22. Zalety i wady uprawy międzyplonów

Międzyplonem nazywamy roślinę lub mieszankę roślin uprawianą między dwoma plonami głównymi na zbiór zielonej masy, na zielonkę, siano, kiszonkę lub na przyoranie jako zielony nawóz. Ich uprawa ma duże znaczenie nie tylko dla produkcji paszy, ale i ze względu na zwiększanie biologicznej aktywności i żyzności gleby, działanie strukturotwórcze roślin i wzbogacanie gleby w azot (przez rośliny motylkowe). Wyróżniamy takie międzyplony jak: - ścierniskowy (wysiewany po zbiorze plonu głównego zbiera się go jesienią np. gorczyca, słonecznik) - wsiewka (wsiewana wiosna najczęściej w zboża np. saradela w żyto. Po zbiorze plonu głównego saradela rośnie, później jest wykorzystywana na paszę lub nawóz zielony) - przedplon - poplon - międzyplon ozimy (wysiewany jesienią od końca sierpnia do połowy września a zbierany późną wiosną. Pole po międzyplonie ozimym może być przeznaczony pod rośliny których termin siewu waha się między II a III dekadą maja np.. żyto, rzepak)

Zalety międzyplonów: - Poprawiają strukturę gleby a odpowiednio dobrze korzeniące się rośliny międzyplonowe zwiększają zawartość próchnicy dzięki wynoszeniu składników pokarmowych z głębszych warstw gleby bliżej powierzchni i udostępnieniu ich dla roślin następczych o płytszym systemie korzeniowym. - Chroni glebę przed erozja wodna i powietrzną - Chroni glebę przed utratą (wymywaniem) przyswajalnych dla roślin form składników pokarmowych szczególnie azotu. - ograniczają rozwój chwastów i szkodników glebowych - nicieni - Wytwarzają dodatkowy plon zielonej masy, która może być wykorzystywana na paszę, przeorana lub pozostawiona na mucz aż do wiosny. - powodują zwiększenie substancji organicznej w glebie w postaci resztek pożniwnych - miedzy plony mogą być wykorzystane jako nawozy zielone ( rośliny strączkowe i motylkowe stosowane jako międzyplon)

Wady międzyplonów: - międzyplony zużywają więcej wody co powoduje przesuszenie gleby? - Nieudane międzyplony zachwaszczają glebę, wyczerpują składniki pokarmowe z gleby - powodują skrócony czas przeznaczony na przygotowanie pola pod siew nasion roslin następczych, z czym wiąże się konieczność stosowania uproszczeń w uprawie roślin oraz w mechanicznej walce z chwastami - spiętrzenie prac dla ludzi oraz zwiększenie zapotrzebowania na środki produkcji ( narzędzia uprawne, maszyny do zbioru i inne) - duże ryzyko uprawy roślin związane z warunkami klimatycznymi, stosowanie mieszanek zamiast siewu jednogatunkowego szczególnie w międzyplonie ścierniskowym i wsiewce. - nasiona przede wszystkim roślin strączkowych są bardzo drogie - stosowanie większego nawożenia dla zachowania bilansu składników pokarmowych.

4. Sposoby odwadniania gleb

Melioracje odwadniające zajmują się usuwaniem nadmiaru wody, co prowadzi do poprawy stosunków powietrzno – wodnych w glebie. Odwodnienie terenu może być wykonywane tylko wtedy, jeżeli istnieją możliwości odprowadzenia nadmiaru wody.

Klasyfikacja odwodnienia:

1. Zabezpieczenie od wód obcych:

1. odprowadzenia nadmiaru wód obcych:

- rowy opaskowe – Rowy opaskowe

Rowy opaskowe zabezpieczają pas drogowy, rowy przydrożne oraz skarpy drogowe przed napływem wód pochodzenia opadowego oraz roztopowego. Woda z rowów opaskowych odprowadzana jest do istniejących cieków powierzchniowych lub do rowów drogowych.

 

- regulacja rzek –

- obwałowanie rzek – podstawowa forma ochrony przeciwpowodziowej dolin rzecznych

2. Odprowadzenia nadmiaru wód własnych

3. Zabezpieczenie dobrego odpływu

- uregulowanie odbiorników dla odwodnienia grawitacyjnego

- budowa stacji pomp dla mechanicznego odprowadzania wód

2. Melioracje szczegółowe:

- odwadnianie rowami -

- drenowanie - Drenowaniem nazywa się odwodnienia gleby za pomocą wąskich krytych kanałów w których ułożone są rurki osaczające lub które wypełnione są materiałem osaczającym, kanały te odprowadzają wodę z profilu glebowego do rowów otwartych

-kolmatacja -

33. Czynniki i podstawowe kategorie produkcji rolniczej.

Czynniki produkcji – materialne lub niematerialne zasoby niezbędne do wytwarzania dóbr w postaci towarów i usług.

W klasycznym ujęciu wyróżnia się następujące czynniki produkcji:

• ziemia oraz naturalne surowce posiadane przez ludzi. Ceną ziemi jest renta gruntowa.

