice oraz organiczne schorzenia układu nerwowego.

Półkąpiele ciepłe łączy się czasem z „szczotkowaniem” kończyn górnych, dolnych, klatki piersiowej i brzucha, przy użyciu szczotki o niezbyt twardym włosiu. Szczotkowanie wykonywane w trakcie półkąpieli pobudza naczynia skórne i znajduje zastosowanie w

• niektórych chorobach skóry

• przewlekłych schorzeniach gośćcowych

• Nerwobólach

Półkąpiel gorąca

Wykonuje się w podobny sposób. Temperatura wody wynosi 38- 42^o C , czas zabiegu: 10- 15 minut

Wskazania:

• Przewlekłe schorzenia gośćcowe

• Nerwobóle

• Przewlekłe stany zapalne narządów rodnych oraz układu moczowego

Przeciwwskazania: półką piel gorących nie wykonuje się u osób wyniszczonych i wieku starszym.