1. Wybrane systemy dydaktyczne- podaj twórcę i wymień cechy

J. Herbart tradycyjny :

układ treści usytuowany jest w przedmioty

styl autokratyczny

przekaz ogólnej wiedzy tzn. encyklopedyzm

współzawodnictwo miedzy uczniami

główne miejsce nauczania- szkoła

częsta i stała kontrola i ocena przez nauczyciela

J. Dewey progrefizystyczny:

Układ treści jest usystematyzowany w bloki interdyscyplinarne

Styl demokratyczny

Przekaz wiedzy Ukierunkowany

Współpraca- grupy, pary

Szkoła jednym z miejsc nauczania

Dochodzenie do wiedzy problemowe (wspiera i opisuje nauczyciel)

1. Cele nauczania

Ogólne – wyrażają to, co ma być „produktem końcowym” tego procesu (wyrażone w kategoriach funkcji).

Szczegółowe – precyzyjne sposoby wyrażania ogólnych celów w postaci zadań, pytań, problemów, poleceń. Operacyjne cele kształcenia to opisy zachowań uczniów, jakie mają oni przejawiać po ukończeniu lekcji.

1. Metody nauczania

Metody werbalizacyjne, oparte na słowie, asymilacji.

POGADANKA- rozmowa nauczyciela z uczniami

-pogadanka wstępna- utworzenie stanu gotowości do poznania czegoś nowego

- kontrolna- powiązanie treści dawniej przyswojonych z nowymi i dochodzenie do uogólnień

DYSKUSJA – wymiana zdań miedzy nauczycielem, a uczniami lub miedzy uczniami

- dyskusja problemowa- rozwiązanie problemu przez klasę

- ukierunkowana- kształcenie przekonań młodzieży

- uzupełniająca- uzupełnienie własnej wiedzy przez uczniów

WYKŁAD- bezpośredni lub pośredni sposób przekazywania wiadomości.

- wykład konwencjonalny- przekazywana treść w gotowej postaci

- problemowy- ilustracja jakiegoś problemu

- konwersatoryjny- przeplatanie fragmentów mównych z wypowiedziami słuchaczy.

1. Metody problemowe-samodzielnego dochodzenia do wiedzy- uwzględnia 4 istotne momenty

- klasyczna metoda problemowa- wytwarzanie sytuacji problemowej i pomysłu jej rozwiązania

- metoda przypadku – rozpatrzenie opisu jakiegoś przypadku w celu wyjaśnienia go

- metoda sytuacyjna- rozwiązanie trudnej sytuacji

- burza mózgów- zespołowe wytwarzanie wielu pomysłów rozwiązania jego zadania.

Metody waloryzacyjne

-impresyjna – zdobywanie informacji o eksponowanym dziele, pełne skupienie i uczestnictwo w ekspozycji dzieła.

-ekspresyjna- tworzenie sytuacji w której uczniowie sami wytwarzają wartości.

Metody obserwacyjne(poglądowe)

- pokaz- demonstrowanie uczniom zjawisk, przedmiotów, wydarzeń oraz objaśnienie ich cech

- pomiar- określenie ilościowych danych wybranego zdarzenia, zjawiska.

1. Co wpływa na wybór form organizacyjnych

- liczba uczniów

- czas

-miejsce

-treść poszczególnych przedmiotów

- cele kształcenia

1. Podaj kryterium podziału form organizacyjnych Liczba – jednostokowe(indywidualne)- jednostkowe, zróżnicowane - grupowe – jednostowe i zróżnicowane

- zbiorowe- jednostkowe i zróżnicowane Miejsce- szkolne

- pozaszkolne

Czas - lekcyjne

- pozalekcyjne

1. Opisz formę indywidualną, grupową lub zbiorową i grupową

Indywidualna – indywidualnie uczeń realizuje określone zadania dydaktyczne, korzystając przy tym z bezpośredniej pomocy nauczyciela( korepetycje, indywidualny tok nauczania) lub pośredni( samodzielna praca z książką).

Zbiorowa- system klasowo-lekcyjny na który składają się: klasy, plan zajęć, jednostka lekcyjna, nauczyciel.

Grupowa – wyróżnia 5 kroków metodycznych:

1. Dzielimy klasę na grupy

2. Formę grupową poprzedzamy najpierw pogadanką, dyskusją

3. Grupy powinny być stałe, funkcje lidera powinna być zmienna

4. Prace grupy referuje uczeń najsłabszy, przy pomocy najzdolniejszego

5. Omówienie pracy wszystkich grup, oceniamy też każdego ucznia indywidualnie

1. Praca domowa- po co? Funkcje, sposoby, rodzaje Praca domowa jest nieodłącznym elementem procesu kształcenia w systemie klasowo-lekcyjnym.

Wg. W. Okonia – praca domowa jest uzupełnieniem pracy lekcyjnej, umożliwia pogłębienie i utwalenie wiedzy ucznia. Wdraża do samodzielności w myśleniu i posługiwaniu się wiedzą. Rozwija systematyczność, inicjatywę i pomysłowość.

Cele- opanowanie nowego materiału, utrwalenie materiału przyswojonego, kształcenie umiejętności i nawyków, rozwijanie samodzielności i twórczości.

Funkcje- opanowanie podstawowych wiadomości, utrwalenie wiadomości poznanych na lekcji, zebranie pomocy naukowych, kształcenie określonych umiejętności i nawyków, rozwijanie samodzielnego myślenia i działania.