• praca to wysiłek ludzki włożony w wytworzenie danego dobra, ceną pracy jest płaca,

• kapitał to dobra wytworzone uprzednio przez ludzi używane do produkcji innych dóbr. Są to budynki, narzędzia i maszyny. Ceną kapitału są odsetki.

• wiedza i inteligencja pozwalają efektywnie łączyć pozostałe czynniki.

Kategorie produkcji

Produkcja globalna - obejmuje wartość lub ilość wszystkich produktów wytworzonych w gospodarstwie w danym czasie (najczęściej w ciągu roku kalendarzowego). Produkcja globalna całkowita stanowi sumę produkcji globalnej rolniczej, produkcji globalnej nierolniczej oraz wartości sprzedanych usług.

Produkcja globalna stanowi podstawę do obliczania pozostałych kategorii produkcji lub dochodów przez odejmowanie od niej poszczególnych składników kosztów.

Produkcja końcowa – to ta część produkcji globalnej która może być sprzedana, spożyta w gospodarstwie domowym, darowana lub pozostawiona w formie zapasów

Produkcja towarowa – to produkcja przeznaczona na sprzedaż

Produkcja czysta – jest to nowo wytworzona wartość w gospodarstwie tzw. wartość dodana stanowiąca dochód gospodarstwa

Obrót wewnętrzny – to produkty wytworzone w gospodarstwie i zużyte do dalszej produkcji ( materiał siewny, hodowlany, pasze, obornik )

Spożycie własne – produkty spożyte w gospodarstwie ( mleko, jaja, wołowina )

3. Scharakteryzuj fizyczne funkcje rynku rolnego.

Funkcje te dawniej były realizowane w samym rolnictwie.
Wśród funkcji fizycznych wymienia się:
a) skup produktów rolnych i odpadów użytkowych
b) ocena ilościowa skupowanych , nabywanych prod rol i odp użytkowych
c) ocena jakościowa skupywanych,
d) Pielęgnacja- dosuszanie, schładzanie, doczyszczanie skupowanych prod rol i odp użytkowych
e) klasyfikowanie i segregowanie skupionych prod rol i odp użytkowych
f) przechowywanie, magazynowanie okresowe zakupionych prod rol i odp użytkowych
g) twprzenie hurtowych jednolitych partii towarowych z przeznaczeniem ich do dalszej odsprzedaży,
h) spedycja i transport prod rol i odp użytkowych do dalszych ogniw handlu lub też do przetwórstwa przemysłowego,
i) rozliczanie się osób i firm skupiających prod rol i odp użytkowe z dostawcami tych produktów, z producentami
j) prowadzenie rozliczeń przez osoby i firmy skupujące produkty rol i odp użytkowe z nabywcami, odbiorcami, kupcami
k) ewidencja wielkości struktury skupu produktów rol i odp użytkowych.

5. Kategorie zasobów w zarządzaniu gospodarstwem rolniczym?

Aby organizacja mogła sprawnie funkcjonować, niezbędna jest wykorzystanie czterech podstawowych zasobów
· Ludzkich (pracownicy organizacji) – przy czym istotne znaczenie mają:
- struktura zatrudnienia w układzie cech demograficzno zawodowych
- rozkład cech osobowych
- motywacje pracowników
- procesy decyzyjne dotyczące właściwego wykorzystania zdolności i umiejętności pracowniczych
· Finansowych – kapitał finansowy wykorzystywany przez organizację do finansowania zarówno funkcjonowania bieżącego jak i długofalowego rozwoju. Zaliczamy tu: pieniądze gotówkowe, zaciągnięte kredyty, posiadane wkłady bankowe. Papiery wartościowe itp. Zasoby finansowe stanowią o wiarygodności organizacji.
· Rzeczowych – środki trwałe organizacji. Procesy decyzyjne dotyczą ich optymalnego wykorzystania w procesie wykonywania pracy. Ogólnie można stwierdzić, że zasoby rzeczowe wyznaczają stopień nowoczesności organizacji.
· Informacyjnych ( wszelkiego typu użyteczne dane liczbowe i jakościowe pochodzące z otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego organizacji, niezbędne do skutecznego podejmowania decyzji). Zasoby te dotyczą np.:
- znajomości przepisów prawnych, skarbowych, preferowanych kierunków polityki gospodarczej państwa, regionu;
- informacji o charakterze marketingowym
- wewnętrznych zasobów informacyjnych, umożliwiających podejmowanie decyzji dotyczących, np. poziomu zapasów, struktury kosztów, wykorzystania maszyn i urządzeń, wprowadzenia nowych produktów i asortymentów, wykorzystania czasu pracy, polityki kadrowej oraz kształtowania systemu wynagrodzeń.

22. Zalety i wady uprawy międzyplonów
4. Sposoby odwadniania gleb
33. Czynniki i podstawowe kategorie produkcji rolniczej
3. Scharakteryzuj fizyczne funkcje rynku rolnego
5. Kategorie zasobów w zarządzaniu gospodarstwem rolniczym