Funkcje dydaktyczno – wychowawcze- łączy się ściśle z pracą lekcyjną, jest właściwie zadana, stosuje się odpowiednie rodzaje zadań, nie przeciąża się uczniów nadmierną ilością zadań, nie przekracza możliwości uczniów, jest samodzielnie wykonana, jest systematycznie sprawdzana, oceniana.

3 rodzaje prac domowych – prace pozalekcyjne( opanowanie materiału lekcyjnego), prace uzupełniające (rozszerzenie), prace przedlekcyjne (przygotowanie do nowej lekcji)

Sposoby zadawania pracy domowej: mechaniczne, z objaśnieniem, ćwiczenia wdrażające

1. Zajęcia pozalekcyjne- cele, rodzaje

Są to dobrowolne zajęcia, organizowane w szkole przy aktywnym udziale dzieci i młodzieży.

Cele- rozwijanie zainteresowań z różnych dziedzin- nauki, sztuki, sportu

- wyrabianie nawyku i umiejętności stosowania wiedzy w praktyce oraz rozwijanie talentów i uzdolnień

- wdrażanie do rozwijania aktywności, samodzielności, umiejętności życia w szkole

Rodzaje

- prace jednostkowe (indywidualne) przygotowanie albumu, gazetki itp.

- praca grupowa- SKS, przedmiotowe koła, warsztaty, korekcyjne, kompensacyjne

- prace zbiorowe – chór, cała szkoła – odczyty, dyskusje, wernisaże, wieczorki poetyckie

1. Lekcja- Jest to podstawowa jednostka zinstytucjonalizowanej formy organizacyjnej procesu dydaktycznego.

Wg. Sośnickiego – lekcja jest to sposób organizowania procesu nauczania i uczenia się, wyrażający się w zachowaniu określonego układu składowych elementów tego procesu- nazywanych przez Okonia – OGNIWAMI LEKCJI.

Struktura lekcji w procesie uczenia się wg. Klemensiewicza

Z. Klemensiewicz- każda lekcja ma trzy główne fazy: wstęp, część właściwą i zakończanie. Wykorzystując teorię nauki i organizacji, należy w lekcji jako całości wyodrębnić następujące po dobie fazy:

1) faza przygotowawcza(wstępna): przygotowanie uczniów do lekcji poprzez: określenie celu uczenia się na danej lekcji, przygotowania warunków niezbędnych do działania uczniów na lekcji, ustalenia planu wykonywania działań. 2)faza wykonawcza(właściwa)- czyli proces uczenia się. 3)faza kontrolna(zakończeniowa)- obejmująca, porównanie wyników z założonym celem i planem, wprowadzenie korekty, jeśli efekt nie jest zgodny z celem i planem

Nauczania – 3 dydaktyków

Wg. Okonia- WSTĘPNA- spr. listy, spr. Pd., organizacyjna, GŁÓWNA-WŁAŚCIWA- właściwy rodzaj lekcji, KOŃCOWA-pods. Lekcji- rekapitulacja, zadaje pd.

Wg. Sośnickiego- powtarzająca- służy przypominaniu, powtarzaniu, postępująca- podanie tematu i celu lekcji, zbierająca- zbiera, porządkuje całość wiadomości uzyskanych przez uczniów.

Wg. Kupisiewicza- czynności przygotowawcze- spr. Pd lub kontrola, ocena, lista obecności, czynności podstawowe- rozwinięcie tematu, celu lekcji, czynności końcowe- utralamy materiał, zadanie pd.

1. Rodzaje lekcji – cel

-organizacja klasy

- kontrola pracy domowej

- główny cel: nowy temat, zagadnienie

- podsumowanie nowych wiadomości

- zadanie pracy domowej

Struktura lekcji K. Sośnieckiego w procesie nauczania

- potwarzająca

- postępująca – podanie tematu i celu lekcji

- zbierająca- zbiera i porządkuje całość wiadomości uzyskanych przez uczniów

Struktura lekcji wg. Cz. Kupisiewicza w procesie nauczania

- czynności przygotowawcze- spr. Pracy domowej lub kontrola, lista obecności, ocena

- podstawowe- rozwinięcie tematu, celu lekcji

- końcowe- utrwalamy materiał, zadanie pracy domowej

Funkcje lekcji – kontrolna, zaznamiająca z nowymi materiałami, powtórzeniowo- syntetyzująca.

1. Plany nauczania – co to jest? Jakie rodzaje?

Planowanie pracy dydaktycznej: polega na zamierzonych działaniach, obejmujących wyszczególnienie zadań, które mają być wykonane w ustalonych terminach, osób odpowiedzialnych za ich wykonanie, metod i środków koniecznych do ich realizacji oraz sposobów kontroli i oceny rezultatów działania.

Rodzaje: roczne, pół roczne, jednostkowe

W. Okoń wyróżnia planowanie roczne, okresowe, codzienne.

Cz. Kupisiewicz: roczne, okresowe, konspekty pojedynczych lekcji.

K. Kruszewski: kierunkowe, wynikowe, metodyczne.

1. Programy nauczania.

2 rodzaje: dopuszczony przez ministerstwo, własny program autorski(musi być zatwierdzony przez radę pedagogiczną)

Cechy programu nauczania: cele edukacyjne, treści nauczania, procedury osiągania tych celów, metody pracy(ocenienia), specjalne uwagi do procedur nauczania, opinie nauczyciela mianowanego(aby mógł funkcjonować).

Podział programów wg. K. Baranowicza

-ze względu na typ kształcenia

-treści nauczania(ogólne czy zawodowe)

- układ treści(liniowy, spiralny)

-sylabus(szkolnictwo wyższe)